Năm 2025, tỉnh Gia Lai đặt mục tiêu đến cuối năm, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn khoảng 2,24%, phấn đấu xuống dưới 2%. Riêng trong đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo sẽ giảm trên 3%. 100% hộ nghèo có nhu cầu sẽ được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và thông tin.
Động lực để hộ nghèo vươn lên
Vốn là nông dân không có nhiều kiến thức, kỹ thuật nên khi mới trồng thử nghiệm, bà Vũ Thị Hồng, thôn 9, xã Kông Chro gặp rất nhiều khó khăn. Na Thái trồng trên đất cằn cỗi, sườn dốc nên khâu canh tác, quản lý rất vất vả, cùng với sâu bệnh hoành hành khiến cây na kém phát triển.
Không nản chí, bà Hồng đã tìm hiểu về cách trồng và chăm sóc cây na, đồng thời tìm đến những vườn na ở các vùng lân cận để học tập kinh nghiệm về kỹ thuật bảo vệ, chăm sóc cây. Sau gần 4 năm, vườn na của gia đình đã phát triển tốt, cây lá xum xuê, trĩu quả. Được đà làm tới, bà Hồng tiếp tục cải tạo đất để trồng thêm 300 gốc na.
“Nghề trồng na khá công phu. Để có na chất lượng cao, người trồng phải áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, sử dụng phân chuồng, phòng trừ sâu bệnh, tỉa cành tạo tán đúng cách thì mới đạt năng suất cao”, bà Hồng cho biết.
 |
|
Nhờ phát triển cây ăn quả, nhiều gia đình thoát nghèo, vươn lên có cuộc sống ổn định. |
Với 600 cây na, năm nào gia đình bà Hồng cũng cho thu gần 14 tấn quả, giá bán bình quân từ 30.000 – 40.000 đồng/kg, trừ chi phí lãi hơn 200 triệu đồng/năm. Vườn na của chị được nhiều thương lái đến tận vườn mua và bà cũng xuất bán đi các tỉnh, thành như Đà Nẵng, Hà Nội và các tỉnh thành phía Nam…
Nếu như xã Kông Chro mạnh về cây na Thái, thì tại xã Ya Ma người dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu nhờ vào cây nhãn giống T6. Đây là giống nhãn được đưa từ các tỉnh Hưng Yên, Hải Phòng vào trồng khoảng gần chục năm trở lại đây.
Anh Trịnh Tuấn Anh, thôn 2, xã Ya Ma cho biết, trước đây, bản thân gia đình và phần lớn người dân trong vùng rất khó khăn, kinh tế phụ thuộc chủ yếu vào cây mía, khoai mì cho lợi nhuận thấp. Thế rồi, tình cờ trong một lần đến nhà bạn chơi, anh Tuấn Anh thấy cây nhãn giống T6 trồng rất hiệu quả trên vùng đất nắng gió ở xã Ya Ma. Sau khi trồng thử 100 cây nhãn thấy hiệu quả, anh Tuấn Anh quyết tâm phá bỏ hết hơn 4ha mía, khoai mì để chuyển sang trồng nhãn và một số ít cây na Thái.
Theo anh Tuấn Anh, trung bình 1ha nhãn cho thu hoạch khoảng 10 - 15 tấn, với giá bán khoảng 30 ngàn đồng/kg sẽ thu được khoảng 300 triệu đồng. Trừ các khoản chi phí, gia đình thu lợi nhuận khoảng 200 triệu đồng.
“Thấy hiệu quả, lợi nhuận cao nên nhiều người dân trong vùng đã tìm đến học hỏi và chuyển đổi dần sang trồng nhãn. Nhờ đó, nhiều gia đình khó khăn đã từng bước vươn lên thoát nghèo, đời sống kinh tế khá giả hơn”, anh Tuấn Anh nói và cho biết, so với cây mía lợi nhuận chỉ được khoảng 40 triệu đồng thì cây nhãn cho hiệu quả kinh tế cao hơn gấp 4 - 5 lần.
Vai trò của HTX trong xóa đói, giảm nghèo
Năm 2020, Anh Trịnh Tuấn Anh cùng bà con trong xã thành lập HTX Nông nghiệp và dịch vụ Kông Yang, thôn 2, xã Ya Ma với 22 thành viên và liên kết với 26 nông dân trồng 30 ha nhãn T6.
Hàng tháng, HTX cung ứng ra thị trường khoảng 5 tấn nhãn, mang lại doanh thu hàng trăm triệu đồng. Anh Trịnh Tuấn Anh, Giám đốc HTX cho biết: Trước đây, người trồng nhãn T6 cũng gặp không ít khó khăn về đầu ra. Từ ngày HTX đăng ký và được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao, đạt chứng nhận VietGAP, nhãn T6 đã được nâng tầm giá trị. Giá bán nhãn T6 luôn cao hơn các loại nhãn khác và không đủ sản phẩm cung ứng cho thị trường.
 |
|
Các HTX đã chủ động phát triển cây ăn quả theo hướng sản xuất hàng hóa, thực hiện được mục tiêu xóa đói, giảm nghèo ở địa phương. |
“Thời gian tới, song song với việc hướng dẫn các thành viên và hộ nông dân liên kết duy trì, nâng cao chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn VietGAP, HTX sẽ nhân rộng mô hình trồng nhãn T6 ở các xã lân cận. Đồng thời, HTX phối hợp với các ngành chuyên môn xây dựng mã số vùng trồng nhằm hướng đến xuất khẩu nhãn T6 sang thị trường Trung Quốc và các nước Trung Đông” Anh Trịnh Tuấn Anh thông tin.
Ông Trịnh Văn Thường, thôn 2, xã Ya Ma đã thoát nghèo nhờ lần lượt chuyển đổi 3 ha mía, mì sang trồng 800 cây nhãn T6. Ông được HTX Nông nghiệp và dịch vụ Kông Yang hướng dẫn kỹ thuật để cây nhãn ra quả trái vụ, cách tưới nước, bón phân, phun thuốc kích thích để cây ra hoa, đậu quả đúng thời điểm mong muốn.
“Vừa qua, 200 cây nhãn trồng đợt đầu cho thu hoạch hơn 2 tấn quả. Với giá bán 36 ngàn đồng/kg, gia đình thu được hơn 70 triệu đồng. So với một số cây trồng trên địa bàn, nhãn T6 cho thu nhập cao hơn khoảng 100 triệu đồng/ha/năm”, ông Thường chia sẻ.
Theo ông Thường, nhãn T6 phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng địa phương. Khi áp dụng kỹ thuật cho nhãn T6 ra quả trái vụ, cây cho năng suất cao không thua kém chính vụ. "Sau này, tôi sẽ áp dụng phương pháp cho nhãn ra quả trái vụ thành nhiều đợt để có sản phẩm bán quanh năm", ông nói.
Nhiều nguồn lực hỗ trợ
Ông Trịnh Minh Dương, Chủ tịch UBND xã Ya Ma cho biết, trước đây, người dân trong vùng chủ yếu trồng mía, khoai mì cho thu nhập rất bấp bênh. Thời gian gần đây, một số hộ đã chuyển sang trồng cây na Thái, nhãn T6 cho hiệu quả, thu nhập ít nhất cũng hơn 100 triệu đồng/ha.
Trước đây trên địa bàn xã có nhiều gia đình thuộc diện hộ nghèo, làm không đủ ăn. Tuy nhiên, kể từ khi chuyển đổi sang trồng cây ăn trái, nhiều gia đình đã thoát nghèo, thu nhập lên đến 200 - 300 triệu đồng.
“Xác định nhãn là cây trồng chủ lực nên trong thời gian tới, xã phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh sẽ hỗ trợ để nâng cao chất lượng sản phẩm theo các tiêu chuẩn VietGAP… cũng như ký kết với các đơn vị liên kết thu mua”, ông Dương chia sẻ.
Ngoài các nguồn lực hỗ trợ của các sở, ban, ngành tỉnh thì vai trò của Liên minh HTX tỉnh Gia Lai trong việc liên kết với các đơn vị trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam tổ chức các lớp bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho thành viên HTX cũng thường xuyên được chú trọng.
Điển hình là trong tháng 6/2025, Liên minh HTX tỉnh Gia Lai phối hợp với Trường Trung cấp nghề và Đào tạo cán bộ HTX miền Nam trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam khai mạc lớp bồi dưỡng “Hướng dẫn nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong HTX".
Tham dự lớp bồi dưỡng có 55 học viên đến từ các HTX trên địa bàn tỉnh.Trong thời gian 3 ngày các học viên được giảng viên đến từ Trường Trung cấp nghề và Đào tạo cán bộ HTX miền Nam truyền đạt các kiến thức về nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong HTX; giới thiệu các chính sách hỗ trợ về phát triển nguồn nhân lực, thông tin, thị trường; các chính sách hỗ trợ về ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số…
Thông qua lớp bồi dưỡng nhằm hỗ trợ các HTX các giải pháp hữu ích để nâng cao năng lực hoạt động để lập và thực hiện các kế hoạch kinh doanh, giúp các HTX đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định, có hiệu quả, từ đó hỗ trợ phát triển kinh tế, xã hội cho địa phương.
Minh Thành