Để phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, bên cạnh sự chủ động của người dân, UBND xã Hoa Thám mới (sáp nhập xã Hưng Đạo và xã Hoa Thám) căn cứ vào điều kiện thực tế, hướng dẫn bà con chuyển đổi diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây có giá trị kinh tế cao. Cùng đó, tuyên truyền, vận động người dân thành lập các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT).
Nòng cốt phát triển kinh tế
Mục tiêu của xã Hoa Thám là thành lập các THT, HTX hoạt động hiệu quả, giúp xoá đói giảm nghèo cho người dân nông thôn. Chính quyền xã tổ chức rà soát nhu cầu của người dân để hỗ trợ thực hiện mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện thực tế.
Hàng năm, UBND xã phối hợp Liên minh HTX tỉnh và phòng chuyên môn tổ chức từ 5 đến 8 lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật; tổ chức từ 3 đến 5 lớp học nghề ngắn hạn về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi cho các thành viên THT, HTX.
![]() |
Người dân thôn Tân Lập, xã Hoa Thám kiểm tra chất lượng quả cây mướp đắng lấy hạt. |
Trên địa bàn xã có 2 HTX gồm: HTX Lâm Thịnh Phát và HTX Phượng Hoàng và 9 THT hoạt động hiệu quả trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp.
Điển hình mô hình trang trại nông – lâm nghiệp của HTX Phượng Hoàng, nằm ở km 26 tỉnh lộ 226, phía Bắc tiếp giáp với xã Bắc Ái, đang mang lại thu nhập cao cho các thành viên, giúp xoá đói giảm nghèo tại địa phương.
Năm 2017, với quyết tâm làm giàu ngay trên chính quê hương, ông Mỗ Văn Nhuận, xã Hoa Thám đã nghiên cứu và hợp tác với 4 hộ gia đình khác thành lập HTX Phượng Hoàng, xây dựng trang trại kinh tế nông – lâm nghiệp tổng hợp trên đèo Khau Hương. HTX huy động, đầu tư hơn 6 tỷ đồng từ các nguồn vốn cá nhân và vay từ các tổ chức tín dụng.
Ông Mỗ Văn Nhuận, Giám đốc HTX kể: "Với địa hình đất dốc, đất đai nghèo kiệt, chủ yếu là cây bụi, dây leo và cỏ lau, chúng tôi đã đầu tư gần 1 tỷ đồng san ủi tạo thành các bậc thang theo suờn dốc, đầu tư cải tạo đất. Sau gần 1 năm, chúng tôi đã san ủi, lắp đặt hệ thống tưới, cuốc hố trồng cây… với diện tích 40 ha đất dốc trên đỉnh Khau Hương. Trên cơ sở nghiên cứu, học hỏi từ các mô hình trang trại kinh tế trong và ngoài tỉnh, HTX từng bước đầu tư khảo nghiệm trồng các loại cây lấy gỗ và cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như: gỗ tếch, gáo vàng, bưởi Diễn, bưởi da xanh, bưởi Phúc Kiến, bơ, chanh leo…".
Với phương châm lấy ngắn nuôi dài, HTX đã trồng 21 ha cây chanh leo, xen kẽ 5 ha cây bơ, trên 5.000 cây bưởi các loại và hàng nghìn cây gỗ tếch, gáo vàng… Sau 2 năm trồng và chăm sóc, cây chanh leo đã cho thu hoạch. Tính đến thời điểm đầu mùa hiện nay, HTX đã thu hoạch được 7 tấn chanh leo, với giá bán trung bình từ 12 – 15 nghìn đồng/1kg. Ước tính cả vụ sẽ thu hoạch được khoảng 40 tấn chanh leo. Toàn bộ sản phẩm đã được công ty chế biến nước giải khát tại Lạng Sơn bao tiêu.
Người dân không còn lo cái nghèo đeo bám
Với quy mô, quy trình chăm sóc vườn rừng, HTX thường xuyên có trên 10 lao động, nhờ đó đã tạo thêm việc làm cho bà con nhân dân tại địa phương có thêm thu nhập.
Ông Lộc Văn Thạo, thôn Khuổi Pàn, xã Hoa Thám - thành viên HTX Phượng Hoàng cho biết, mỗi ngày công lao động được HTX trả 200 nghìn đồng, đã giúp cho gia đình ông cải thiện cuộc sống, nuôi con cái học hành. Trong quá trình lao động cho trang trại, ông đã học hỏi được rất nhiều biện pháp, kinh nghiệm trồng và chăm sóc vườn cây để áp dụng và phát triển vườn rừng của gia đình.
Giám đốc HTX Phượng Hoàng chia sẻ, qua bước đầu khảo nghiệm, thí điểm phát triển trồng cây trên địa hình đất dốc, đã cho hiệu quả kinh tế thực sự. Nhờ đó, HTX đã mở rộng quy mô, cải tạo thêm 60 ha xung quanh khu vực, để tiếp tục đầu tư trồng cây ăn quả và các loại cây lấy gỗ có giá trị kinh tế cao. Đồng thời, với nguồn nước mạch, khe suối sẵn có, HTX đầu tư đắp đập chứa nước, với diện tích 5 ha, tạo thành hồ nuôi cá và cung cấp nước tưới tiêu cho trang trại, đầu tư tiếp hệ thống tưới tiêu tự động hiện đại…
![]() |
Toàn cảnh mô hình trang trại nông- lâm nghiệp tổng hợp của HTX Phượng Hoàng. |
Hiện nay, HTX đang hướng đến xây dựng trang trại nông- lâm nghiệp tổng hợp, gắn với du lịch sinh thái, trở thành một điểm sáng nổi bật ngay trên chính mảnh đất quê hương Hoa Thám. Điều này không chỉ giúp nâng cao đời sống cho các thành viên mà còn góp phần phát triển kinh tế, hoàn thành mục tiêu giảm nghèo của địa phương.
UBND xã Hoa Thám đánh giá, với lợi thế sẵn có của địa phương từ điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu mát mẻ thích hợp cho việc trồng và chăm sóc các loại cây ăn quả; cùng với việc được đầu tư bài bản, có sự hỗ trợ về kỹ thuật cơ quan chức năng tỉnh Lạng Sơn và các chính sách hỗ trợ sản xuất bước đầu đã tạo điều kiện cho HTX Phượng Hoàng nói riêng, bà con nhân dân trên địa bàn xã Hoa Thám nói chung mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế từ đồi rừng, từng bước xóa đói giảm nghèo.
Giảm nghèo hiệu quả
Thời gian qua, để người dân có nguồn lực đầu tư phát triển các mô hình sản xuất, cấp ủy, chính quyền xã đã chỉ đạo các tổ chức hội, đoàn thể nhận ủy thác hỗ trợ các hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của ngân hàng. Đến nay, xã đã có khoảng 600 lượt hộ được vay vốn ưu đãi từ Phòng Giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH), Quỹ tín dụng nhân dân và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Lạng Sơn.
Anh Hà Văn Hoàng, thôn Tân Hoa chia sẻ: "Trước đây, gia đình tôi thuộc diện hộ nghèo, không có thu nhập ổn định. Năm 2022, tôi tham gia vào THT chăn nuôi của xã Hoa Thám, được hỗ trợ làm hồ sơ vay 30 triệu đồng của Quỹ tín dụng nhân dân xã Hoa Thám để xây dựng chuồng trại chăn nuôi lợn thịt với quy mô 50 con. Trong quá trình sử dụng vốn, tôi được tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, phòng trừ dịch bệnh trong chăn nuôi để áp dụng vào thực tế. Hiện nay, trung bình mỗi năm, gia đình xuất bán từ 3 – 4 lứa lợn, đem lại thu nhập gần 200 triệu đồng".
Không chỉ phát triển kinh tế từ chăn nuôi như gia đình anh Hoàng, tận dụng tiềm năng từ đất rừng, xã tuyên truyền, vận động, hỗ trợ bà con phát triển kinh tế lâm nghiệp. Nhờ đó hiện nay, trung bình mỗi năm, người dân trên địa bàn xã trồng mới được hơn 80 ha rừng, nâng tổng diện tích rừng trồng của xã lên trên 1.500 ha, với cây trồng chủ yếu như: quế, mỡ, keo, bạch đàn…
Cùng với phát triển lâm nghiệp, đến nay, người dân toàn xã đã phát triển được trên 30 mô hình sản xuất hiệu quả, tiêu biểu như: mô hình THT chăn nuôi lợn thịt (1.700 con); mô hình THT trồng cây bí xanh, bí đao, mướp đắng lấy hạt (4,6 ha); mô hình THT hồi hữu cơ (202,9 ha); mô hình THT trồng cây sa nhân tím (10 ha)…
Những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã Hoa Thám đã luôn quan tâm, tuyên truyền, định hướng bà con triển khai hiệu quả các mô hình phát triển sản xuất để giảm nghèo, góp phần vào thực hiện công tác giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn xã nói riêng và trên địa bàn tỉnh nói chung.
Có thể thấy, việc phát triển các mô hình kinh tế tập thể, trong đó phát triển các HTX và THT sản xuất hiệu quả đã góp phần thúc đẩy kinh tế, nâng cao thu nhập của bà con trên địa bàn xã. Qua đó, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo của xã xuống còn 4,23% (năm 2024); thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 45,32 triệu đồng/năm.
Hoàng Hà