Trong năm 2024, công tác giảm nghèo của tỉnh Trà Vinh đạt thành tích đáng kể. Tính đến cuối năm 2024, trên địa bàn tỉnh còn 2.493 hộ nghèo và 5.305 hộ cận nghèo. Theo kế hoạch giảm nghèo năm 2025, tỉnh Trà Vinh đặt mục tiêu phấn đấu giảm 433 hộ nghèo và 1.400 hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia.
Những mô hình đồng hành cùng nông dân
Việc nâng cao thu nhập, tạo việc làm ổn định, đảm bảo an sinh xã hội cho người nông dân đã trở thành mục tiêu quan trọng. Những năm qua, tại các địa phương đã có nhiều mô hình kinh tế hỗ trợ bà con nông dân xóa đói, giảm nghèo. Trong đó, phát triển kinh tế tập thể (KTTT), HTX được xem là mô hình thành công, giải pháp quan trọng trong công tác xoá đói giảm nghèo ở địa phương này.
Điển hình là HTX Nông nghiệp – Thủy sản Trường Long Hòa được thành lập năm 2020, với vốn điều lệ là 155 triệu đồng, có 31 thành viên tham gia. HTX kinh doanh với các ngành nghề như: Trồng trọt luân canh cây hoa màu; cung cấp cây giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; thu mua nông sản, tìm đầu ra cho sản phẩm; nuôi trồng thủy sản.
 |
|
Ông Lâm Minh Thiện (áo trắng), Giám đốc HTX Nông nghiệp – Thủy sản Trường Long Hòa đang giới thiệu mô hình trồng dưa lưới với các hộ dân. |
Đến năm 2023, HTX cung cấp hơn 400kg giống hành củ; xây dựng 04 nhà màng (03 nhà màng trồng dưa lưới và 01 nhà màng ươm giống) xuống giống 03 vụ dưa lê và dưa lưới, thu hoạch được 02 vụ, mỗi vụ thu được 2,5 tấn/ha. Hiện, giá bán bình quân cho sản phẩm loại 1 trên thị trường là 40.000 đồng/kg, sản phẩm loại 2 là 25.000 đồng/kg, thực hiện 03 vụ mùa trong năm, mỗi nhà màng mang về doanh thu hơn 400 triệu đồng, sau khi khấu trừ chi phí, lợi nhuận đạt 180 triệu đồng/nhà màng.
HTX góp phần giải quyết việc làm cho hàng chục người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo tại địa phương.
Tương tự, HTX nông nghiệp Thành Công cũng đang là một "tên tuổi" lớn tại Trà Vinh. HTX đi vào hoạt động từ năm 2016, xuất phát điểm với chỉ vài hộ thành viên, đến nay đã có 18 thành viên và hơn 200 hộ dân liên kết. Sản phẩm chính của HTX là ớt chỉ thiên.
Ông Thạch Sô Phanh, hộ liên kết của HTX nông nghiệp Thành Công, chia sẻ: “Những năm qua, tôi ký kết trồng 3.000m2 ớt chỉ thiên với giá bao tiêu 11.000 đồng/kg. Nhờ có hợp đồng “cứng”, giá ớt ít biến động hơn. Năng suất ớt đạt bình quân 25 tấn/ha, trừ chi phí, năm nào tôi cũng thu lợi gần 50 triệu đồng”.
Cùng chung niềm vui, gia đình ông Thạch Rinh trồng gần 3 công ớt, cho biết ớt chỉ thiên cho thu hoạch sau 70 – 80 ngày gieo trồng, thời gian thu hoạch kéo dài 7 – 8 tháng. Kết quả sản xuất cho thấy thu nhập từ cây ớt có thể cao gấp 3 – 4 lần các loại rau màu khác.
 |
|
Ông Từ Ngọc Ngà, Giám đốc HTX HTX nông nghiệp Thành Công chăm sóc ớt trồng trong nhà lưới của HTX. |
Cây ớt chỉ thiên không những mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng, việc hái ớt còn tạo việc làm cho nhiều lao động nhàn rỗi tại địa phương. Ớt chỉ thiên được nhiều hộ nông dân xem là cây trồng xóa đói giảm nghèo của địa phương.
Hiện nay, diện tích trồng ớt chỉ thiên trên khoảng 2,6 ha trong nhà lưới để xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Việc trồng ớt trong nhà lưới giúp giảm nhiều chi phí về nhân công, thuốc bảo vệ thực vật, ít sâu bệnh, năng suất cao hơn khoảng 35-40% so với ngoài mô hình, chất lượng ớt thương phẩm cũng cao hơn rõ rệt, cùng với giá bao tiêu 50.000 đồng/kg, cao hơn 38.000 đồng/kg so với giá thị trường nên sau khi trừ chi phí, nông dân đạt lợi nhuận 1 tỷ đồng/ha/năm.
Thêm động lực để lan tỏa
HTX Nông nghiệp Long Hiệp được thành lập năm 2018, với 51 thành viên, hiện nay đã tăng lên hơn 100 thành viên. Ban điều hành là 6 người trẻ có trình độ thạc sĩ, cử nhân.
Sau thời gian thành lập và hoạt động hiệu quả, anh Trầm Minh Thuần, Giám đốc HTX đã mạnh dạn đề xuất hỗ trợ thoát nghèo cho nhiều hộ dân tại địa phương. “Sau khi chọn ra các hộ còn khó khăn, HTX đã tạo điều kiện cho họ đến làm việc; cung cấp tư liệu sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Tôi cũng hiến kế, hỗ trợ tư vấn kinh nghiệm chăn nuôi, trồng trọt, mua bán và định hướng những cách làm hay, sáng tạo giúp người dân; kêu gọi nguồn tài trợ, dự án có vốn đầu tư nước ngoài để hỗ trợ các hộ khó khăn”, anh Thuần cho hay.
Cùng với sự lớn mạnh của HTX, đời sống của các hộ thành viên và nhiều gia đình khó khăn trên địa bàn đã được cải thiện. Doanh thu HTX từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp hữu cơ, phân bón hữu cơ từ trùn quế tăng theo từng năm. Đáng chú ý, HTX trở thành một trong những HTX tiêu biểu xây dựng sản phẩm lúa gạo theo hướng hữu cơ, có sản phẩm đạt danh hiệu công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia, sản phẩm của HTX được xuất khẩu ra thị trường nước ngoài, khẳng định được thương hiệu, tạo chuỗi sản xuất bền vững, tạo thêm việc làm và thu nhập cho lao động địa phương.
Qua 6 năm thành lập, HTX đã xây dựng thành công chuỗi giá trị lúa gạo, tạo được niềm tin và sự ủng hộ cao của thành viên, doanh thu và lợi nhuận năm sau luôn cao hơn năm trước. Thành viên tham gia chuỗi sản xuất cùng HTX mỗi năm cho thu nhập tăng thêm từ 8%-12%, mỗi ha có lợi nhuận tăng thêm khoảng 3 triệu đồng/vụ.
Nhờ vậy, đến nay HTX có 11 hộ thành viên thoát nghèo và 12 hộ vươn lên khá giả; 2 thành viên được Trung ương Đoàn trao giải thưởng Lương Định Của “Nhà nông trẻ tiêu biểu toàn quốc," trong đó có Giám đốc HTX Nông nghiệp Trầm Minh Thuần. Đồng thời, anh Thuần cũng được Trung ương Hội nông dân Việt Nam tuyên dương nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2024.
Có được kết quả này là nhờ HTX luôn thắt chặt liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, nâng cao chuỗi giá trị lúa gạo cho thành viên. Từ đầu vụ, HTX cung cấp vật tư đầu vào như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chất lượng, giá rẻ, và hỗ trợ kỹ thuật canh tác cho thành viên. Đầu ra được HTX bao tiêu với giá luôn cao hơn giá thị trường.
Nhiều điểm sáng trong hoạt động phát triển KTTT, HTX
Hồi đầu tháng 4/2025, tại hội nghị tổng kết tình hình hoạt động phát triển KTTT, HTX năm 2024 và kế hoạch phát triển KTTT, HTX năm 2025 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh, ông Nguyễn Trung Vẹn, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh đánh giá KTTT và mô hình HTX trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực, rõ nét. Ngành nghề hoạt động của các HTX ngày càng phong phú, phù hợp với nhu cầu thực tế của thành viên. Thông qua hoạt động của HTX, nhiều tiến bộ kỹ thuật đã được chuyển giao, ứng dụng hiệu quả vào sản xuất; một số mô hình HTX kiểu mới, tiêu biểu đã được hình thành và phát huy hiệu quả kinh tế rõ rệt, góp phần cải thiện và nâng cao đời sống cho thành viên.
Bên cạnh đó, khu vực tổ hợp tác (THT) cũng ghi nhận sự phát triển đáng khích lệ. Toàn tỉnh hiện có 1.900 THT với hơn 30.600 thành viên, trong đó 1.682 THT hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và 218 THT hoạt động trong lĩnh vực phi nông nghiệp. Các THT đã chủ động đầu tư phát triển sản xuất, đẩy mạnh liên kết trong khâu sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, qua đó góp phần nâng cao thu nhập cho các thành viên.
Cùng với sự phát triển của THT, các HTX trên địa bàn cũng đang từng bước khẳng định vai trò trong phát triển KTTT. Tính đến ngày 15/12/2024, tỉnh đã thành lập mới 22 HTX, đạt 220% so với kế hoạch đề ra, tăng 63,6% so với cùng kỳ năm trước. Toàn tỉnh có 170 HTX và 1 Liên hiệp HTX lúa gạo đang hoạt động. Doanh thu bình quân của HTX là 2,6 tỷ đồng/năm; lợi nhuận bình quân 425 triệu đồng/năm.
Không những vậy, hoạt động sản xuất - kinh doanh gắn với chương trình OCOP cũng được các HTX quan tâm, đầu tư phát triển. Tính đến nay, tỉnh có 44 sản phẩm OCOP do 32 HTX sản xuất, trong đó có 9 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao và 35 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 sao.
Mục tiêu của Liên minh HTX tỉnh là trong năm nay tiếp tục hỗ trợ, vận động các HTX, THT trong ứng dụng thương mại điện tử, chuyển đổi số vào sản xuất kinh doanh, chủ động chuyển đổi hình thức bán hàng trực tiếp sang trực tuyến; đẩy mạnh xúc tiến thương mại nước ngoài, để tìm đầu ra xuất khẩu, tạo thị trường ổn định phát triển KTTT và các HTX trong tỉnh. Liên minh HTX tỉnh phối hợp với các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch kiểm tra, hỗ trợ các HTX tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của các HTX.
Song song đó, có giải pháp đối với các HTX hoạt động hình thức, kém hiệu quả; có kế hoạch nâng chất cho các HTX hoạt động trung bình và yếu; hoàn tất thủ tục giải thể HTX ngưng hoạt động. Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tăng cường hướng dẫn hỗ trợ thủ tục cho các HTX có nhu cầu vay vốn sản xuất và đầu tư.
Huyền Mi