Một trong những “đòn bẩy” quan trọng được triển khai tại tỉnh Bến Tre còn đến từ việc phát triển mô hình kinh tế tập thể (KTTT), Hợp tác xã (HTX). Nhờ đó, đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm còn hơn 2% theo chuẩn nghèo giai đoạn 2021 - 2025; Mục tiêu phấn đấu đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh còn dưới 3% và đến cuối năm 2030, tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 2,5% theo chuẩn nghèo đa chiều.
Cải thiện sinh kế
Với sự hỗ trợ của tổ chức phi chính phủ đến từ Canada – Socodevi cùng các sở ban ngành Việt Nam, năm 2016 HTX HTX Nông nghiệp Bưởi Da Xanh Bến Tre được thành lập, khởi sự kinh doanh vào năm 2018, sau một thời gian nâng cấp vùng trồng, năm 2019 HTX đã bắt đầu xuất khẩu trái bưởi tươi qua thị trường Canada và Singapore.
Trong những ngày đầu thành lập, HTX Bưởi Da Xanh Bến Tre chỉ có 69 thành viên, đến năm 2022, họ có 445 thành viên và kết nạp thêm vài HTX khác có chung ngành nghề. Do nhiều nguyên nhân khác nhau, như hạn mặn ảnh hưởng diện tích bưởi, chương trình Nông thôn mới mỗi xã một HTX, năm 2023 số thành viên của HTX còn 382.
![]() |
Các sản phẩm của HTX Bưởi Da Xanh Bến Tre được xuất khẩu sang nhiều nước. |
HTX có vùng trồng khoảng hơn 100 hecta, trải dài 12 xã, năng suất trung bình khoảng 20 tấn bưởi/ha. Tất cả các thành viên khi tham gia HTX đều được tập huấn canh tác và trồng bưởi theo hướng Thực Hành Tốt (Good Agricultural Practices-GAP). Vùng trồng cũng được chứng nhận 39ha VietGAP, 15ha GlobalGAP.
Bên cạnh đó, các thành viên cũng đang áp dụng nhiều kỹ thuật canh tác tiên tiến như: nuôi kiến vàng, sử dụng túi bao trái bưởi giảm việc sử dụng nông dược, tăng cường sử dụng phân hữu cơ tự ủ, nuôi trùn quế tại nông hộ…; giúp đa dạng sinh học thảm thực vật trên vườn bưởi. Các thành viên HTX cũng xử lý hóa chất liên quan tại vườn bằng hố biobed nhằm đảm bảo hệ sinh thái vườn bưởi phát triển bền vững – an toàn.
HTX cũng đã có 2 mã vùng trồng cung cấp đi Hoa Kỳ, 2 mã đi EU và New Zealand, xưởng đạt chuẩn đóng gói HACCP và mã đóng gói New Zealand. Ngoài ra, với xu hướng mới của trái bưởi vào thị trường Mỹ và Trung Quốc, HTX còn thuyết phục nhiều nông dân tiên tiến có vườn liền kề nhau tham gia làm mã vùng trồng và canh tác an toàn có truy xuất nguồn gốc, để cung cấp cho các thị trường khó tính trong tương lai. Nhờ đó, năm 2024, doanh thu của HTX cũng đạt trên 5 tỷ đồng.
Lãnh đạo HTX cho biết, nếu tính giá trung bình thị trường, bưởi da xanh có giá từ 18.000 đến 20.000 đồng/ký, thì 1 hecta với năng suất 20 tấn, sẽ mang về cho các nông dân từ 300 đến 400 triệu đồng/năm. Khi trừ các chi phí đầu tư như phân bón, công chăm sóc, làm cỏ, tưới nước, thu hoạch…; mỗi tháng nông dân sẽ có thu nhập khoảng 10 triệu đồng.
Tỷ phú nông dân
Ông Nguyễn Văn Bảy, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Bưởi da xanh Giồng Trôm cho biết: “Bưởi da xanh là trái cây đặc sản của tỉnh Bến Tre, được khách hàng đánh giá cao. Chi phí sản xuất khoảng 10.000 – 15.000 đồng/kg. Cây bưởi cho thu hoạch tốt phải sau 5 năm trồng. Tôi nuôi kiến vàng trong vườn nhằm hạn chế sử dụng thuốc hóa học để không gây ô nhiễm môi trường, sử dụng phân bón hữu cơ để cây tốt bền và giảm chi phí sản xuất”.
Hoạt động kinh doanh sản xuất chính của HTX là thu mua bưởi da xanh cho thành viên đồng thời bên cạnh đó hợp tác xã đứng ra thu thập nhu cầu sử dụng của các hộ thành viên về vật tư nông nghiệp cần thiết để tiến hành đàm phán với các đơn vị có uy tín về để phấn phối lại cho bà con bên cạnh đó đơn vị HTX còn tạo điều kiện để giúp nông dân, thành viên nâng cao kiến thức kỹ thuật canh tác thông qua các chương trình tập huấn kiến thức từ các đơn vị thuộc các ban ngành tổ chức.
Sản phẩm bưởi da xanh là chủ lực nhưng bên cạnh đó còn có các sản phẩm khác cam sành, cam xoàn, quýt đường, kết nối với các sản phẩm có ocop khác để đăng lên trang mong muốn sẽ tìm được nhiều nơi tiêu thụ cũng như là ngày càng gần đến với khách hàng.
Ông Bảy cho biết gia đình ông cũng có khu vườn trồng bưởi và các loại cây ăn quả rộng 5 ha. Trung bình mỗi năm, khu vườn thu hoạch được hơn 10 tấn bưởi, 1 tấn chanh, 5 tấn cam quýt và hàng chục nghìn trái dừa. Ngoài ra còn có nguồn thu từ nuôi cá dưới mương, ao…
![]() |
Ông Nguyễn Văn Bảy, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Bưởi da xanh Giồng Trôm được mệnh danh là nông dân tỷ phú. |
Gần đây, các loại cây ăn quả trong vườn ông đều có năng suất và giá cả ổn định nên đạt doanh thu đến vài tỷ đồng/năm. Ông Bảy chia sẻ: Do có nhiều kinh nghiệm trong làm vườn nên ông Nguyễn Văn Bảy được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Giám đốc HTX Bưởi da xanh Giồng Trôm.
HTX ngoài sản xuất kinh doanh trái bưởi da xanh còn mở rộng kinh doanh các mặt hàng khác tạo việc làm, thu nhập cho nhiều lao động. Bản thân ông bảy đã 20 năm liền đạt nông dân sản xuất giỏi cấp TW và là thành viên câu lạc bộ “ Nông dân tỷ phú” của tỉnh Bến Tre.
Kinh tế gia đình đã khá giả, các con ăn học thành đạt, ông Nguyễn Văn Bảy đã tích cực với các hoạt động xã hội tại địa phương nhất là đóng góp làm đường giao thông nông thôn, phòng chống hạn mặn, triều cường, hỗ trợ kỹ thuật cho các nông dân khác sản xuất đạt hiệu quả.
Xuất hiện nhiều mô hình HTX, THT làm ăn hiệu quả
Theo chính quyền địa phương, HTX Bưởi da xanh Bến Tre là một mô hình điển hình mà địa phương rất muốn nhân rộng. Bởi vì, HTX không chỉ chủ động trong sản xuất, đạt tiêu chuẩn mà còn chủ động về mặt thị trường. HTX đang hướng đến kinh tế tuần hoàn, đảm bảo một quy trình sản xuất khép kín không gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều nông dân nhờ mô hình xuất khẩu, liên kết để tìm đầu ra cho sản phẩm.
Trước thời điểm thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bến Tre cho biết, toàn tỉnh có hơn 7.200ha bưởi da xanh, chiếm 20% diện tích cây ăn trái của toàn tỉnh. Trong đó diện tích cây đang cho trái khoảng 5.000ha, năng suất trên 11 tấn/ha, sản lượng 57 nghìn tấn/năm.
Bưởi da xanh tại Bến Tre chất lượng rất cao, cho trái quanh năm, trồng nhiều ở các huyện Châu Thành, Mỏ Cày Bắc, Giồng Trôm và TP Bến Tre. Với sự hỗ trợ của ngành chuyên môn, nhà vườn đã chú trọng trồng bưởi da xanh theo hướng VietGAP, GlobalGAP có liên kết với các doanh nghiệp, HTX để phục vụ xuất khẩu.
Theo thống kê tỉnh Bến Tre, có 18 HTX, 7 tổ hợp tác (THT) và 4 tổ liên kết sản xuất bưởi da xanh đã hình thành 31 liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm với tổng diện tích vùng sản xuất tập trung đạt hơn 666ha, tổng sản lượng tiêu thụ khoảng 8.000 tấn/năm.
Tính đến tháng 4/2024, diện tích bưởi da xanh của tỉnh đạt chứng nhận VietGAP là 328ha với 757 hộ tham gia. Ngoài ra, tỉnh cũng xây dựng mô hình thí điểm vùng sản xuất bưởi với diện tích 60,8ha và thực hiện liên kết với Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu Trái cây Hương Miền Tây, sản lượng tiêu thụ khoảng 500 tấn/năm, với 100% diện tích được cấp chứng nhận đạt chuẩn VietGAP. Nhờ vậy, hiệu quả kinh tế của cây bưởi da xanh đã đạt trên 500 triệu đồng/ha/năm.
Theo đánh giá, thời gian qua Bến Tre xuất hiện nhiều mô hình HTX, THT làm ăn hiệu quả. Thành công này cũng nhờ công tác phối hợp giữa Liên minh Hợp tác xã tỉnh Bến Tre với các ngành và địa phương được quan tâm và tăng cường, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của các hợp tác xã; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các HTX thành viên…
Liên minh HTX tỉnh Bến Tre đã đã quán triệt và cụ thể hóa các kế hoạch, chương trình hành động của Liên minh HTX Việt Nam, Tỉnh ủy, UBND tỉnh vào nhiệm vụ chính trị của cơ quan, ban hành các kế hoạch hành động, chương trình công tác trọng tâm để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.
Công tác phối hợp giữa Liên minh HTX tỉnh với các ngành và địa phương được quan tâm và tăng cường, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình hoạt động của các HTX; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các HTX thành viên…
Huyền Mi