Với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu thuận lợi, vùng đất Thốt Nốt từ lâu đã trở thành vựa mận lớn của Cần Thơ.
Từ nỗi lo "được mùa rớt giá"…
Tại đây, Tổ hợp tác (THT) trồng mận phường Tân Lộc đã cùng người dân phát triển loại cây trồng này trên diện tích 1.400 ha, với sản lượng đạt 65.000 tấn mỗi năm. Con số này minh chứng cho tiềm năng năng suất khổng lồ của cây mận tại địa phương.
Tuy nhiên, có những thời điểm, tiềm năng này lại đi kèm với một nghịch lý dai dẳng: "trúng mùa rớt giá". Khi sản lượng dồi dào lại kéo theo giá bán xuống thấp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thu nhập và cuộc sống của người dân.
Trước thực trạng ấy, những thành viên trong THT không ngừng trăn trở và mong muốn tìm ra một hướng đi mới cho quả mận để đảm bảo đầu ra và tăng lợi nhuận bền vững cho người nông dân.
 |
|
Người dân, HTX ở Cần Thơ đang trồng nhiều giống mận khác nhau. |
So với quả mận, vú sữa và sầu riêng đang được xuất khẩu với giá cao và ổn định. Do đó, các thành viên trong THT mong muốn quả mận không chỉ được người tiêu dùng trong nước đón nhận mà khi được xuất khẩu sẽ tăng giá trị.
Theo đánh giá của ngành chức năng, những năm trước, dù năng suất cực kỳ cao, bình quân khoảng 40 – 50 tấn/ha, nhưng giá trị của quả mận lại khá bấp bênh, khiến việc tìm kiếm giải pháp ổn định đầu ra trở thành ưu tiên hàng đầu.
Đến bước ngoặt từ xuất khẩu chính ngạch
Để hiện thực hóa khát vọng đưa trái mận vươn ra thị trường thế giới thông qua xuất khẩu chính ngạch, Cần Thơ đã và đang có những bước đi cụ thể, tập trung vào việc khắc phục những hạn chế cố hữu về chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.
Đầu năm 2025, một tín hiệu đáng mừng đã xuất hiện khi đoàn công tác của UBND TP Cần Thơ đã đến thăm và làm việc với một doanh nghiệp trên địa bàn Thốt Nốt. Doanh nghiệp này đã tiên phong bắt tay vào việc thu mua, sơ chế và cấp đông mận để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.
Điều đáng nói là qua quá trình trao đổi, tham quan, một trong những hạn chế cố hữu của quả mận là sâu đục quả cơ bản đã được doanh nghiệp này tìm hướng hỗ trợ người dân, thành viên THT khắc phục. Đây là một điểm sáng quan trọng, mở ra hướng đi mới cho việc kiểm soát chất lượng mận phục vụ xuất khẩu.
Để nhân rộng và thúc đẩy quá trình này, ngành Nông nghiệp TP Cần Thơ đã kiến nghị các ngành chức năng quan tâm để hỗ trợ cho các vùng trọng điểm trồng mận phát triển bước đầu tiên là xuất khẩu chính ngạch ở khâu sơ chế. Từ đó, tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ ổn định cho quả mận.
“Nữ hoàng” mới của vùng đất Cần Thơ
Trong bối cảnh quả mận đang tìm kiếm hướng đi mới, giống mận hồng MST đã nổi lên như một "ngôi sao" đầy hứa hẹn, mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội và mở ra một tương lai tươi sáng cho người nông dân Cần Thơ.
Anh Nguyễn Văn Nhựt (Cù Lao Dung, Cần Thơ) cho biết từ những cây giống đầu tiên, anh Nhựt đã mạnh dạn đầu tư 100 triệu đồng làm nhà lưới cho 3 công đất (3.000m²), đồng thời áp dụng kỹ thuật bao trái và tuyển chọn trái kỹ càng.
Kết quả vượt mong đợi: mỗi cây mận MST của anh Nhựt cho năng suất lên tới 100kg/năm. Giá thu mua tại vườn của thương lái dao động từ 80.000-100.000 đồng/kg, nếu bán lẻ tại thị trường có thể lên đến 120.000 đồng/kg. Với diện tích hiện có, anh Nhựt ước tính mỗi năm có thể thu về hơn một tỷ đồng. Đây là mức thu nhập mơ ước của rất nhiều nông dân.
 |
|
Mận hồng MST có giá trị kinh tế cao. |
Điểm đặc biệt của mận hồng MST là khả năng ra trái quanh năm, cây vừa có hoa, có trái non và trái chín cùng lúc, tạo nguồn thu đều đặn cho nông dân. Không chỉ tạo ra giá trị kinh tế cao, mô hình trồng mận MST còn cho thấy hiệu quả vượt trội về mặt quản lý rủi ro thị trường nhờ vào quy trình sản xuất an toàn, kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và sự chủ động trong tiếp cận thị trường tiêu thụ.
Hiện giống mận này không chỉ được trồng theo quy mô hộ gia đình mà còn được nhân rộng theo mô hình kinh tế tập thể. Điển hình là HTX Ứng dụng công nghệ cao và du lịch cộng đồng cồn Mỹ Phước (xã Nhơn Mỹ, Cần Thơ).
HTX này đang phát triển vùng trồng mận MST với quy mô 25 ha. Điều thuận lợi là giống mận này rất phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu địa phương. Trái mận có màu hồng nhạt lúc còn non và chuyển đỏ đậm khi chín, trọng lượng trung bình từ 6-9 trái/kg, thậm chí có trái chỉ 4 trái/kg – một kích thước đáng nể. Nhờ những ưu điểm này, HTX đã nhân rộng diện tích từ hơn 100 cây giống ban đầu lên đến 25 ha chỉ sau hơn 6 năm trồng.
Tuy nhiên, để tránh rơi vào vòng luẩn quẩn “được mùa mất giá” khi mở rộng diện tích, HTX đã chú trọng liên kết xây dựng vùng trồng tập trung với quy trình canh tác đồng bộ, đủ điều kiện hướng đến xuất khẩu. Để làm được điều này, vai trò của HTX trong việc quy hoạch vùng sản xuất, chuẩn hóa quy trình và tạo ra sản lượng lớn, chất lượng đồng đều để đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế là không thể bỏ qua.
Đặc biệt, năm 2024, sản phẩm này của HTX đã được công nhận đạt chuẩn OCOP, mở đường cho các hoạt động quảng bá, kết nối thị trường rộng rãi hơn và xây dựng thương hiệu vững chắc cho quả mận.
Không chỉ dừng lại ở việc tạo thu nhập cao cho nông dân, việc phát triển giống mận hồng MST còn là một phần quan trọng trong chiến lược chuyển đổi nông nghiệp sang hướng sản xuất hàng hóa lớn, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng và gắn với du lịch sinh thái cộng đồng. Điều này không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm mà còn đa dạng hóa nguồn thu nhập, tạo thêm việc làm và phát triển kinh tế địa phương một cách bền vững.
Sự hợp nhất hành chính và những bước chuyển mình mạnh mẽ trong canh tác cây mận đã phác họa nên một tầm nhìn đầy hứa hẹn cho Cần Thơ. Từ việc giải quyết bài toán "được mùa rớt giá" bằng cách hướng tới xuất khẩu chính ngạch, đến việc tìm kiếm và nhân rộng những giống cây trồng đột phá như mận hồng MST, Cần Thơ đang từng bước khẳng định vị thế của một trung tâm nông nghiệp tiên tiến.
Với sự đồng hành của ngành nông nghiệp, Liên minh HTX thành phố, các THT, HTX và đặc biệt là ý chí đổi mới của người nông dân, cây mận không chỉ là một loại quả đơn thuần mà còn là biểu tượng của sự chuyển đổi, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững.
Chỉ cần tính đơn thuần, mỗi kg mận tại vườn được bán với giá 15.000 - 18.000 đồng và với diện tích 1.000 m2, người dân, thành viên HTX sau khi trừ tất cả chi phí sẽ thu lãi khoảng gần 50 triệu đồng/năm. Chính vì vậy mà cây mận đang mang theo hy vọng cải thiện kinh tế và góp phần làm giàu trên mảnh đất quê hương của nhiều người dân.
Trí Chiến