Xã Bắc Sơn có khoảng 250ha chè với hơn 1.500 hộ dân trồng chè. Cây chè phát triển tốt, cho năng suất, chất lượng cao và là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ dân trong xã. Nhiều hộ trở nên khấm khá nhờ đầu tư mở rộng diện tích, số khác có thêm một phần thu nhập để trang trải cuộc sống.
Cây chủ lực phát triển kinh tế
Từ 4 sào chè trong vườn lúc bắt đầu, đến nay, chị Trần Thị Lam (thôn Kim Sơn) đã có hơn 1 ha, thậm chí, chị còn thuê thêm đất của gia đình bên cạnh. Khu vườn đồi toàn cây dại của gia đình trước đây nay đã được phủ kín bởi màu xanh của chè, mang lại nguồn thu đáng kể cho gia đình.
“Những ngày cao điểm, gia đình tôi bán gần 2 tạ chè, lúc giá cao có thể thu về gần 1,2 triệu đồng/ngày”, chị Lam chia sẻ.
 |
|
Cây chè phát triển tốt, cho năng suất, chất lượng cao và là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ dân trong xã. |
Đại diện huyện Sóc Sơn cho biết, cây chè là cây chủ lực cho phát triển kinh tế - xã hội của các xã trồng chè, tuy nhiên trước đây, sản xuất chè còn manh mún, tự phát, trồng xen kẽ, phân tán, hiệu quả kinh tế thấp, chưa hình thành các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn. Việc đưa giống mới vào sản xuất, áp dụng những tiến bộ khoa khọc kỹ thuật mới, cơ giới hóa vào sản xuất, chế biến còn nhiều hạn chế.
Bên cạnh đó, việc mở rộng diện tích sản xuất chè an toàn còn gặp nhiều khó khăn do nhận thức của các hộ nông dân về sản xuất tạo ra sản phẩm chè an toàn từ khâu sản xuất, chế biến, tiêu thụ không nhiều.
Do đó, huyện đã khuyến khích bà con đẩy mạnh phát triển sản xuất chè an toàn theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, đầu tư thâm canh, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ mới vào sản xuất, chế biến góp phần tăng năng suất, chất lượng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Đồng thời, gắn phát triển sản xuất chè với du lịch sinh thái, văn hóa, khuyến khích đầu tư, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, từng bước hình thành chuỗi liên kết và chuỗi giá trị trong sản xuất chè, nâng cao thu nhập cho nông dân trồng chè.
Ông Nguyễn Quang Huy - một trong những hộ đầu tiên trồng chè theo hướng VietGAP tại xã Bắc Sơn cho biết, trồng chè theo tiêu chuẩn VietGAP mất nhiều công sức, nhưng cho giá trị kinh tế cao gấp 3-4 lần so với trồng chè truyền thống.
Trước đây, 1kg chè có giá 70.000-80.000 đồng thì nay đã lên đến 150.000-400.000 đồng. Với 2ha chè, mỗi năm gia đình ông bán ra thị trường hơn 2 tấn chè sạch, sau khi trừ chi phí, còn lãi hơn 400 triệu đồng. Điều đó càng khiến ông yên tâm theo đuổi việc trồng chè.
Liên kết phát triển chuỗi canh tác chè an toàn
Nhiều năm về trước, kinh tế của hộ gia đình chị Dương Thị Liên ở thôn Phúc Xuân (xã Bắc Sơn) trông vào 2 sào canh tác khoai, sắn, nhưng giá trị mang lại không cao. Khoảng 3 năm trở lại đây, chị Liên chuyển sang trồng cây chè theo hướng an toàn.
Nhằm nâng cao giá trị cho cây chè, chị Liên “bắt tay” cùng HTX Nông lâm nghiệp Bắc Sơn để sơ chế, đóng gói sản phẩm chè. Từ những lá chè tươi xanh, HTX đã hoàn thiện, tạo ra sản phẩm chè khô, có bao bì, nhãn mác, tem nhãn truy xuất nguồn gốc. Nhờ đó, giá trị mang lại từ những lá chè tươi cho những nông dân như chị Liên cũng lớn hơn.
Hộ chị Liên hiện là một trong tổng số 30 thành viên của HTX Nông lâm nghiệp Bắc Sơn. Kể từ khi thành lập, HTX đã quy tụ những nông dân trồng chè nơi mảnh đất vùng đồi gò để chuẩn hoá sản xuất theo hướng an toàn, VietGAP. Trong số này, diện tích chè canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP của HTX là khoảng 3ha, còn lại là chè sản xuất theo hướng an toàn.
Giám đốc HTX Nông lâm nghiệp Bắc Sơn Đào Thị Quý cho biết, được sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh mở các lớp hướng dẫn chăm sóc chè theo tiêu chuẩn VietGAP, kỹ thuật chăm sóc của thành viên HTX ngày một được cải tiến, HTX thu được khoảng 5 tấn chè tươi/ha, tương ứng khoảng 1 tấn chè khô sau quá trình sơ chế. Giá trị kinh tế thu được từ mỗi héc-ta canh tác chè của bà con nông dân nơi đây vào khoảng 250 - 300 triệu đồng.
“Sản phẩm chè của HTX được sơ chế, đóng gói, có bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Đặc biệt, sản phẩm đã được UBND TP Hà Nội đánh giá, phân hạng 4 sao trong Chương trình OCOP nên việc tiêu thụ không chỉ thuận lợi mà giá cả cũng tốt hơn…”, bà Đào Thị Quý chia sẻ.
 |
|
Sản phẩm chè của HTX được sơ chế, đóng gói, có bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc rõ ràng. |
Lãnh đạo huyện cho biết, những năm trở lại đây, giá trị sản phẩm chè Bắc Sơn từng bước được nâng cao và được người tiêu dùng đón nhận. Bên cạnh đó, sản phẩm chè của HTX Nông lâm nghiệp Bắc Sơn được đánh giá, công nhận, xếp hạng trong Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP nên càng có vị thế trên thị trường, giá bán cao hơn. Qua đó, nâng cao đời sống người dân, góp phần quan trọng vào thành công của công tác giảm nghèo.
“Trồng chè theo hướng an toàn không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn mở ra hướng phát triển mới cho người dân nơi đây”, vị này nhấn mạnh.
Tốc độ giảm nghèo ấn tượng
Từ một huyện nghèo, có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất và thu nhập trung bình thấp nhất so với các quận, huyện của Thủ đô, Sóc Sơn đã trở thành một trong những địa phương có tốc độ giảm nghèo ấn tượng.
Năm 2021, toàn huyện có 413 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 0,47%), tới năm 2022 giảm còn 290 hộ (0,33%). Cuối năm 2023, con số này giảm về còn 32 hộ (0,04%), huyện còn giảm 735/1.453 hộ cận nghèo. Hết năm 2024, trên địa bàn huyện không còn hộ nghèo.
Lãnh đạo UBND xã Bắc Sơn cho biết, để phát triển bền vững nghề trồng chè trên địa bàn, thời gian tới xã tiếp tục hỗ trợ nông dân đẩy mạnh xúc tiến thương mại chè sạch Bắc Sơn và sản xuất theo hướng an toàn, góp phần bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh…
Đại diện huyện thông tin, xã Bắc Sơn là vùng canh tác chè lớn nhất của huyện Sóc Sơn. Do đó, huyện sẽ tiếp tục phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ HTX Nông lâm nghiệp Bắc Sơn về sản xuất, bảo vệ thương hiệu; tham gia các hội chợ quảng bá, xúc tiến thương mại, qua đó ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp, siêu thị...
Thời gian tới, cùng với việc tiếp tục vận động, hỗ trợ nông dân mở rộng diện tích giống chè mới thay thế giống cũ; nhân rộng diện tích thâm canh chè theo hướng an toàn, VietGAP để tạo ra sản phẩm chất lượng, an toàn, huyện sẽ tập trung hỗ trợ nông dân đẩy mạnh áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất, thâm canh nhằm nâng cao năng suất, chất lượng.
Mặt khác, huyện cũng khuyến khích HTX Nông lâm nghiệp Bắc Sơn, bà con nông dân nhân rộng các mô hình liên kết, tiến tới hạn chế tối đa việc tiêu thụ sản phẩm chè thô, tăng cường sơ chế, chế biến sản phẩm tinh nhằm gia tăng giá trị kinh tế cho người dân từ trồng chè.
Linh Đan