Dòng chảy phù sa của sông Hậu đã ban tặng cho Cần Thơ một thổ nhưỡng màu mỡ, nơi cây trái bốn mùa đơm hoa kết trái. Trong số đó, cây vú sữa nổi lên như một biểu tượng của sự trù phú và là hy vọng cho nhiều hộ nông dân thoát nghèo.
Lan tỏa cách làm hay
Từ lâu, cây vú sữa đã gắn bó mật thiết với đời sống của người dân Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt là Cần Thơ. Với hương vị ngọt ngào, thơm dịu và hình dáng căng tròn, vú sữa luôn là loại trái cây được ưa chuộng. Tuy nhiên, việc trồng vú sữa trước đây chủ yếu mang tính tự phát, quy mô nhỏ lẻ, sản lượng không ổn định và giá cả thường bấp bênh, khiến bà con nông dân chưa thực sự làm giàu được từ loại cây này. Sự thay đổi bắt đầu khi các hộ nông dân nhận ra rằng, để nâng cao hiệu quả kinh tế, cần phải có sự thay đổi trong tư duy sản xuất và cách thức tiếp cận thị trường.
Chính trong bối cảnh đó, vai trò của các HTX đã trở nên vô cùng quan trọng. Thay vì sản xuất đơn lẻ, các hộ nông dân đã cùng nhau liên kết thành các HTX, tạo nên sức mạnh tổng hợp.
![]() |
Vú sữa cho giá trị kinh tế cao hơn một số cây trồng khác. |
Các HTX đã trở thành cầu nối giữa người nông dân với khoa học kỹ thuật, với thị trường và với các chính sách hỗ trợ của nhà nước. Nhờ đó, cây vú sữa không chỉ còn là cây ăn trái quen thuộc mà đã trở thành cây trồng chủ lực, mang lại nguồn thu nhập ổn định và bền vững, đưa nhiều hộ gia đình thoát khỏi cảnh nghèo khó.
Sự thành công của mô hình giảm nghèo nhờ trồng vú sữa ở Cần Thơ gắn liền với những đóng góp không nhỏ của các HTX. Họ đã thực hiện nhiều hoạt động thiết thực, tạo ra chuỗi giá trị khép kín và bền vững cho cây vú sữa.
Thực tế tại Cần Thơ đã có nhiều HTX trồng vú sữa thành công, trở thành điển hình cho mô hình giảm nghèo bền vững. Các HTX này không chỉ giúp thành viên thoát nghèo mà còn có thu nhập khá, ổn định.
Tiêu biểu như HTX Nông nghiệp Tân Thới (Phong Điền) là một trong những đơn vị tiên phong trong việc trồng vú sữa Lò Rèn theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ áp dụng quy trình sản xuất khoa học, HTX đã đạt được năng suất cao và chất lượng ổn định. Sản phẩm vú sữa của HTX không chỉ được tiêu thụ mạnh tại các siêu thị lớn ở TP.HCM mà còn được xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, mang lại doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm. Đời sống của các thành viên được cải thiện rõ rệt, nhiều hộ đã xây dựng được nhà cửa khang trang, con cái được học hành đầy đủ.
HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A (xã Trường Long, huyện Phong Điền) cũng là đơn vị tiêu biểu và rất thành công trong việc trồng vú sữa. HTX có diện tích lớn trồng vú sữa (khoảng 20ha) trong tổng số 45,5ha diện tích cây ăn trái của HTX. Vú sữa được sản xuất theo quy trình VietGAP và GlobalGAP, và đã đăng ký nhãn hiệu tập thể "Vú sữa Trường Khương A". Đến nay, vú sữa của HTX còn được xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Hoa Kỳ.
Những câu chuyện thành công này cho thấy, khi nông dân được tổ chức, được trang bị kiến thức và có định hướng thị trường rõ ràng, họ hoàn toàn có thể làm chủ cuộc sống từ cây vú sữa và làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mình.
Nâng cao hiệu quả kinh tế
Theo thống kê, Cần Thơ có khoảng 1.600 ha trồng vú sữa, trong đó tập trung nhiều nhất ở huyện Phong Điền với trên 1.075 ha. Các giống vú sữa chủ lực được trồng là: Vú sữa Lò Rèn, Vú sữa Bơ Hồng, Vú sữa Tím.
Cây vú sữa đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện đời sống kinh tế của nông dân Cần Thơ. Hiện, vú sữa được xếp vào nhóm cây có giá trị kinh tế cao, bền và khai thác được lâu dài.
Mặc dù giá cả có thể dao động theo thị trường và thời tiết, nhưng nhìn chung, trồng vú sữa vẫn mang lại lợi nhuận tốt cho nông dân. Theo một số báo cáo, mỗi hecta vườn trồng vú sữa có thể mang lại thu nhập trên 100 triệu đồng/năm, thậm chí trên 200 triệu đồng/năm nếu sản xuất theo tiêu chuẩn xuất khẩu. Một số nhà vườn, HTX trồng vú sữa đúng kỹ thuật, biết xử lý cho cây ra trái mùa nghịch có thể đạt thu nhập lên tới 500 triệu đồng/ha/năm.
![]() |
Vú sữa trồng theo tiêu chuẩn xuất khẩu mang về nguồn thu cao cho người dân. |
Hiện, nhiều HTX đã tập trung sản xuất vú sữa theo các tiêu chuẩn quốc tế như VietGAP, GlobalGAP để đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu. Sản phẩm vú sữa Cần Thơ, đặc biệt là vú sữa của HTX Trường Khương A đã thành công thâm nhập vào các thị trường khó tính như Hoa Kỳ, Úc, mang lại giá trị gia tăng đáng kể. Giá bán vú sữa xuất khẩu có thể cao hơn nhiều so với tiêu thụ nội địa (ví dụ: 50.000 - 60.000 đồng/kg cho xuất khẩu so với 10.000 - 25.000 đồng/kg cho thị trường nội địa tùy thời điểm).
Đặc biệt, một số HTX được cấp mã số vùng trồng và chứng nhận OCOP như vú sữa bơ tím của HTX Trường Khương A đạt OCOP 4 sao càng nâng cao giá trị và uy tín của sản phẩm.
Theo đánh giá của ngành chức năng, việc trồng, chăm sóc và thu hoạch vú sữa tạo ra công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương. Nhiều nông dân trồng vú sữa ở Cần Thơ đã vươn lên thành hộ khá, giàu, thậm chí trở thành tỷ phú, điển hình là các thành viên của HTX Vườn cây ăn trái Trường Khương A.
Như vậy, cây vú sữa không chỉ là một loại cây ăn trái mang lại thu nhập cao mà còn là yếu tố quan trọng trong chiến lược giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế nông nghiệp của Cần Thơ, thông qua việc thúc đẩy sản xuất theo tiêu chuẩn, liên kết chuỗi giá trị và định hướng xuất khẩu.
Triển vọng vươn xa từ cây vú sữa
Theo thống kê, đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của Cần Thơ đã giảm xuống còn 0,09%, tương đương khoảng 350 hộ. Mức giảm này là 0,71% so với đầu giai đoạn 2021-2025 và đã vượt mục tiêu đề ra của cả giai đoạn 2021-2025 (0,15%). Điều này cho thấy Cần Thơ đã đạt được mục tiêu giảm nghèo sớm hơn kế hoạch, trong đó có thành công trong việc hỗ trợ người dân, HTX phát triển trồng cây vú sữa.
Mô hình giảm nghèo nhờ trồng vú sữa với sự tham gia của các HTX ở Cần Thơ đã mở ra những triển vọng tươi sáng cho ngành nông nghiệp địa phương. Để tiếp tục phát huy hiệu quả, các HTX mong rằng ngành chức năng tiếp tục có các chính sách hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, xúc tiến thương mại; Tiếp tục đầu tư vào việc xây dựng và bảo vệ thương hiệu cho vú sữa Cần Thơ, đồng thời tăng cường áp dụng các công nghệ truy xuất nguồn gốc để đảm bảo uy tín sản phẩm.
Việc nghiên cứu và áp dụng các giải pháp canh tác thích ứng với biến đổi khí hậu, đảm bảo năng suất và chất lượng vú sữa trong mọi điều kiện thời tiết cũng là mong muốn của các HTX, hộ dân. Bởi nếu không có giải pháp phù hợp, diện tích vú sữa sẽ bị giảm và sản lượng cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Được biết, để hỗ trợ các HTX phát triển, thời gian tới, Liên minh HTX TP Cần Thơ phối hợp với các sở, ngành hữu quan thành phố tập trung, đặc biệt là sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, đẩy mạnh vận động các HTX tích cực tham gia liên kết theo chuỗi giá trị, khuyến khích HTX ứng dụng công nghệ, áp dụng các tiêu chuẩn vào sản xuất nói chung và quả vú sữa nói riêng, tạo ra sản phẩm, hàng hóa có giá trị gia tăng cao.
Câu chuyện về cây vú sữa ở Cần Thơ không chỉ là câu chuyện của một loại trái cây, mà là câu chuyện của sự đổi mới, của tinh thần hợp tác và của ý chí vươn lên thoát nghèo. Nó khẳng định rằng, với chiến lược đúng đắn và sự chung tay góp sức của cộng đồng, nông nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành bệ phóng vững chắc cho sự phát triển kinh tế, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho bà con nông dân.
Quang Am