Không chỉ thoát nghèo, nhiều nông dân trên địa bàn huyện Bình Lục đã vươn lên làm giàu ngay trên chính mảnh đất quê hương. Đặc biệt, vai trò của các HTX, tổ hợp tác tiêu biểu và sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam đã trở thành “bệ đỡ” vững chắc cho hành trình phát triển bền vững.
Cây ăn quả bén rễ đất đồi
Chỉ sau chưa đầy 5 năm triển khai, mô hình trồng nho của HTX Đồng Du (xã Đồng Du, huyện Bình Lục) đã trở thành hình mẫu về ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Từ năm 2022 đến nay, doanh thu từ nho của HTX luôn duy trì ở mức 1 tỷ đồng/ha/năm – con số đầy ấn tượng trên vùng đất trước đây chủ yếu trồng lúa năng suất thấp.
Ông Phạm Văn Đức – Giám đốc HTX Đồng Du cho biết, HTX bắt đầu triển khai mô hình từ năm 2019 với hai giống chủ lực là nho Hạ Đen và nho Mẫu Đơn. Đây là những giống cây cho năng suất cao, chất lượng tốt, đặc biệt phù hợp với điều kiện khí hậu của Hà Nam.
![]() |
Cây ăn quả đang trở thành cây đuổi nghèo, làm giàu cho nông dân, HTX ở Bình Lục (Ảnh: BHN). |
“Ngay từ đầu, chúng tôi xác định muốn sản xuất nông nghiệp bền vững thì phải làm bài bản. HTX chủ động đầu tư hệ thống nhà màng, tưới nhỏ giọt, ứng dụng công nghệ Nhật Bản và hoàn thiện quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ,” ông Đức chia sẻ.
Hiện nay, gần 3 ha nho của HTX đang được chăm sóc hoàn toàn theo hướng công nghệ cao, giúp giảm công lao động, tiết kiệm nước và hạn chế tối đa sâu bệnh. Không chỉ trồng nho, HTX còn phát triển thêm cây thanh long ruột đỏ, bưởi diễn, dưa lê và các loại rau màu khác. Tổng doanh thu trung bình đạt hơn 1 tỷ đồng/năm.
Không dừng ở sản xuất, HTX Đồng Du còn đầu tư chế biến rượu nho, liên kết với các chuỗi siêu thị tại Hà Nội và các tỉnh lân cận. Sản phẩm nho tươi của HTX đã được chứng nhận VietGAP, đạt chuẩn OCOP 3 sao – tạo tiền đề vững chắc để vươn ra thị trường rộng lớn hơn.
Hiện, HTX tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 10 lao động địa phương, với thu nhập ổn định từ 4–5 triệu đồng/người/tháng. Mô hình đã trở thành điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới, góp phần không nhỏ vào công cuộc giảm nghèo bền vững tại xã Đồng Du.
Hiệu quả từ tư duy mới
Không riêng HTX Đồng Du, Tổ hợp tác trồng cây ăn quả xã Đồng Du cũng là một điển hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng thành công. Với 38 thành viên canh tác hơn 10 ha cây ăn quả – chủ yếu là bưởi VietGAP, tổ hợp tác đã trở thành “đầu tàu” cho phong trào trồng cây ăn quả sạch, an toàn và hiệu quả.
Ông Nguyễn Văn Tuyết – một trong những người tiên phong phát triển vườn bưởi tại xã cho biết: “Ngày đầu, tôi chỉ trồng hơn 5 sào, giờ cả xã trồng bưởi. Cây bưởi không chỉ giúp tôi thoát nghèo mà còn giúp nhiều hộ trong vùng thay đổi tư duy sản xuất, làm giàu chính đáng.”
Năm 2019, tổ hợp tác được thành lập để hỗ trợ kỹ thuật, giống cây trồng và tiêu thụ sản phẩm cho bà con. Đặc biệt, tổ hợp tác đã liên kết với HTX Đồng Du để cùng xây dựng thương hiệu sản phẩm, nâng tầm giá trị cây ăn quả của địa phương.
Tương tự ở Đồng Du, quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn huyện Bình Lục – nơi được coi là "thủ phủ nông nghiệp" của tỉnh Hà Nam.
Điển hình, tại xã An Đổ, mô hình sản xuất lúa chất lượng cao được tổ chức theo vùng, với tổng diện tích 180 ha. Tham gia mô hình, nông dân được HTX hỗ trợ toàn bộ khâu giống, phân bón, tưới tiêu và đặc biệt là bao tiêu sản phẩm. Nhờ vậy, giá trị lúa tăng gấp 1,3–2 lần so với sản xuất ngoài mô hình.
![]() |
Mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng bền vững là chìa khóa làm giàu của nông dân, HTX huyện Bình Lục (Ảnh: BHN). |
Đại diện HTX nông nghiệp An Đổ cho hay HTX không chỉ dừng lại ở sản xuất lúa mà còn mạnh dạn chuyển đổi một phần diện tích sang trồng sen lấy củ, cây ăn quả và rau màu. Việc áp dụng máy móc vào gieo cấy như máy mạ khay, máy cấy đã giúp nông dân tiết kiệm chi phí, giảm sức lao động rõ rệt.
Đằng sau những thành công của các HTX, tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh Hà Nam là sự vào cuộc tích cực và hiệu quả của Liên minh HTX Việt Nam với các hàng loạt chương trình đồng hành cùng các HTX, tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh Hà Nam từ những ngày đầu.
Liên minh HTX Việt Nam cùng với Liên minh HTX tỉnh Hà Nam không chỉ hỗ trợ đào tạo, nâng cao năng lực quản trị cho cán bộ HTX mà còn kết nối thị trường, hỗ trợ xây dựng thương hiệu sản phẩm, tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi và công nghệ mới.
Đặc biệt, trong giai đoạn 2023–2024, Liên minh HTX Việt Nam đã hỗ trợ triển khai chương trình “HTX phát triển sản phẩm OCOP” tại Hà Nam, giúp các HTX hoàn thiện hồ sơ, bao bì, truy xuất nguồn gốc để đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử và vào các siêu thị lớn.
Ngoài ra, chương trình “Chuyển đổi số trong HTX” do Liên minh HTX Việt Nam phối hợp thực hiện tại tỉnh đã giúp nhiều HTX ở Hà Nam áp dụng phần mềm quản lý sản xuất – kinh doanh, xây dựng fanpage, website và sàn giao dịch điện tử để kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Điểm tựa cho giảm nghèo bền vững
Nhờ sự hỗ trợ thiết thực trên, nhiều HTX ở Hà Nam đã từng bước chuyên nghiệp hóa trong quản lý, sản xuất và kinh doanh. HTX Đồng Du, HTX An Đổ hay tổ hợp tác cây ăn quả Đồng Du đều là những minh chứng rõ nét về vai trò "bà đỡ" của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hà Nam đối với phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Cách đây gần 3 năm, huyện Bình Lục đã hoàn thành quy hoạch khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao rộng hơn 121 ha tại xã Đồng Du và thị trấn Bình Mỹ. Đây là tiền đề để thu hút các HTX, doanh nghiệp vào đầu tư sản xuất nông nghiệp hiện đại.
Hiện nay, toàn huyện có 16 mô hình nhà kính, nhà màng trồng dưa lưới, nho, rau sạch với tổng diện tích hơn 3 ha, doanh thu bình quân đạt 1,2 tỷ đồng/ha/năm. Các mô hình đều được tổ chức theo chuỗi liên kết khép kín – từ sản xuất đến tiêu thụ, giúp ổn định đầu ra và tăng thu nhập cho nông dân.
Thành công trong chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp cũng giúp tỷ lệ hộ nghèo của huyện Bình Lục giảm mạnh. Đến hết tháng 6/2024, theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025, Bình Lục còn 1.548 hộ nghèo với trên 2.500 nhân khẩu, tỷ lệ 3,39%; hộ cận nghèo còn 888 hộ, hơn 900 nhân khẩu, tỷ lệ 1,95%. Nhiều mô hình HTX sản xuất nông nghiệp đã không chỉ giúp xóa nghèo bền vững mà còn tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động nông thôn.
Những con số biết nói ấy đang chứng minh rằng, con đường làm giàu của nông dân Bình Lục (Hà Nam) không còn là giấc mơ xa vời. Khi tư duy sản xuất thay đổi, khi HTX làm đúng vai trò “bà đỡ”, khi khoa học công nghệ đồng hành cùng người nông dân – thì vùng đất từng chỉ biết đến cây lúa, nay đã thực sự “nở hoa”.
Đông Phong