Với địa hình chủ yếu là đất đỏ bazan rất phù hợp phát triển nông nghiệp. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố, trong đó có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống đông, khó khăn về hạ tầng nên xã Lộc Hưng từng là điểm nóng về nghèo đói trong khu vực.
Xóa hết hộ nghèo từ phát triển HTX
Tuy nhiên, Lộc Hưng đã có sự bứt phá trong giảm nghèo. Tính đến cuối năm 2024, theo báo cáo của Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Lộc Ninh, toàn huyện đã xoá hết hộ nghèo, chỉ còn 219 hộ cận nghèo (chiếm tỷ lệ 0,65%), trong đó phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là con số ấn tượng cho thành quả nhờ vào việc triển khai nhiều chương trình giảm nghèo hiệu quả, trong đó mô hình HTX, tổ hợp tác (THT) giữ vai trò nổi bật.
Tại xã Lộc Hưng, THT trái cây ấp 7 được ra mắt vào tháng 8 năm 2024 với mục tiêu tổ chức sản xuất tập trung, áp dụng quy trình sản xuất an toàn (VietGAP), hỗ trợ kỹ thuật và liên kết tiêu thụ. Tuy là mô hình kinh tế tập thể non trẻ nhưng nhờ cách làm mới, THT đã nhanh chóng thu hút nhiều hộ tham gia, đáp ứng yêu cầu của thị trường và giúp nông dân tăng thu nhập. Hiện, THT đang có 12,6 ha trồng 2 loại cây chủ lực là nhãn và sầu riêng.
Bên cạnh đó, mô hình của HTX nông nghiệp công nghệ cao Lộc Hưng cũng đang tạo việc làm ổn định, tăng thu nhập cho nhiều hộ gia đình trên địa bàn xã.
Trong vài năm trở lại đây, cùng với xu hướng hiện đại hóa sản xuất nông nghiệp và định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng của địa phương, HTX Lộc Hưng đã tiên phong triển khai mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng – một bước đi táo bạo nhưng đầy triển vọng.
Xã Lộc Hưng có phần lớn diện tích là đất đỏ bazan, khí hậu nắng nhiều, phù hợp với các loại cây công nghiệp dài ngày như điều, cao su. Tuy nhiên, năng suất thấp, đầu ra bấp bênh và giá trị kinh tế không cao khiến nhiều hộ nông dân quanh năm vẫn sống trong cảnh “được mùa mất giá.”
Sau khi khảo sát và học tập kinh nghiệm từ các mô hình tại Lâm Đồng và Đồng Nai, HTX quyết định lựa chọn dưa lưới làm cây trồng chủ lực. Dưa lưới là loại cây có thời gian sinh trưởng ngắn (65–75 ngày/vụ), dễ kiểm soát dịch bệnh nếu được trồng trong môi trường kín, có giá trị thương mại cao và phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng đô thị.
![]() |
HTX Lộc Hưng đi đầu trong đầu tư sản xuất công nghệ cao. |
Với diện tích ban đầu khoảng 1ha, HTX đầu tư xây dựng nhà màng đạt chuẩn, sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt tự động, cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, và quy trình chăm sóc hoàn toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Mỗi năm, HTX có thể xoay vòng từ 3–4 vụ dưa lưới. Với giá bán ổn định từ 40.000–60.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận thu được ước đạt khoảng 300–350 triệu đồng/1.000m²/năm, cao gấp nhiều lần so với trồng điều hay rau màu truyền thống.
Đặc biệt, toàn bộ quy trình sản xuất đều có thể truy xuất nguồn gốc thông qua mã QR trên tem nhãn, giúp sản phẩm của HTX dễ dàng tiếp cận thị trường cao cấp như các siêu thị, cửa hàng nông sản sạch tại TP.HCM và Bình Dương.
Hiện tại, trong các thành viên chính thức có nhiều người là đồng bào dân tộc thiểu số và thanh niên địa phương. HTX cũng mở rộng diện tích canh tác theo hướng liên kết, hỗ trợ các hộ lân cận tham gia sản xuất dưới dạng vệ tinh, cung cấp giống, kỹ thuật và thu mua lại sản phẩm đầu ra. Mô hình này không chỉ giúp HTX mở rộng quy mô mà còn tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho người dân trong vùng.
Đồng thời, HTX tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng để tham gia chương trình OCOP, đưa sản phẩm dưa lưới Lộc Hưng trở thành đặc sản địa phương có chỉ dẫn địa lý rõ ràng, xây dựng thương hiệu riêng và khẳng định vị thế trên thị trường nông sản sạch.
Mô hình dưa lưới công nghệ cao tại HTX Lộc Hưng là một minh chứng rõ nét cho hướng đi đúng đắn của kinh tế tập thể trong thời đại mới. Không chỉ dừng lại ở việc “làm nông,” HTX đã chuyển mình thành một đơn vị sản xuất kinh doanh hiện đại, có chiến lược và hướng phát triển bền vững.
Trong thời gian tới, HTX đặt mục tiêu mở rộng quy mô, kết hợp thêm mô hình trồng rau thủy canh, liên kết với trường học để tổ chức trải nghiệm nông nghiệp công nghệ cao cho học sinh, đồng thời hoàn thiện chuỗi giá trị từ sản xuất – chế biến – tiêu thụ. Ngoài ra, HTX cũng kỳ vọng tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ Nhà nước để nâng cấp trang thiết bị, mở rộng nhà màng và tham gia sâu hơn vào các sàn thương mại điện tử.
Hình mẫu để nhân rộng
Từ một vùng đất biên giới từng chịu nhiều khó khăn, Lộc Hưng đang dần trở thành điểm sáng trong phát triển nông nghiệp tại Bình Phước. Mô hình trồng dưa lưới của HTX Nông nghiệp Công nghệ cao Lộc Hưng hay mô hình trồng cây ăn quả của THT trái cây ấp 7 không chỉ tạo ra giá trị kinh tế vượt trội mà còn truyền cảm hứng cho người dân và các mô hình hình tế khác trong việc thay đổi tư duy sản xuất, mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật và xây dựng thương hiệu nông sản địa phương.
Ngay như mô hình chăn nuôi của HTX dê Lộc Hiệp, tuy không nằm trên địa bàn xã Lộc Hưng nhưng HTX này đang thực hiện liên kết giữa nhiều xã lân cận bao gồm cả Lộc Hưng để mở rộng sản xuất. Chính vì vậy, nhiều hộ gia đình trên địa bàn xã Lộc Hưng cũng có điều kiện phát triển chăn nuôi dê hàng hóa, từ đó đóng vai trò không nhỏ trong việc giảm nghèo, nâng cao thu nhập.
![]() |
Nhiều mô hình sản xuất kinh doanh giúp người dân nâng cao thu nhập. |
Trong bối cảnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp và nâng cao đời sống, những HTX, THT đang hoạt động hiệu quả chính là hình mẫu đáng để nhân rộng không chỉ ở Lộc Hưng, mà còn tại nhiều vùng nông thôn biên giới trên cả nước. Chính các THT, HTX này đang góp phần không nhỏ giúp xã Lộc Hưng có 4 sản phẩm được công nhận OCOP.
Tiêu biểu như ông Trần Văn Thơ sau khi học hỏi mô hình sản xuất của các THT, HTX trên địa bàn xã cũng đã đầu tư phát triển mô hình trồng xoài Úc. Đặc điểm của loại xoài này là trời càng nắng, đất càng khô thì trái càng to, có vị ngọt, mùi rất thơm và ít sâu bệnh. Nhờ trái to, có trọng lượng từ 0,5-1,3kg/trái nên có thời điểm, giá bán cũng ổn định từ 35.000-45.000 đồng/kg mùa thuận, còn dịp Tết giống xoài này có giá khá cao từ 70.000-85.000 đồng/kg. Với diện tích hơn 1ha, gia đình ông có nguồn thu khá lớn. Trong thời gian tới, ông sẽ liên kết với một số hộ để thành lập tổ hợp tác nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế.
Theo đánh giá của ngành chức năng, do được đầu tư bài bản, các mô hình kinh tế tập thể trên địa bàn xã mang về doanh thu bình quân trên 2 tỷ đồng/năm/HTX và tạo thu nhập lao động đạt mức 4,5 triệu đồng/người/ tháng. Hầu hết HTX, THT trên địa bàn xã đã được hỗ trợ vốn đầu tư hạ tầng, chuyển giao khoa học kỹ thuật và xúc tiến thương mại.
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, nhiều HTX, THT đang tích cực chuyển đổi số và xây dựng thương hiệu, đưa sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử, kết nối với thị trường TP.HCM và các tỉnh đông Nam Bộ. Hướng đi này không chỉ góp phần gia tăng giá trị sản phẩm mà còn đóng vai trò trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống và thu nhập cho người dân.
Tạo luồng sinh khí mới cho HTX
Mặc dù đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ, nhưng theo đánh giá của cơ quan quản lý, mô hình kinh tế tập thể, HTX tại Lộc Hưng vẫn đối diện với không ít thách thức: một số HTX, THT chưa có điểm tựa về kỹ thuật, nguồn vốn đầu tư hạn chế, năng lực quản trị còn yếu. Bên cạnh đó, có HTX chưa mạnh dạn tiếp cận với các công nghệ mới, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao.
Trong bối cảnh đó, việc tiếp tục hỗ trợ HTX phát triển đang là nhiệm vụ trung tâm của chính quyền địa phương. UBND xã sẽ tiếp tục kết nối với các cơ quan hữu quan, các tổ chức, Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh để tiếp tục tăng cường đào tạo, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đầu tư hạ tầng, đẩy mạnh xúc tiến thương mại và chuyển đổi số cho HTX. Đồng thời, xã cũng phối hợp chặt chẽ với tỉnh, huyện để có chính sách để khuyến khích thanh niên, người trẻ tham gia quản lý và điều hành HTX, THT từ đó đưa luồng sinh khí mới vào phát triển kinh tế tập thể.
Lộc Hưng hôm nay đang trở thành hình mẫu của một xã biên giới biến đổi từ khó khăn vươn lên thoát nghèo bền vững. Mô hình HTX, THT đã và đang chứng minh được vai trò là động lực cốt lõi trong phát kinh tế địa phương và giúp xã không còn hộ nghèo.
Minh Nhương