Thế nhưng, ít ai biết được rằng, phía sau màu đỏ căng mọng ấy là cả một hành trình dài vượt qua nghèo khó, vươn lên làm giàu của người nông dân nơi đây – một hành trình mà các HTX và sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam đóng vai trò vô cùng quan trọng.
Thúc đẩy cây trồng chủ lực
Huyện Lục Ngạn, cách trung tâm thành phố Bắc Giang hơn 50km, từng là một trong những vùng khó khăn nhất của tỉnh. Đất đồi núi dốc, giao thông cách trở, trình độ canh tác lạc hậu khiến cuộc sống của bà con gặp nhiều khó khăn.
Tuy nhiên, với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc biệt, cây vải thiều đã bén rễ và dần khẳng định vị thế cây trồng chủ lực của địa phương, trở thành điểm tựa để những người nông dân vươn lên thoát nghèo, làm giàu bền vững nhờ tư duy mới.
 |
|
Vải thiều đang là cây kinh tế chủ lực, góp phần xóa đói giảm nghèo, làm giàu ở Lục Ngạn. |
Hiện nay, toàn huyện có hơn 10.000 ha trồng vải, trong đó gần 2.000 ha được cấp mã vùng xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, Mỹ, EU... Đặc biệt, sự xuất hiện và phát triển mạnh mẽ của các HTX nông nghiệp kiểu mới đã đưa nông sản Lục Ngạn vươn xa, giúp người dân không chỉ thoát nghèo mà còn từng bước làm giàu bền vững.
Trong số hàng trăm HTX trên địa bàn huyện, HTX Nông nghiệp Sản xuất và Tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn (xã Giáp Sơn) là một điển hình. Thành lập từ năm 2017 với chỉ vài chục hộ tham gia, đến nay HTX đã phát triển lên hơn 150 thành viên, bao tiêu hàng trăm tấn vải thiều mỗi năm.
Ông Nguyễn Văn Hưởng – đại diện HTX cho biết: “Trước đây, người dân trồng vải manh mún, không có kỹ thuật, đầu ra bấp bênh nên thu nhập bấp bênh theo. Sau khi vào HTX, các thành viên, nông dân liên kết được tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, rồi được hỗ trợ xây dựng vùng trồng đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Sản phẩm được cấp mã số vùng trồng, gắn tem truy xuất nguồn gốc nên thương lái đến tận vườn thu mua”.
Không chỉ hỗ trợ về kỹ thuật và đầu ra, HTX Nông nghiệp Sản xuất và Tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn còn tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động thời vụ mỗi mùa thu hoạch, góp phần xóa đói giảm nghèo tại chỗ. Nhiều hộ dân nhờ HTX mà đã có tiền sửa nhà, mua xe, cho con đi học đại học.
Đa dạng cây trồng – Đa dạng cơ hội thoát nghèo
Chị Hoàng Thị Lan, một thành viên HTX Nông nghiệp Sản xuất và Tiêu thụ vải thiều Lục Ngạn, chia sẻ: “Tôi từng làm công nhân ở khu công nghiệp nhưng lương thấp, lại xa nhà. Nay ở nhà làm vải theo quy trình VietGAP, thu nhập còn cao hơn mà gia đình luôn bên nhau. Mỗi vụ thu được 80-100 triệu đồng, còn được HTX hỗ trợ vay vốn mở rộng vườn”.
Không chỉ có vải thiều, những năm gần đây, Lục Ngạn đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng, đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp. Các loại cây ăn quả như cam lòng vàng, bưởi da xanh, táo, ổi… cũng được mở rộng diện tích, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
HTX Trái cây chất lượng cao Lục Ngạn là một mô hình tiêu biểu trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Với hơn 30 ha trồng bưởi và cam áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt Israel, quản lý dinh dưỡng theo phần mềm, HTX không chỉ nâng cao năng suất mà còn kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt. Nhờ đó, sản phẩm được các siêu thị lớn như Big C, Winmart... thu mua ổn định với giá cao hơn thị trường 20-30%.
 |
|
Huyện Lục Ngạn dự kiến phát triển vùng cây ăn quả theo hướng hàng hóa, nâng cao giá trị gia tăng. |
Anh Phạm Văn Khánh – đại diện HTX cho biết: “Chúng tôi từng bước ứng dụng công nghệ vào sản xuất như sử dụng flycam theo dõi sâu bệnh, phần mềm quản lý cây trồng. Nhờ vậy, chất lượng quả đồng đều, mã đẹp, không tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu”.
Sự đa dạng cây trồng không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn tạo ra việc làm quanh năm cho lao động nông thôn, đặc biệt là phụ nữ và người lớn tuổi không thể đi làm xa.
Phía sau sự thành công của các HTX là sự đồng hành bền bỉ của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Bắc Giang. Trong những năm qua, hệ thống Liên minh HTX đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực tại Bắc Giang nói chung và Lục Ngạn nói riêng, từ đào tạo nghề, chuyển giao khoa học kỹ thuật, hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất sạch, đến tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi...
Cụ thể, Liên minh HTX tỉnh Bắc Giang đã tích cực hợp cùng Liên minh HTX Việt Nam tổ chức các lớp tập huấn định kỳ, mời chuyên gia về hướng dẫn thực hành tại vườn.
Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh đã hỗ trợ các HTX hoàn thiện hồ sơ để vay vốn Quỹ hỗ trợ phát triển HTX với lãi suất ưu đãi từ 0,8 - 1,2%/năm. Đây là đòn bẩy quan trọng giúp HTX đầu tư máy móc, nâng cấp hệ thống sơ chế, kho lạnh…
Ngoài ra, Liên minh HTX Việt Nam còn kết nối các HTX với các doanh nghiệp lớn, chuỗi siêu thị và sàn thương mại điện tử. Trong mùa vải 2024, hàng trăm tấn vải Lục Ngạn đã được xuất khẩu thông qua các kênh thương mại điện tử như Postmart, Voso, Tiki…, mở ra hướng đi mới cho nông sản vùng cao.
Tương lai bền vững từ hợp tác và sáng tạo
Lục Ngạn hôm nay đã khoác lên mình diện mạo mới, đường sá được bê tông hóa, điện lưới phủ kín, nhà cao tầng mọc lên giữa những đồi cây trĩu quả. Tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giảm còn dưới 3%, thu nhập bình quân đầu người đạt gần 60 triệu đồng/năm – những con số biết nói về hiệu quả của mô hình phát triển kinh tế hợp tác gắn với cây trồng thế mạnh.
Lãnh đạo UBND huyện Lục Ngạn cho hay thời gian qua, huyện xác định phát triển kinh tế HTX là trụ cột để chuyển đổi từ sản xuất nhỏ sang sản xuất hàng hóa quy mô lớn. Huyện cũng đang đẩy mạnh phát triển vùng cây ăn quả gắn với du lịch sinh thái và thương mại điện tử đến năm 2030.
Từ một vùng đất nghèo khó, Lục Ngạn đã vươn lên trở thành biểu tượng của sự đổi thay nhờ nông nghiệp sáng tạo và tinh thần hợp tác. Thành công ấy không chỉ là quả ngọt từ những vườn cây mà còn là minh chứng cho vai trò không thể thiếu của các HTX và sự hỗ trợ kịp thời, đồng hành bền vững từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Bắc Giang.
Đông Phong