Ngô ngọt 'nở vàng' trên đất Sơn La

Từ một loại cây trồng mới, ngô ngọt nhanh chóng chứng minh là cây giảm nghèo cho nông dân ở nhiều địa phương tại Sơn La. Nhưng để phát triển bền vững, vượt khỏi quy mô hộ cá thể, không thể thiếu vai trò dẫn dắt của các hợp tác xã (HTX) - tổ chức liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chuyên nghiệp, đáng tin cậy.

Những ngày cuối tháng 7, về xã Chiềng Sung, tỉnh Sơn La, khung cảnh thu hoạch ngô ngọt diễn ra nhộn nhịp trên các triền đồi. Dọc các tuyến đường liên bản, những bao ngô được chất thành từng đống lớn, chờ thương lái đến thu mua. Khác với cảnh nông dân vất vả bóc vỏ, phơi hạt ngô như trước, giờ đây, những bắp ngô tươi được cân và bán ngay, giúp tiết kiệm thời gian, công sức, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Triển vọng từ cây trồng mới

Ngô sau khi thu hoạch được mang đến điểm tập kết bán cho thương lái, HTX, doanh nghiệp thu mua.

Chiềng Sung hiện là một trong những xã có diện tích trồng ngô lớn nhất tỉnh Sơn La với hơn 1.500 ha. Nếu như trước đây, ngô trên địa bàn chủ yếu là các giống ngô lai, ngô tẻ, thì vài năm gần đây, người dân đã mạnh dạn đưa ngô ngọt vào gieo trồng. Nhờ phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai và thị trường tiêu thụ thuận lợi, cây ngô ngọt nhanh chóng trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều hộ dân.

Vụ xuân hè năm nay, toàn xã Chiềng Sung gieo trồng hơn 400 ha ngô ngọt. Dù thời tiết không thuận lợi, mưa nhiều và xuất hiện dịch bệnh hại, nhưng nhờ bà con có kinh nghiệm trồng trọt và áp dụng quy trình chăm sóc bài bản, năng suất vẫn đảm bảo ổn định.

Gia đình chị Hờ Thị Ía là một trong những hộ tiên phong ở bản Yên Bình đưa giống ngô ngọt vào sản xuất. Trước năm 2019, gia đình chị chủ yếu trồng giống ngô địa phương để bán và phục vụ chăn nuôi, hiệu quả kinh tế thấp. Khi thấy tiềm năng từ giống ngô ngọt Việt Thái, chị quyết định chuyển gần 5.000 m2 đất sang trồng ngô ngọt.

“Ngô ngọt rất dễ trồng, mất ít công chăm sóc nên nhiều năm nay, gia đình tôi trồng 2 vụ/năm. Ngô lấy hạt phải sau 4 tháng mới cho thu hoạch, còn ngô ngọt chỉ hơn 2 tháng trồng đã cho thu. Thương lái đến tận nương mua bắp tươi”, chị Ía vui vẻ chia sẻ.

Không riêng Chiềng Sung, tại xã Mường Chùm, ngô ngọt cũng đang chứng minh hiệu quả vượt trội trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Từ một địa phương chủ yếu trồng ngô tẻ và sắn với thu nhập thấp, vài năm gần đây, Mường Chùm đã chuyển hướng sang trồng ngô ngọt để đón bắt cơ hội từ thị trường.

Theo chính quyền địa phương, năng suất trung bình của cây ngô ngọt đạt 20 - 25 tấn/ha. Với mức giá thu mua ổn định khoảng 5.000 đồng/kg từ các doanh nghiệp như Công ty Doveco Sơn La, mỗi ha thu về khoảng hơn 100 triệu đồng.

Nhờ mô hình này, nhiều hộ dân có điều kiện cải thiện sinh kế, thoát nghèo.

Hợp tác xã: Mắt xích then chốt trong chuỗi giá trị

Một điểm đáng chú ý là các mô hình trồng ngô ngọt hiệu quả tại Sơn La đang có sự tham gia tích cực của các HTX nông nghiệp. Nhờ có HTX đứng ra tổ chức sản xuất, liên kết tiêu thụ sản phẩm, nông dân giảm được rủi ro khi sản xuất theo mô hình cá thể nhỏ lẻ như trước.

Tại xã Chiềng Sung, HTX Hữu cơ Trung Hiếu là điển hình cho mô hình tổ chức sản xuất nông sản bài bản và hiệu quả. Từ năm 2018, HTX liên kết với 370 hộ trên địa bàn trồng trên 300 ha ngô ngọt.

Hoạt động kinh doanh chính là tiêu thụ nông sản nhưng theo lời Giám đốc Hoàng Quốc Việt, HTX còn phối hợp với địa phương tập huấn cho bà con sản xuất, chăm sóc ngô đúng quy trình từ xử lý hạt giống, lên luống trồng đến chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đúng thời điểm. Nhờ vậy, ngô đạt chất lượng tốt, năng suất cao.

Ngô đạt chuẩn được thu mua, cung cấp trực tiếp cho nhà máy chế biến tại Hải Phòng. Trung bình mỗi năm, HTX thu mua khoảng 5.000 tấn.

Nhờ có HTX đồng hành, nông dân không còn lo “được mùa mất giá”. Anh Quàng Văn Tuấn ở bản Nong Sơn cho biết, từ năm 2021, anh chuyển toàn bộ 4 ha đất đang trồng sắn và ngô tẻ sang ngô ngọt, đồng thời ký hợp đồng liên kết tiêu thụ với HTX Hữu cơ Trung Hiếu. Nhờ được hỗ trợ kỹ thuật bài bản, diện tích ngô của anh phát triển tốt, hầu như không có sâu bệnh. Vụ này, dự kiến anh thu 70 tấn ngô, sau khi trừ chi phí còn lãi gần 300 triệu đồng. Ngoài bắp tươi, anh còn tận dụng thân cây làm thức ăn chăn nuôi, tiết kiệm chi phí.

Hiệu quả kinh tế cao từ mô hình trồng cây ngô ngọt bền vững.

Nhân rộng mô hình phát triển bền vững

Theo đánh giá của bà con nông dân, ngô ngọt dễ trồng, ít công chăm sóc, sinh trưởng khỏe, phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương. Thời gian từ lúc trồng đến thu hoạch ngắn hơn nhiều so với các giống ngô khác, thuận tiện cho việc trồng 2 vụ/năm hoặc xen canh.

Việc đưa cây ngô ngọt vào sản xuất đã và đang giúp thay đổi phương thức canh tác ở các xã thuần nông như Chiềng Sung, Mường Chùm. Không chỉ nâng giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích, mô hình còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa bền vững, gắn với chuỗi giá trị rõ ràng, trong đó HTX đóng vai trò hạt nhân tổ chức.

Chính quyền địa phương đang vận động nhân dân đầu tư giống có chất lượng, tiếp tục mở rộng diện tích phù hợp. Đặc biệt, kêu gọi các doanh nghiệp, HTX có năng lực tiếp tục phát triển vùng nguyên liệu tập trung, liên kết đầu ra tiêu thụ sản phẩm.

Theo số liệu thống kê đến hết tháng 6/2025 của Liên minh HTX tỉnh Sơn La, toàn tỉnh có khoảng 1.179 HTX, 6 liên hiệp HTX. Hoạt động của các HTX góp phần thúc đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh trên các lĩnh vực, nhất là đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, nông thôn; thúc đẩy sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; duy trì chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản, thủy sản an toàn, nâng cao chất lượng sản phẩm phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu...

Đồng hành cùng các HTX, Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam đã có nhiều hoạt động hỗ trợ thiết thực như tuyên truyền sáng lập viên thành lập mới HTX, hỗ trợ thành lập HTX; khảo sát, nắm bắt khó khăn, vướng mắc, tình hình hoạt động; kết nối xúc tiến thương mại sản phẩm…

Với sự đồng hành của chính quyền địa phương, người dân, doanh nghiệp và đặc biệt là vai trò hạt nhân của HTX, tin rằng các mô hình hiệu quả, bền vững như mô hình trồng ngô ngọt sẽ mở ra thêm nhiều cơ hội phát triển nông nghiệp bền vững, hiệu quả; giúp nhiều người dân vùng cao Tây Bắc vươn lên thoát nghèo.

Minh Khôi

Từ một loại cây trồng mới, ngô 789bet nhanh chóng chứng minh là cây giảm nghèo cho nông dân ở nhiều địa phương tại Sơn La. Nhưng để phát triển bền vững, vượt khỏi quy mô hộ cá thể, không thể thiếu vai trò dẫn dắt của các hợp tác xã (HTX) - tổ chức liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm chuyên nghiệp, đáng tin cậy.

Những ngày cuối tháng 7, về xã Chiềng Sung, tỉnh Sơn La, khung cảnh thu hoạch ngô 789bet diễn ra nhộn nhịp trên các triền đồi. Dọc các tuyến đường liên bản, những bao ngô được chất thành từng đống lớn, chờ thương lái đến thu mua. Khác với cảnh nông dân vất vả bóc vỏ, phơi hạt ngô như trước, giờ đây, những bắp ngô tươi được cân và bán ngay, giúp tiết kiệm thời gian, công sức, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Triển vọng từ cây trồng mới

Ngô sau khi thu hoạch được mang đến điểm tập kết bán cho thương lái, HTX, doanh nghiệp thu mua.

Chiềng Sung hiện là một trong những xã có diện tích trồng ngô lớn nhất tỉnh Sơn La với hơn 1.500 ha. Nếu như trước đây, ngô trên địa bàn chủ yếu là các giống ngô lai, ngô tẻ, thì vài năm gần đây, người dân đã mạnh dạn đưa ngô 789bet vào gieo trồng. Nhờ phù hợp với điều kiện khí hậu, đất đai và thị trường tiêu thụ thuận lợi, cây ngô 789bet nhanh chóng trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều hộ dân.

Vụ xuân hè năm nay, toàn xã Chiềng Sung gieo trồng hơn 400 ha ngô 789bet. Dù thời tiết không thuận lợi, mưa nhiều và xuất hiện dịch bệnh hại, nhưng nhờ bà con có kinh nghiệm trồng trọt và áp dụng quy trình chăm sóc bài bản, năng suất vẫn đảm bảo ổn định.

Gia đình chị Hờ Thị Ía là một trong những hộ tiên phong ở bản Yên Bình đưa giống ngô 789bet vào sản xuất. Trước năm 2019, gia đình chị chủ yếu trồng giống ngô địa phương để bán và phục vụ chăn nuôi, hiệu quả kinh tế thấp. Khi thấy tiềm năng từ giống ngô 789bet Việt Thái, chị quyết định chuyển gần 5.000 m2 đất sang trồng ngô 789bet.

“Ngô 789bet rất dễ trồng, mất ít công chăm sóc nên nhiều năm nay, gia đình tôi trồng 2 vụ/năm. Ngô lấy hạt phải sau 4 tháng mới cho thu hoạch, còn ngô 789bet chỉ hơn 2 tháng trồng đã cho thu. Thương lái đến tận nương mua bắp tươi”, chị Ía vui vẻ chia sẻ.

Không riêng Chiềng Sung, tại xã Mường Chùm, ngô 789bet cũng đang chứng minh hiệu quả vượt trội trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Từ một địa phương chủ yếu trồng ngô tẻ và sắn với thu nhập thấp, vài năm gần đây, Mường Chùm đã chuyển hướng sang trồng ngô 789bet để đón bắt cơ hội từ thị trường.

Theo chính quyền địa phương, năng suất trung bình của cây ngô 789bet đạt 20 - 25 tấn/ha. Với mức giá thu mua ổn định khoảng 5.000 đồng/kg từ các doanh nghiệp như Công ty Doveco Sơn La, mỗi ha thu về khoảng hơn 100 triệu đồng.

Nhờ mô hình này, nhiều hộ dân có điều kiện cải thiện sinh kế, thoát nghèo.

Hợp tác xã: Mắt xích then chốt trong chuỗi giá trị

Một điểm đáng chú ý là các mô hình trồng ngô 789bet hiệu quả tại Sơn La đang có sự tham gia tích cực của các HTX nông nghiệp. Nhờ có HTX đứng ra tổ chức sản xuất, liên kết tiêu thụ sản phẩm, nông dân giảm được rủi ro khi sản xuất theo mô hình cá thể nhỏ lẻ như trước.

Tại xã Chiềng Sung, HTX Hữu cơ Trung Hiếu là điển hình cho mô hình tổ chức sản xuất nông sản bài bản và hiệu quả. Từ năm 2018, HTX liên kết với 370 hộ trên địa bàn trồng trên 300 ha ngô 789bet.

Ngô đạt chuẩn được thu mua, cung cấp trực tiếp cho nhà máy chế biến tại Hải Phòng. Trung bình mỗi năm, HTX thu mua khoảng 5.000 tấn.

Nhờ có HTX đồng hành, nông dân không còn lo “được mùa mất giá”. Anh Quàng Văn Tuấn ở bản Nong Sơn cho biết, từ năm 2021, anh chuyển toàn bộ 4 ha đất đang trồng sắn và ngô tẻ sang ngô 789bet, đồng thời ký hợp đồng liên kết tiêu thụ với HTX Hữu cơ Trung Hiếu. Nhờ được hỗ trợ kỹ thuật bài bản, diện tích ngô của anh phát triển tốt, hầu như không có sâu bệnh. Vụ này, dự kiến anh thu 70 tấn ngô, sau khi trừ chi phí còn lãi gần 300 triệu đồng. Ngoài bắp tươi, anh còn tận dụng thân cây làm thức ăn chăn nuôi, tiết kiệm chi phí.

Hiệu quả kinh tế cao từ mô hình trồng cây ngô 789bet bền vững.

Nhân rộng mô hình phát triển bền vững

Theo đánh giá của bà con nông dân, ngô 789bet dễ trồng, ít công chăm sóc, sinh trưởng khỏe, phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của địa phương. Thời gian từ lúc trồng đến thu hoạch ngắn hơn nhiều so với các giống ngô khác, thuận tiện cho việc trồng 2 vụ/năm hoặc xen canh.

Việc đưa cây ngô 789bet vào sản xuất đã và đang giúp thay đổi phương thức canh tác ở các xã thuần nông như Chiềng Sung, Mường Chùm. Không chỉ nâng giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích, mô hình còn góp phần xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa bền vững, gắn với chuỗi giá trị rõ ràng, trong đó HTX đóng vai trò hạt nhân tổ chức.

Theo số liệu thống kê đến hết tháng 6/2025 của Liên minh HTX tỉnh 789bet, toàn tỉnh có khoảng 1.179 HTX, 6 liên hiệp HTX. Hoạt động của các HTX góp phần thúc đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh trên các lĩnh vực, nhất là đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, nông thôn; thúc đẩy sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; duy trì chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản, thủy sản an toàn, nâng cao chất lượng sản phẩm phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu...

Với sự đồng hành của chính quyền địa phương, người dân, doanh nghiệp và đặc biệt là vai trò hạt nhân của HTX, tin rằng các mô hình hiệu quả, bền vững như mô hình trồng ngô 789bet sẽ mở ra thêm nhiều cơ hội phát triển nông nghiệp bền vững, hiệu quả; giúp nhiều người dân vùng cao Tây Bắc vươn lên thoát nghèo.

Minh Khôi