Thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh luôn chú trọng vận động, hướng dẫn, hỗ trợ thành viên phát triển các hình thức kinh tế tập thể trong nông nghiệp, từ đó giúp nông dân tăng cường liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, đáp ứng nhu cầu của thị trường, tạo việc làm và tăng thu nhập, khẳng định vị thế của khu vực kinh tế tập thể (KTTT).
Thành công nhờ gắn kết cộng đồng
HTX Sản xuất dịch vụ nông lâm sản Bản Quyền (HTX Bản Quyền) ở xã Tràng Định là một ví dụ điển hình. Được thành lập vào giữa năm 2021, HTX đã phải đối mặt với thử thách từ đại dịch COVID-19, đến thiên tai từ cơn bão Yagi khiến việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm gặp muôn vàn trở ngại.
Bà Trần Thị Thu Lan, Giám đốc HTX Bản Quyền, cho biết, trước những ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, HTX đã chủ động tìm hiểu lại nhu cầu thị trường, huy động mọi nguồn lực nội tại để tái đầu tư trang thiết bị, máy móc, ứng dụng khoa học công nghệ và tích cực học hỏi kinh nghiệm từ các nơi để tạo ra những sản phẩm mới, đáp ứng tốt hơn thị hiếu người tiêu dùng.
 |
|
Sản phẩm Trà Lan Ngọc của HTX Sản xuất dịch vụ nông lâm sản Bản Quyền được thi trường đón nhận. |
Một trong những quyết sách mang tính bước ngoặt là việc chủ động xây dựng các kênh quảng bá trên nền tảng số. Các trang mạng xã hội như TikTok với tên "Lan Ngọc tea" và Facebook với tên "Trà Lan Ngọc" đã được thiết lập.
Thông qua những video, hình ảnh sống động, câu chuyện về vùng đất giàu tiềm năng dược liệu với hồi, quế, bồ kết... và các sản phẩm đặc trưng như trà hoa hồi, trà thảo mộc, gối dược liệu, muối ngâm chân đã đến gần hơn với người tiêu dùng trên cả nước.
Sự chuyển mình trong tư duy sản xuất và kinh doanh đã mang lại những kết quả ấn tượng. Trong 2 năm gần đây, mỗi năm HTX tiêu thụ ra thị trường khoảng 150.000 hộp trà và các sản phẩm thảo dược khác.
Doanh thu năm 2024 đạt 2,5 tỷ đồng, một con số đáng kinh ngạc khi gấp 5 lần so với năm 2022. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, HTX đã đạt doanh thu 450 triệu đồng và lợi nhuận ước đạt 40 triệu đồng.
Cùng với đó HTX đang tạo việc làm ổn định cho 25 thành viên và người lao động với mức thu nhập bình quân 8 triệu đồng/người/tháng, tăng 3 triệu đồng so với năm 2022.
Hơn thế nữa, HTX Bản Quyền còn liên kết với nông dân địa phương, mỗi năm thu mua khoảng 300 tấn hồi tươi, 113 tấn hồi khô và hơn 130 tấn thảo dược các loại với mức giá cao và ổn định hơn thị trường. Điều này không chỉ giúp người dân tăng thu nhập mà còn khuyến khích họ gắn bó với mảnh đất quê hương, phát triển các vùng nguyên liệu quý.
Liên kết sản xuất, nâng chất lượng sản phẩm
Thời gian qua, Tổ hợp tác (THT) sản xuất na VietGAP xã Chi Lăng đã chú trọng áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng và chăm sóc na. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm, góp phần tăng thu nhập cho các thành viên.
Anh Lý Văn Tiệp, Tổ trưởng THT sản xuất na VietGAP xã Bằng Hữu cho biết: Vốn nằm trong vùng “đất na” nhưng đến năm 2018, tôi và một số hộ dân trên địa bàn xã mới bắt đầu đưa cây na vào trồng. Những năm đầu phát triển mô hình, chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong việc chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh trên cây na do chưa có nhiều kinh nghiệm và chủ yếu sản xuất nhỏ lẻ, hiệu quả kinh tế đem lại không cao. Đến năm 2024, được chính quyền xã tuyên truyền và nhận thấy để phát triển bền vững cần phải chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung, chúng tôi đã liên kết thành lập THT.
Ngay sau khi thành lập, THT đã được Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Phòng Nông nghiệp và Môi trường) định hướng, hỗ trợ phát triển sản xuất theo hướng VietGAP. Theo đó, các thành viên trong THT đều được hướng dẫn quy trình, kỹ thuật chăm sóc na theo tiêu chuẩn VietGAP; hỗ trợ phân bón, vật tư sản xuất... Đặc biệt, các hộ thành viên còn được kí kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với HTX Dịch vụ và Sản xuất nông nghiệp Đồng Mỏ (xã Chi Lăng).
Anh Lương Văn Thành, thành viên THT cho biết “Năm 2019, gia đình tôi bắt đầu trồng na với hơn 400 cây (chủ yếu là na dai). Tuy nhiên trước đây, tôi chủ yếu chăm sóc theo cách truyền thống nên năng suất thấp, chất lượng quả không cao”.
 |
|
Người nông dân khi tham gia vào THT sản xuất na VietGAP xã Chi Lăng được hướng dẫn quy trình chăm sóc theo hướng VietGAP và được ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm. |
Đến năm 2024, khi tham gia vào THT, gia đình anh Thành đã được cán bộ chuyên môn hướng dẫn quy trình, kỹ thuật chăm sóc theo hướng VietGAP và được ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm. Qua quá trình chăm sóc và thu hoạch, tôi nhận thấy cây na phát triển tốt, ít bị sâu bệnh và năng suất cũng tăng từ 10 đến 15% so với khi chưa áp dụng quy trình VietGAP.
Không chỉ vậy, sản phẩm na được chăm sóc theo quy trình VietGAP còn được bán ra với giá cao. “Vụ na năm 2024, gia đình tôi thu được trên 3 tấn na, với giá bán ổn định từ 35.000 – 40.000 đồng/kg, mang lại thu nhập trên 100 triệu đồng sau khi trừ chi phí”, anh Thành cho biết.
Mô hình sản xuất na theo tiêu chuẩn VietGAP của THT sản xuất na VietGAP xã Chi Lăng được cơ quan chức năng đánh giá cho năng suất tốt, tăng từ 10 đến 15% so với khi chăm sóc theo cách truyền thống; mẫu mã quả na to, đẹp hơn; giá bán ra cũng cao hơn từ 5.000 – 10.000 đồng/kg. Bên cạnh đó, việc áp dụng trồng theo tiêu chuẩn VietGAP còn giúp các hộ trồng na tiết giảm được chi phí và công chăm sóc, tăng hiệu quả kinh tế. Vụ na năm 2024, sản lượng thu hoạch của THT đạt trên 100 tấn, đem lại doanh thu hơn 3,5 tỷ đồng, bình quân mỗi thành viên THT có thu nhập từ 100 - 300 triệu đồng.
Doanh thu bình quân của mỗi HTX đạt 500 – 800 triệu đồng
Theo các cơ quan chuyên môn của tỉnh Lạng Sơn, trong những năm qua sự phát triển của các HTX trên địa bàn tỉnh đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Nhờ đó, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo đến cuối năm 2024 còn 2,54% so với năm 2023, đạt 84,7% so với mục tiêu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và HĐND tỉnh đề ra (giảm 3%), vượt mục tiêu, nhiệm vụ giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024 - 2025 (giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 2 - 2,5%).
Minh chứng cho thành công của các HTX, tại Hội nghị sơ kết tình hình phát triển kinh tế tập thể KTTT, HTX 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025, được tổ chức hồi đầu tháng 7, Liên minh HTX tỉnh Lạng Sơn cho biết từ đầu năm 2025 đến nay, lĩnh vực KTTT, HTX được các cấp, ngành quan tâm sát sao, đồng thời các HTX cũng không ngừng nỗ lực, cố gắng vượt qua khó khăn, thách thức để từng bước vươn lên phát triển. Hiện nay, toàn tỉnh có 560 HTX, 320 tổ hợp tác (THT), 3 Liên hiệp HTX đăng ký hoạt động. Tổng số thành viên tham gia HTX trên 6.300 người, tham gia THT trên 4.100 người.
Qua 6 tháng đầu năm 2025, doanh thu bình quân của HTX đạt 500 – 800 triệu đồng/HTX, thu nhập bình quân người lao động đạt 3,5 – 7 triệu đồng/người/tháng.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, Liên minh HTX đã phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức 14 hội nghị tuyên truyền về KTTT, hướng dẫn thành lập HTX cho hơn 1.100 lượt người tham gia; tổ chức 2 lớp tập huấn về ứng dụng công nghệ thông tin, lập kế hoạch sản xuất kinh doanh, quản lý tài chính và huy động vốn trong HTX cho 120 người tham gia; vận động thành lập mới 27 HTX; hỗ trợ thành lập mới 5 HTX với kinh phí 99 triệu đồng; phối hợp với Chi nhánh Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh phê duyệt dự án vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX cho 86 thành viên của 25 HTX với tổng số nguồn vốn đã giải ngân 8,6 tỷ đồng...
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, tình hình phát triển KTTT, HTX trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế như: công tác quản trị điều hành của bộ máy lãnh đạo tại nhiều HTX còn yếu; các HTX chủ yếu có quy mô nhỏ, việc tiếp cận với nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng còn khó khăn; nguồn nhân lực của các HTX còn thấp, chưa thu hút được lao động có tay nghề, trình độ cao...
Huyền Mi