Đến nay, HTX Rạng Đông có 1.500 ha nuôi trồng thủy sản, cùng với sự tham gia của 3.300 thành viên, khai thác tại 2 khu vực gồm: cồn Chày Mười và Thới Bình. Nhờ nguồn lợi thủy sản này mà đời sống của thành viên HTX và người dân từng bước được nâng cao, đảm bảo tốt chính sách an sinh xã hội ở địa phương.
Rủi ro luôn rình rập
Giám đốc HTX Rạng Đông Phan Hoàng Vân cho biết: Cứ 4 giờ chiều, khi những chiếc thuyền chở nghêu cập bến cũng là lúc các thành viên, người lao động của HTX bắt đầu với công việc của mình. Người phân loại nghêu, người cân, người đóng bì đưa hàng đi nhập... Càng về chiều, thương lái đổ về bến bãi của HTX càng đông, nhộn nhịp cả một vùng biển.
![]() |
Các thành viên HTX đang sàng lựa nghêu lớn để bán cho thương lái, còn nghêu nhỏ tiếp tục thả nuôi |
Ông Nguyễn Văn Tùng (ấp Thới Lợi 1, xã Thới Thuận) - thành viên HTX chia sẻ: Thực ra nuôi nghêu không khó, khi đã làm chủ kỹ thuật và điều kiện tự nhiên thuận lợi thì nghề này rất “khỏe”. Cứ 1 tấn nghêu giống sau gần một năm thả nuôi sẽ cho thu hoạch 7 tấn, bán với mức giá 20.000 đồng/kg, thu về hàng trăm triệu đồng.
Đáng lưu ý, năm 2009, toàn bộ vùng nghêu của HTX Rạng Đông đã được Chứng nhận MSC (Marine Stewardship Council) của Hội đồng Quản lý Biển, là nhãn hiệu cho nghề khai thác được quản lý tốt, giữ đa dạng sinh thái, không gây cạn kiệt. Nhờ thế, sản phẩm của HTX thuận lợi trong xuất khẩu ra nhiều thị trường "khó tính".
Mỗi tháng, HTX tổ chức khai thác nghêu kéo dài 8 ngày liên tục, chủ yếu là nghêu giống và nghêu thương phẩm, trong đó nghêu giống đạt kích thước 100-500 con/kg, còn thương phẩm từ 120-500 con/kg.
Từ đầu năm 2021 đến nay, tổng sản lượng nghêu khai thác các loại tại HTX Rạng Đông đạt trên hơn 567 tấn với tổng doanh thu 12,8 tỷ đồng, đạt hơn 35% so với kế hoạch.
Khoảng 10 năm trở về trước, nuôi nghêu ven biển ở xã Thuận Thới được xem là nghề “siêu lợi nhuận” (đầu tư 1 có thể lời 4-5 lần). Tuy nhiên, những năm gần đây, nuôi nghêu không còn “dễ ăn” nữa do thường xuyên xảy ra tình trạng chết hàng loạt, giá nghêu sụt giảm và tiêu thụ chậm.
Nguyên nhân là sự thay đổi nhiệt độ bất thường giữa ngày và đêm khiến nghêu không thích ứng kịp. Cụ thể, qua kiểm nghiệm từ các mẫu nghêu cho thấy, các chỉ tiêu môi trường nước như pH, độ mặn, hàm lượng khí độc trong nước hầu hết nằm trong ngưỡng thích hợp cho nghêu phát triển.
Bảo vệ môi trường là giải pháp căn cơ
Đứng trước những rủi ro, theo Ban giám đốc, chất lượng nguồn nước là yếu tố cực kỳ quan trọng trong nuôi thủy sản, quyết định hiệu quả kinh tế thông qua tốc độ sinh trưởng và tỷ lệ sống của nghêu nuôi. Vì vậy, bảo vệ môi trường là giải pháp căn cơ để khắc phục khó khăn.
![]() |
Các thành viên HTX thường xuyên kiểm tra bãi nghêu để kịp thời có giải pháp xử lý thích hợp. |
Rút kinh nghiệm từ những năm trước, thời điểm bắt đầu mùa nắng nóng, nước mặn dâng cao, mực nước thấp, vùng có nghêu ở gò cao thường bị chết. Vì thế, HTX xây dựng hệ thống giám sát, cảnh báo môi trường, dịch bệnh và tổ chức đào tạo, tập huấn, trợ giúp kỹ thuật các thành viên trong suốt quá trình nuôi.
Để tăng hiệu quả kinh tế, giảm thiểu thiệt hại và rủi ro cho các thành viên nuôi nghêu, giữ ổn định môi trường, không hủy hoại thủy sinh có ích trong thủy vực, HTX tiến hành san thưa hoặc di dời ra vùng bãi nuôi sâu hơn, giảm mật độ nuôi ở các bãi cao triều, khoảng 150 - 200 con/m2 đối với nghêu giống, nghêu thịt khi chưa đạt kích cỡ thu hoạch.
Hơn nữa, HTX thực hiện tốt công tác vệ sinh sân bãi bằng cách huy động lực lượng thu gom những con nghêu chết và sắp chết di chuyển ra khỏi khu vực nuôi nghêu nhằm bảo vệ môi trường, tránh lây nhiễm sang những cá thể nghêu còn sống.
Nhờ kịp thời chăm sóc, bảo vệ, quản lý và khắc phục thiệt hại, từ tháng 6 đến nay, HTX đã đi vào khai thác ổn định, sản lượng nghêu khai thác cao, giá bán tăng hơn so với 3 tháng trước.
Thành viên HTX Lê Bảo Hoàng (ấp Thới An, xã Thới Thuận) cho hay: “Đợt tháng 3, tháng 4 trong lúc ngập mặn bãi nghêu chết rất nhiều, giảm sản lượng mà giá bán thấp. Nhưng khoảng 2 tháng trở lại đây, giá nghêu đã tăng lên, bà con chúng tôi rất phấn khởi”.
Theo đó, từ nay đến cuối năm, HTX tiếp tục giữ gìn và quản lý tốt nguồn nghêu hiện có, tổ chức khai thác có kế hoạch nhằm đảm bảo sản lượng đạt 1.800 tấn, với tổng doanh thu 35 tỷ đồng và tạo việc làm cho trên 500 lao động tham gia khai thác tại bãi.
Chi cục Thủy sản Bến Tre khuyến cáo, các HTX nuôi nghêu thường xuyên khảo sát, theo dõi bãi nghêu; kiểm tra tình hình phát triển của nghêu nuôi, theo dõi chặt chẽ sự biến động của thời tiết, môi trường nước. Phân công cán bộ thường xuyên kiểm tra các yếu tố môi trường nước như, độ mặn, nhiệt độ, pH… để có giải pháp quản lý tốt. Khi phát hiện những dấu hiệu bất thường của bãi nghêu, phải báo ngay về Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trạm Chăn nuôi và thú y và cán bộ thú y các xã…
Tô Thương