Đây không chỉ là câu chuyện về xóa đói giảm nghèo đơn thuần mà còn là minh chứng cho sức mạnh của sự đoàn kết, đồng lòng và tầm nhìn chiến lược.
Từ tư duy sản xuất nhỏ lẻ đến định hướng kinh tế hàng hóa
Thách thức lớn nhất đối với Ngọc Đào không chỉ là địa hình núi đá hiểm trở hay thời tiết khắc nghiệt, mà còn là tư duy sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, thiếu liên kết và chưa định hướng thị trường của bà con. Sản phẩm làm ra chủ yếu phục vụ nhu cầu gia đình, dư thừa thì bán vội vã tại chợ địa phương với giá thấp, bấp bênh. Thu nhập của người dân vì thế cứ loanh quanh dưới chuẩn nghèo.
Nhận diện rõ nút thắt này, chính quyền xã Ngọc Đào, với sự hỗ trợ từ huyện Hà Quảng và tỉnh Cao Bằng cũng như Liên minh HTX tỉnh đã triển khai các chương trình tuyên truyền, vận động mạnh mẽ để thay đổi tư duy sản xuất của người dân. Thay vì "bán cái mình có", bà con được định hướng "bán cái thị trường cần". Các loại cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu địa phương, dễ dàng kết nối với thị trường tiêu thụ được khuyến khích đưa vào sản xuất.
![]() |
Thuốc lá là cây trồng chủ lực ở Ngọc Đào được đẩy mạnh áp dụng khoa học kỹ thuật. |
Cụ thể, Ngọc Đào đã tập trung vào phát triển các sản phẩm chủ lực. Với lợi thế về đất đai và khí hậu phù hợp, thuốc lá trở thành một trong những cây mũi nhọn, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều hộ gia đình thông qua liên kết với các công ty thu mua lớn.
Xã cũng phát triển chăn nuôi theo hướng bán chăn thả kết hợp vỗ béo, nâng cao chất lượng đàn. Các mô hình này được hỗ trợ về giống, kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh. Các cây trồng khác như ngô, lúa đặc sản, và một số loại cây dược liệu tiềm năng cũng được ưu tiên phát triển.
Cùng với việc định hướng sản phẩm, các chính sách hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, vật tư nông nghiệp cũng được triển khai đồng bộ. Các lớp tập huấn về kỹ thuật canh tác tiên tiến, phòng trừ dịch bệnh, quản lý chất lượng sản phẩm được tổ chức thường xuyên, giúp bà con nông dân nâng cao kiến thức và tay nghề.
Động lực then chốt của sự chuyển đổi là HTX
Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế hàng hóa, mô hình HTX đã được chú trọng và trở thành nhân tố quyết định sự thành công trong công tác giảm nghèo ở Ngọc Đào. HTX giúp khắc phục những hạn chế của sản xuất nhỏ lẻ, tạo ra sức mạnh tổng hợp để nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm.
Một trong những HTX tiêu biểu đang hoạt động hiệu quả tại xã Ngọc Đào là HTX Ngọc Đào. HTX này đã liên kết các hộ thành viên lại với nhau, cùng nhau sản xuất theo một quy trình chuẩn hóa, từ khâu làm đất, chọn giống, chăm sóc, thu hoạch đến sơ chế. Điều này đảm bảo chất lượng và số lượng sản phẩm đồng đều, đáp ứng yêu cầu của các đối tác lớn.
HTX đứng ra ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các công ty thuốc lá, đơn vị thu mua nông sản, đảm bảo đầu ra ổn định và giá cả hợp lý cho nông dân. Điều này giúp bà con yên tâm đầu tư sản xuất, không còn lo lắng về tình trạng "được mùa mất giá".
![]() |
Liên kết chăn nuôi đã được quan tâm ở xã Ngọc Đào. |
Nhờ có HTX Ngọc Đào, nhiều hộ gia đình trong xã đã vươn mình từ hộ nghèo, cận nghèo sang có thu nhập ổn định, từng bước làm giàu. Cuộc sống của bà con được cải thiện rõ rệt, nhiều ngôi nhà mới khang trang mọc lên, con em được học hành đầy đủ hơn. HTX thực sự đã trở thành điểm tựa vững chắc, nâng cao vị thế và vai trò của kinh tế tập thể trong công cuộc giảm nghèo.
Tập trung vào thế mạnh chăn nuôi gia súc, HTX Nà Giàng đang góp phần vào định hướng hỗ trợ người dân phát triển kinh tế hàng hóa bằng cách tập trung vào chăn nuôi theo hướng chuyên nghiệp hơn.
HTX giúp các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ liên kết lại, cùng áp dụng quy trình chăn nuôi chuẩn, đảm bảo chất lượng, và quan trọng nhất là cùng tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm. Nhằm nâng cao chất lượng và giá trị kinh tế, HTX là cầu nối để các thành viên tiếp cận khoa học kỹ thuật, thông tin thị trường, và các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước.
Dù mới ra đời vào năm 2024, nhưng HTX Nà Giàng được lãnh đạo xã Ngọc Đào đánh giá là mô hình kinh tế tập thể đầy triển vọng, giúp tạo việc làm, tăng thu nhập cho các thành viên, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần vào mục tiêu giảm nghèo chung của địa phương.
Thành quả giảm nghèo ấn tượng
Với vai trò hiệu quả của các mô hình HTX và việc đẩy mạnh chuyển đổi sang phát triển kinh tế hàng hóa, Ngọc Đào đã đạt được những thành quả ấn tượng trong công tác giảm nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo của xã đã giảm mạnh qua các năm, từ một trong những xã có tỷ lệ nghèo cao nhất huyện, Ngọc Đào đang dần vươn lên, thay đổi diện mạo.
Theo thống kê, xã Ngọc Đào có 1.437 hộ, 5.926 nhân khẩu. Đến cuối năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của xã đã giảm xuống còn 8,14%. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của xã tiếp tục giảm 4% xuống còn 4,14%. Đây là một thành quả rất đáng ghi nhận cho một xã vùng cao từng gặp nhiều trở ngại trong giảm nghèo.
Tuy nhiên, hành trình giảm nghèo bền vững là một quá trình liên tục. Ngọc Đào vẫn tiếp tục phải đối mặt với các thách thức như biến đổi khí hậu, nhu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để duy trì và phát huy những thành quả đã đạt được.
Việc tiếp tục đầu tư vào hạ tầng, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, và nâng cao năng lực quản lý cho các HTX sẽ là chìa khóa để Ngọc Đào tiếp tục phát triển, xây dựng cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc hơn cho bà con các dân tộc, góp phần vào mục tiêu chung về giảm nghèo của tỉnh Cao Bằng và đất nước.
Quang Am