Sinh ra và lớn lên ở bản Púng Luông, ông Lù A Câu luôn trăn trở về việc phát triển kinh tế từ cây chè trên chính mảnh đất quê hương mình.
Khai phá giá trị của cây chè
Trước đây, chè ở Púng Luông luôn được đánh giá là loại chè ngon, được nước có vị thơm đặc trưng nên được nhiều người tìm mua về dùng, giúp nông dân có thêm nguồn thu nhập đáng kể. Tuy nhiên, cùng với thời gian, cây chè không được người dân chăm sóc, sản lượng thấp, đầu ra khó khăn nên sản phẩm chè Púng Luông cũng dần bị quên lãng.
“Tại sao chè quê mình ngon như vậy mà lại không phát triển được, hàng chục héc ta chè cứ phơi nắng, phơi sương bà con chẳng buồn chăm sóc…rất là tiếc”, anh Câu tâm sự.
 |
|
Anh Lù A Câu luôn trăn trở về việc phát triển kinh tế từ cây chè trên chính mảnh đất quê hương mình. |
Trăn trở với những suy nghĩ, tháng 5/2019, Lù A Câu quyết định đầu tư trên 500 triệu đồng làm nhà xưởng và mua sắm máy chế biến chè. Thời gian đầu, do chưa có thương hiệu nên sản phẩm chế biến ra chưa tạo được niềm tin cho người tiêu dùng khiến việc tiêu thụ gặp nhiều khó khăn.
Để lấy lại thương hiệu cho cây chè của địa phương và ủng hộ việc làm của anh Câu, các phòng, ban chức năng của xã Púng Luông và huyện Mù Cang Chải đã chung tay, hỗ trợ, hướng dẫn anh Lù A Câu từng đường hướng, kế hoạch đưa cây chè phát triển theo hướng sản phẩm OCOP.
Đặc biệt, được sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, năm 2020 anh Lù A Câu đã thành lập HTX dịch vụ nông nghiệp Púng Luông với 7 thành viên cùng hợp tác, sản xuất, kinh doanh, chế biến chè thành sản phẩm OCOP, xây dựng thương hiệu chè Shan tuyết Púng Luông.
Từ khi HTX đi vào hoạt động, vấn đề vệ sinh, an toàn thực phẩm được đặc biệt quan tâm. HTX đã đưa chè Shan tuyết Púng Luông lên một tầm cao mới và dần khẳng định thương hiệu riêng và được người tiêu dùng ưa chuộng. Để xây dựng thương hiệu riêng cho mình, HTX đã đăng ký nhãn hiệu và được Cục sở hữu trí tuệ chấp nhận và được Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng cấp Chứng nhận đăng ký mã số, mã vạch cho sản phẩm để làm căn cứ chứng minh, truy xuất nguồn gốc của sản phẩm của HTX.
Tháng 9/2021, sản phẩm chè Shan tuyết được cấp chứng nhận OCOP. Nhờ đó, sản phẩm chè của HTX được nhiều khách hàng trong và ngoài tỉnh biết tới, sản phẩm sản xuất, chế biến đến đâu tiêu thụ hết đến đó. Hiện tại, các sản phẩm chè của HTX có giá dao động từ 130-500 nghìn đồng/kg.
“Bây giờ bà con rất phấn khởi khi tham gia trồng và chăm sóc cây chè. Nhiều hộ đã đăng ký trồng mới và cam kết trồng chè sạch với HTX. Nhiều gia đình thoát nghèo, vươn lên khá giả cũng nhờ cây chè”, anh Câu cho biết.
Thay đổi tư duy sản xuất
Vào thời gian thu hái chè búp tươi của thành viên, không kể giờ giấc ngày hay đêm, cơ sở chế biến chè của HTX dịch vụ nông nghiệp Púng Luông luôn phải bố trí đủ lao động làm việc liên tục để duy trì việc thu mua sản phẩm cho bà con. Chè thu hái về bao nhiêu, HTX đều mua hết, nhờ đó đã khuyến khích được người dân trong xã Púng Luông và các xã lân cận tập trung chăm sóc, thu hái đúng thời vụ.
Gia đình anh Hờ A Sử, ở bản Pú Cang, xã Nậm Khắt có hơn 2 héc ta chè. Trước đây, do không có đầu ra nên gia đình anh Sử bỏ bê không chăm sóc. Tranh thủ lúc nhàn rỗi, gia đình đi thu hái về chế biến thủ công, năng suất thấp mà giá trị kinh tế không được bao nhiêu. Từ khi tham gia vào HTX chè Púng Luông gia đình anh Sử đã thay đổi hẳn tư duy sản xuất.
“Vào HTX gia đình được hướng dẫn chăm sóc, thu hái đúng kỹ thuật, nhờ đó mà sản lượng tăng lên gấp ba bốn lần so với trước. Chè hái về bao nhiều được HTX thu mua hết, giá cả luôn duy trì ở mức 12-13 nghìn đồng/kg chè tươi. Cuộc sống gia đình đã được cải thiện hơn trước nhiều cũng từ cây chè; thời gian tới gia đình sẽ trồng thêm để mở rộng diện tích”, anh Sử cho biết.
 |
|
Sản phẩm chè Shan tuyết của HTX dịch vụ nông nghiệp Púng Luông được cấp chứng nhận OCOP. |
Theo đại diện UBND xã, Púng Luông hiện có 65 héc ta chè, chủ yếu là chè Shan Tuyết. Với việc ra đời cơ sở chế biến chè của HTX dịch vụ nông nghiệp Púng Luông, công suất 1 tấn chè búp tươi 1 ngày, không chỉ góp phần tiêu thụ hết sản lượng chè búp tươi tại xã, mà còn thu mua cho bà con ở các xã lân cận. Sản phẩm của HTX đạt chứng nhận sản phẩm OCOP đã tạo được chỗ đứng trên thị trường chè trong và ngoài tỉnh. Doanh thu tăng dần qua từng năm với lợi nhuận hàng trăm triệu đồng.
“Việc ra đời HTX dịch vụ nông nghiệp Púng Luông do anh Lù A Câu làm Giám đốc rất kịp thời và phù hợp với điều kiện của địa phương. Xã Púng Luông có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu rất phù hợp để phát triển cây chè; người dân cơ bản biết cách trồng và chăm sóc…”, vị này cho biết.
Đời sống người dân được nâng cao
Đến nay, chè Shan Tuyết đã trở thành một trong những cây chủ lực giúp người dân Púng Luông thoát nghèo. Bản Púng Luông giờ đã có nhiều thay đổi, cuộc sống người dân được nâng cao nên ai cũng phấn khởi.
Đời sống nhân dân trong xã ngày càng được nâng cao, kinh tế cũng chuyển biến rõ nét. Từ nhiều chính sách hỗ trợ, Púng Luông đã tích cực đầu tư chăm sóc tốt các diện tích chè và rừng khoanh nuôi, giao khoán bảo vệ. Xã đã có 2 sản phẩm chè được chứng nhận đạt OCOP 3 sao. Hết năm 2024, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 45,5 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 8,3%, hộ cận nghèo giảm còn 1,95%; 7/8 bản đạt bản nông thôn mới.
Bên cạnh đó, thành lập 3 HTX dịch vụ nông nghiệp, 1 công ty cổ phần giống dược liệu, 46 tổ hợp tác tham gia vào liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm.
Ban lãnh đạo xã cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh thành lập các HTX nông nghiệp. Đồng thời tạo mọi điều kiện để cho HTX hoạt động tốt. Bên cạnh đó, cử cán bộ tham gia cùng với HTX tuyên truyền, vận động bà con tham gia trồng và mở rộng diện tích chè, bảo đảm nguồn nguyên liệu sản xuất cho nhà máy, vừa nâng cao thu nhập cho chính người dân.
Bên cạnh đó, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp trong và ngoài xã tham gia hỗ trợ đầu tư và liên kết sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, tạo dựng được mô hình cơ sở sản xuất, tiêu thụ chè gắn với người trồng chè, lợi nhuận của doanh nghiệp gắn với lợi ích người trồng chè.
Mặt khác, từ những hiệu quả mang lại của việc gắn sao cho sản phẩm chè Shan Tuyết Púng Luông, huyện sẽ tập trung phát triển sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị, phù hợp với lợi thế và điều kiện của địa phương; tập trung hỗ trợ, rà soát, hướng dẫn các chủ thể chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, quy trình sản xuất, sơ chế, bảo quản, chế biến sản phẩm OCOP nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm OCOP đã được công nhận đạt sao; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung – cầu cho sản phẩm OCOP; giới thiệu sản phẩm OCOP, áp dụng công nghệ thông tin, nhằm khai thác lợi thế về du lịch nông thôn; tích cực tham gia các hội chợ, triển lãm sản phẩm OCOP; thúc đẩy trên hệ thống thương mại điện tử, các kênh bán hàng trực tuyến (online), đặc biệt đối với các sản phẩm có quy mô nhỏ, sản phẩm đặc sản địa phương.
Giang Nguyễn