Báo cáo của Liên minh HTX tỉnh Bến Tre cho thấy, năm 2024, toàn tỉnh có 1 Liên hiệp HTX, 164 HTX hoạt động trên 7 lĩnh vực: công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây lắp điện 10 HTX; nông nghiệp 148 HTX; thủy sản 11 HTX; quỹ tín dụng nhân dân 8 quỹ; thương mại - dịch vụ, kinh doanh tổng hợp 10 HTX; giao thông - vận tải 7 HTX; tài nguyên - môi trường 5 HTX. Tổng doanh thu ước đạt trên 194,3 tỷ đồng (tăng 3 tỷ đồng so năm 2023), bình quân đạt 984 triệu đồng/HTX.
Tạo việc làm, thu hút người lao động
Theo đánh giá từ Ban Chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể (KTTT) tỉnh, các HTX giải quyết việc làm thường xuyên cho thành viên và người lao động. Thu nhập bình quân của thành viên, người lao động ổn định, dao động từ 5 - 7 triệu đồng/người/tháng. Một số HTX đã tạo được việc làm, thu hút lao động nhàn rỗi tại địa phương, qua đó giúp xoá đói giảm nghèo bền vững tại địa phương.
Điển hình trong số đó là tại huyện Chợ Lách, từ năm 2011, huyện đã triển khai xây dựng xã nông thôn mới (NTM). Khi bước vào thực hiện chương trình xây dựng NTM, huyện Chợ Lách có mức xuất phát thấp: thu nhập bình quân đầu người chỉ khoảng 17 triệu đồng/năm; hộ nghèo còn gần 12%, hạ tầng giao thông, điện, nước sạch còn hạn chế do sông rạch chằng chịt; trung bình các xã chỉ đạt 4,6/19 tiêu chí của xã nông thôn mới… Do có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với tinh thần quyết tâm, qua 10 năm xây dựng NTM đã thúc đẩy tình hình kinh tế - xã hội của địa phương có bứt phá đáng kể, trong đó có đóng góp rất lớn từ khu vực KTTT, HTX.
![]() |
Nông dân huyện Chợ Lách chăm sóc cây cảnh |
Theo đó, đến cuối năm 2023, trên địa bàn huyện còn 673 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 2,1%, 840 hộ cận nghèo, chiếm 2,6%. Công tác giảm nghèo, an sinh xã hội trong năm 2024 đạt kết quả tích cực, đây là mặt công tác quan trọng gắn với nhiệm vụ thường xuyên luôn được các cấp hội nông dân trên địa bàn huyện tích cực hưởng ứng, chăm lo tốt đời sống, từng bước nâng cao thu nhập, góp phần kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo.
Trong giai đoạn 2019 – 2024, huyện Chợ Lách đã triển khai phong trào Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững. Phong trào cũng đã góp phần thúc đẩy việc thành lập các loại hình KTTT, HTX mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đến nay, toàn huyện đã có 15 HTX nông nghiệp với 1.497 là thành viên là hội viên nông dân đang hoạt động theo Luật HTX, Hội chủ trì vận động hội viên nông dân tham gia thành lập 178 tổ hợp tác (THT) với trên 4.944 thành viên.
Các HTX hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp, với diện tích trên 7.900 ha vườn cây ăn trái thực hiện quy trình canh tác hữu cơ, trong đó có 4.306 ha được chứng nhận, tái chứng nhận hữu cơ và đang thực hiện liên kết với các công ty thu mua chế biến nông sản cho nông dân, trên 4.230 ha trồng chôm chôm, sầu riêng đang thực hiện canh tác VietGAP, hữu cơ, trong đó có 120 ha đang thực hiện quy trình xây dựng mã số vùng trồng, 462 ha bưởi da xanh, 911 ha các loại cây ăn quả khác.
Làm "cầu nối" cho nông dân
Điển hình là HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình đã và đang trở thành điểm tựa vững chắc cho nông dân địa phương.
Ông Lê Đình Hoàn, Giám đốc HTX cho biết, hiện nay HTX có 74 thành viên, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực thu mua, kinh doanh và chế biến nông sản như chôm chôm, sầu riêng, bưởi da xanh…
Nhằm giúp bà con nông dân nâng cao giá trị sản phẩm và tìm kiếm đầu ra bền vững, HTX đã phối hợp chặt chẽ với Hội Nông dân tỉnh, huyện cho đến xã và các cơ quan chức năng để xúc tiến cấp mã số vùng trồng cho các loại trái cây chủ lực như sầu riêng, chôm chôm, bưởi da xanh.
Hiện tại, HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình đã được cấp 2 mã số RD.BTOR-0284 (xuất khẩu sang thị trường New Zealand) và RD.BTOR-0094 (xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Trung Quốc).
“Việc có mã vùng trồng không chỉ giúp HTX chủ động trong đàm phán với đối tác mà còn đảm bảo nông sản đạt chuẩn chất lượng, truy xuất được nguồn gốc rõ ràng. Đây là bước đệm không thể thiếu để nông sản địa phương khẳng định chỗ đứng trên thị trường quốc tế”, Giám đốc Lê Đình Hoàn chia sẻ.
![]() |
HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình đang từng bước trở thành trung tâm kết nối – sản xuất – tiêu thụ – đào tạo kỹ thuật cho nông dân trong khu vực |
Ông Nguyễn Văn Hóa, hộ nông dân ở Ấp Phú Đa, xã Vĩnh Bình cho biết: “Trước đây, việc bán nông sản chủ yếu phụ thuộc vào thương lái, giá cả lên xuống không ổn định khiến nông dân chịu thiệt. Từ khi liên kết với HTX và có được mã vùng trồng, việc bị thương lái ép giá đã không còn nữa, do sản phẩm được các thị trường nước ngoài chấp nhận nên thương lái nhận hợp đồng cũng không có lý do để hạ giá khi thu mua. Đồng thời, khi liên kết với HTX, chúng tôi được hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ phân bón và đặc biệt là đảm bảo đầu ra với giá tiệm cận thị trường”.
Tương tự, anh Nguyễn Thanh Ngọc Nhớ, ngụ cùng ấp Phú Đa cũng chia sẻ, gia đình anh có 2 công đất trồng sầu riêng, hai năm qua cho thu hoạch rất tốt nhưng phần tiêu thụ vẫn phải qua thương lái đến mua và cũng không được thống nhất về giá thỏa thuận từ đầu vụ cho đến lúc thu hoạch.
“Có khi đầu mùa, thương lái họ đặt giá cao để bao vườn, nhưng cuối vụ nếu giá thị trường thấp thì thương lái cũng sẽ giảm giá xuống hoặc… bỏ cọc. Khi đó, gia đình phải tự tìm đường ra cho nông sản của chính mình", anh Nhớ kể.
Từ một HTX chỉ làm hoạt động đơn thuần là nơi thu mua nông sản cho người dân, HTX Nông nghiệp Vĩnh Bình đang từng bước trở thành trung tâm kết nối – sản xuất – tiêu thụ – đào tạo kỹ thuật cho nông dân trong khu vực, qua đó giúp cuộc sống người nông dân ổn định.
Phấn đấu hơn 80% HTX đạt loại khá, tốt
Phat huy vai trò của KTTT, HTX trong thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, tỉnh Bến Tre phấn đấu trong năm 2025 thành lập mới 50 THT, 15 HTX, 1 Liên hiệp HTX, đặc biệt chất lượng hoạt động của HTX đạt loạt khá tốt lên 80%.
Theo Ban chỉ đạo phát triển KTTT tỉnh Bến Tre, năm 2024 toàn tỉnh có 132/164 HTX đã hoàn thành việc đánh giá và phân loại, đạt tỷ lệ 80,5%, tăng 5% so năm 2023. Kết quả có 28 HTX xếp loại tốt, 75 HTX xếp loại khá, 21 HTX xếp loại trung bình và 8 HTX xếp loại yếu. Như vậy, có 103 HTX được đánh giá xếp loại tốt, khá, đạt tỷ lệ 62%.
Nếu như trước đây việc thành lập HTX như một điều kiện giúp các địa phương xây dựng NTM, thì nay với kết quả đạt được HTX đang dần khẳng định vai trò dẫn dắt kinh tế nông thôn, giúp xoá đói giảm nghèo, phát triển bền vững trong giai đoạn hiện nay.
Một số HTX đã tạo được việc làm thường xuyên cho người lao động, thu hút lao động nhàn rỗi tại địa phương, kinh tế hộ gia đình có bước phát triển hơn khi tham gia HTX, nhất là sản lượng hàng nông sản mang lại giá trị kinh tế cao hơn so với sản xuất theo mô hình truyền thống. Giá cả vật tư nông nghiệp cung ứng cho thành viên bình ổn hơn so với mua bên ngoài thị trường...
Khi tham gia vào THT, HTX, nhất là tham gia vào HTX tham gia thực hiện chuỗi giá trị nông nghiệp chủ lực của tỉnh, thành viên và người lao động được học tập nâng cao kiến thức sử dụng giống, chăm sóc, quản lý dịch bệnh, sơ chế, được hỗ trợ áp dụng khoa học kỹ thuật, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, giá trị và sức cạnh tranh trên thị trường.
Liên minh HTX tỉnh Bến Tre cho biết, mục tiêu đến năm 2025 – 2023 các xã đạt chuẩn NTM có mô hình KTTT, HTX đạt loại khá trở lên đạt 83,3%/ tổng số xã xây dựng NTM, số lượng thành viên HTX tăng khoảng 4,2% mỗi năm, thu nhập bình quân người lao động tăng 9,75%/năm, tổng doanh thu HTX tăng khoảng 16%/năm, lợi nhuận HTX tăng 10%/năm.
Để đạt được kết quả trên, Bến Tre sẽ tiếp tục hoàn thiện đổi mới, cơ chế, chính sách khuyến khích hỗ trợ phát triển KTTT, HTX, đổi mới phương thức sản xuất kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động của HTX. Đồng thời, triển khai các chính sách hỗ trợ ưu đãi để thúc đẩy phát triển KTTT.
Hoàng Hà