Với hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), huyện Mường Khương đã và đang tập trung mọi nguồn lực để chăm lo, ổn định và nâng cao đời sống cho nhân dân. Quá trình này không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ sản xuất, xóa đói giảm nghèo mà còn mở ra những cánh cửa mới với tiềm năng của chuyển đổi số.
Từ nền tảng vững chắc đến những bước chuyển mình mạnh mẽ
Những năm qua, Mường Khương đã triển khai hiệu quả các chính sách đầu tư của Nhà nước, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, vốn vay ưu đãi, và đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Nhờ đó, đồng bào DTTS đã phát triển sản xuất, thoát nghèo, ổn định và nâng cao cuộc sống.
Điển hình như câu chuyện của chị Hà Thúy Nghiệm, dân tộc Pa Dí, ở thôn Lũng Pâu, xã Tung Chung Phố. Từ một gia đình khó khăn, thiếu vốn, chị đã mạnh dạn vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội để nuôi trâu sinh sản, lợn đen bản địa. Sau vài năm, gia đình chị đã trả hết nợ, cuộc sống cải thiện rõ rệt, con cái được ăn học đầy đủ. Đây là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của các chính sách hỗ trợ và nỗ lực vươn lên của người dân.
Huyện cũng đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, các xã, thị trấn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ứng dụng khoa học - kỹ thuật, phát triển sản xuất hàng hóa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị.
 |
|
HTX Thịnh Phong ứng dụng chuyển đổi số để hỗ trợ người dân tiêu thụ nông sản. |
Đến nay, Mường Khương đã xây dựng được các vùng chuyên canh lớn với hơn 5.900 ha chè, gần 1.800 ha dứa, 955 ha chuối, 815 ha quýt, 600 ha lúa Séng cù, cùng với đàn gia súc trên 16.000 con. Toàn huyện có 8 nhà máy chế biến chè và chế biến rau quả xuất khẩu, cho thấy tiềm năng to lớn của nông nghiệp địa phương. Tổng giá trị sản xuất nông nghiệp năm 2024 đạt hơn 1.928 tỷ đồng, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của khu vực này.
Để tiếp sức cho người dân, cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ người dân vay vốn sản xuất. Năm 2024, toàn huyện có hơn 2.700 lượt hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách được vay vốn ưu đãi, với tổng dư nợ trên 204 tỷ đồng. Nhờ các giải pháp đồng bộ và quyết tâm của người dân, năm 2024, toàn huyện có gần 1.100 hộ thoát nghèo, tỷ lệ giảm nghèo đạt 7,5%, thu nhập bình quân đạt trên 36 triệu đồng/người/năm. Đây là những con số ấn tượng, khẳng định hiệu quả của các chính sách giảm nghèo bền vững.
HTX tiên phong phát triển nông nghiệp hiện đại và chuyển đổi số
HTX đóng vai trò then chốt trong việc liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, và là cầu nối đưa các ứng dụng chuyển đổi số đến với người dân. Nếu năm 2019, toàn huyện Mường Khương chỉ có 7 HTX thì đến nay đã có 22 HTX, minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của mô hình kinh tế tập thể này.
Tiêu biểu là HTX Thịnh Phong ở xã Bản Lầu. Được thành lập từ năm 2015 với 14 thành viên tại thôn Na Mạ 1, xã Bản Lầu, HTX Thịnh Phong hiện đang trồng 35 ha dứa và chè.
Khi tham gia HTX, các thành viên được hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, được thông tin về giá cả vật tư nông nghiệp, thị trường tiêu thụ, và đặc biệt là được bao tiêu sản phẩm đầu ra với giá cả ổn định. Nhờ đó, các gia đình có thu nhập ổn định, yên tâm sản xuất. HTX Thịnh Phong không chỉ tạo việc làm ổn định cho 14 lao động địa phương với mức lương từ 6 - 9 triệu đồng/tháng mà còn tạo việc làm thời vụ cho hàng trăm lao động khi bước vào mùa vụ thu hoạch, sơ chế dứa, chè, chuối.
 |
|
Ứng dụng số hóa giúp người dân chủ động trong sản xuất kinh doanh. |
Ngoài việc thu mua sản phẩm dứa của các thành viên, HTX Thịnh Phong còn ký hợp đồng liên kết sản xuất với 3 tổ hợp tác với tổng số 50 thành viên và tiêu thụ sản phẩm cho hơn 120 hộ gia đình trồng dứa tại xã Bản Lầu (huyện Mường Khương), xã Bản Phiệt (huyện Bảo Thắng), xã Cốc Mỳ (huyện Bát Xát), với sản lượng từ 3.000 - 3.500 tấn/năm. Đồng thời, HTX cũng liên kết thu mua sản phẩm chè của tổ hội, các hộ dân trên địa bàn xã Bản Lầu với giá từ 6.000 - 7.000 đồng/kg.
Đặc biệt, năm 2024, HTX Thịnh Phong còn ký hợp đồng liên kết với HTX chè Bản Sen (huyện Mường Khương), thu mua chè búp tươi cho 100 hộ dân với diện tích trên 100 ha chè, sản lượng từ 1.400 - 2.000 tấn chè búp tươi.
Với số lượng nông sản lớn và đa dạng, thay vì chỉ dựa vào các kênh tiêu thụ truyền thống, HTX Thịnh Phong cũng đã xây dựng "cửa hàng trực tuyến" giới thiệu về sản phẩm, câu chuyện về HTX, các tiêu chuẩn chất lượng, và hình ảnh hoạt động sản xuất của bà con. Điều này giúp HTX xây dựng thương hiệu, giúp tiếp cận khách hàng tiềm năng mà không cần có cửa hàng vật lý.
Các thành viên HTX cũng sử dụng mạng xã hội (Facebook, Zalo) để quảng bá sản phẩm, quảng cáo, tương tác trực tiếp với khách hàng. Các video ngắn về quy trình sản xuất sạch, đẹp tại vùng trồng cũng được đăng tải nhằm tạo hiệu ứng thu hút và thiện cảm với khách hàng. Như vậy, con đường chuyển đổi số đang giúp HTX Thịnh Phong tối ưu hóa hiệu quả và nâng tầm giá trị sản phẩm.
Chuyển đổi số bền vững
HTX Thịnh Phong chỉ là một trong số những đơn vị tiên phong ở vùng đồng bào DTTS tại Mường Khương nói riêng, tỉnh Lào Cai nói chung đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với chuyển đổi số.
Để người dân vùng đồng bào DTTS và HTX có thể chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử hiệu quả, thời gian gần đây, tỉnh Lào Cai có Kế hoạch Hỗ trợ chuyển đổi số HTX, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) giai đoạn 2022 – 2025 (Kế hoạch số 373/KH-UBND ngày 11/11/2022).
Mục tiêu chung là "Nâng cao nhận thức của khu vực HTX, DNNVV trên địa bàn tỉnh về tầm quan trọng và xu hướng tất yếu của chuyển đổi số... Hỗ trợ, thúc đẩy HTX, DNNVV thực hiện chuyển đổi số thông qua việc tích hợp, áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, hiệu quả quản lý, nâng cao năng lực và lợi thế cạnh tranh, tạo ra các giá trị mới, góp phần phát triển kinh tế số trên địa bàn tỉnh".
Trong đó, có những HTX được hỗ trợ đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử (như Postmart.vn, Agri-postmart.vn, laocaitrade.vn), hỗ trợ tạo gian hàng số, có tài khoản thanh toán điện tử cho 100% doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình có sản phẩm OCOP. HTX Thịnh Phong với sản phẩm dứa, chè cũng là đối tượng của các chương trình này.
Ngoài ra, Liên minh HTX phối hợp với Bưu điện tỉnh, các sàn thương mại điện tử lớn (như Postmart.vn, Voso.vn, hay các sàn thương mại điện tử của tỉnh như laocaitrade.vn) để hướng dẫn HTX, hộ nông dân tạo gian hàng, đăng tải sản phẩm, và thực hiện các giao dịch trực tuyến; Hướng dẫn cách chụp ảnh, quay video sản phẩm đẹp, viết nội dung hấp dẫn, cách quảng bá sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội (Facebook, Zalo, TikTok).
Để người dân vùng DTTS và HTX chuyển đổi số thuận lợi, huyện Mường Khương đang đẩy mạnh tăng cường rà soát thực tế đời sống đồng bào DTTS, lựa chọn cây, con giống phù hợp để hỗ trợ bà con, HTX phát triển kinh tế đạt hiệu quả cao hơn. Bên cạnh đó, lồng ghép các yếu tố chuyển đổi số vào các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội.
Đây được coi là một trong những nền tảng vững chắc và tiềm năng của chuyển đổi số. Và khi người dân vùng DTTS và HTX chuyển đổi số hiệu quả, Mường Khương hoàn toàn có thể trở thành một điểm sáng trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững, đưa đồng bào DTTS hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế số quốc gia.
Trí Chiến