HTX, tổ hợp tác (THT) là mô hình kinh tế tập thể hoạt động dựa trên nguyên tắc tự nguyện, tự quản và chia sẻ lợi ích giữa các thành viên. Tại huyện Cẩm Mỹ, các HTX, THT đã đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối nông dân, cung cấp dịch vụ kỹ thuật, giống cây trồng, vật nuôi, và tiêu thụ sản phẩm. Nhờ đó, nhiều hộ gia đình đã thoát nghèo và có thu nhập ổn định.
Những chuỗi giá trị "đầu tàu"
THT Cây sầu riêng xã Xuân Quế là một trong những mô hình tiêu biểu đang hỗ trợ người dân, thành viên sản xuất theo quy trình hữu cơ. Thời gian đầu khi chuyển đổi sang sản xuất theo quy chuẩn hữu cơ, THT cũng gặp nhiều khó khăn khi chi phí đầu tư tăng, sản lượng sầu riêng giảm khoảng 20% so với trước. Tuy nhiên, về lâu dài sản xuất hữu cơ mang lại nhiều lợi ích cho nông dân như: Đất đai ngày càng màu mỡ, cây trồng khỏe nên không chỉ năng suất hồi phục mà sức bền, tuổi thọ của cây trồng cũng tăng lên. Đặc biệt là sức khỏe của người trồng và người tiêu dùng được bảo vệ.
Do đó, từ mô hình 3,3ha sầu riêng được cấp chứng nhận hữu cơ ban đầu, các thành viên của THT Cây sầu riêng xã Xuân Quế đã phát triển với diện tích khoảng 60ha theo hướng hữu cơ vì bị thuyết phục từ hiệu quả thực tế. Chính vì góp phần vào nâng cao thu nhập cho người dân và đưa ngành nông nghiệp phát triển theo hướng bền vững nên THT này được địa phương chọn làm mô hình điểm vùng chuyên canh đạt chuẩn hữu cơ; được hỗ trợ 100% kinh phí làm chứng nhận hữu cơ.
 |
|
THT Cây sầu riêng xã Xuân Quế phát triển sản xuất theo quy trình hữu cơ để nâng cao giá trị kinh tế. |
Một mô hình khác ở huyện Cẩm Mỹ là HTX Tâm Việt đang thực hiện chăn nuôi gà ta thả vườn đạt chuẩn VietGAP. Từ chăn nuôi nhỏ lẻ, đến nay HTX đã có 16 thành viên, phát triển quy mô tổng đàn lên khoảng 100.000 con/lứa nuôi.
Mỗi năm, HTX cung cấp ra thị trường 5 triệu con gà ta thả vườn đạt chuẩn VietGAP. Gà được thả nuôi trong trại có vườn rộng, sử dụng nhiều nguyên liệu thức ăn tự nhiên như: bắp, cám gạo, thóc, khô dầu, bột cá, bột vitamin… Nhờ nuôi theo hình thức thả cho gà có điều kiện đi lại, vận động và hạn chế các thức ăn công nghiệp nên chất lượng gà ở đây luôn thơm ngon.
Điều thuận lợi là khi tham gia mô hình này, HTX sẽ mua được giá cám, bắp rẻ hơn, được chính quyền hỗ trợ tập huấn, kỹ thuật chăm sóc, phòng bệnh. Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh cũng thường xuyên về tham quan mô hình và giới thiệu kết nối và tư vấn chăn nuôi, tạo điều kiện quảng bá, kết nối và phát triển theo chuỗi giá trị bền vững.
Hiện, các trại gà của HTX đều ứng dụng giải pháp sinh học để xử lý chất thải chăn nuôi thành phân bón cho cây trồng. Mục tiêu của HTX là trực tiếp bán lẻ sản phẩm đến tay người tiêu dùng với mức giá tốt nhất. Để mở rộng mạng lưới bán lẻ, HTX Tâm Việt đưa gà vào lò giết mổ tập trung làm sạch, đóng gói hút chân không rồi chở đi phân phối đến tận tay khách mua lẻ và hướng đến xuất khẩu.
Động lực cho HTX
Huyện Cẩm Mỹ được đánh giá có nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp an toàn, nông nghiệp hữu cơ theo chuỗi giá trị hàng hóa thông qua mô hình kinh tế tập thể. Chính vì vậy, thời gian qua, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ các HTX, bao gồm tư vấn, đào tạo và cung cấp vốn vay ưu đãi.
Các HTX được hỗ trợ xây dựng dự án mở rộng sản xuất kinh doanh và vay vốn ưu đãi theo các chương trình của Chính phủ, giúp họ nâng cao năng lực sản xuất và mở rộng quy mô kinh doanh. Đặc biệt, các HTX đã triển khai các hoạt động xã hội ý nghĩa như hỗ trợ vốn không lãi suất cho các hộ nghèo phát triển sản xuất, xây dựng nhà tình thương và tặng quà cho học sinh nghèo vượt khó. Những hoạt động này không chỉ giúp giảm tỷ lệ hộ nghèo mà còn xây dựng cộng đồng đoàn kết và phát triển bền vững.
Một trong những hỗ trợ đắc lực và tiêu biểu là HTX thương mại, dịch vụ, nông nghiệp Quyết Tiến hiện có hơn 100 thành viên chuyên sản xuất nông nghiệp gắn với chuỗi giá trị. Thu nhập bình quân người lao động trong HTX đạt 5,5 triệu đồng/người/tháng.
 |
|
Đóng gói chuối xuất khẩu tại HTX Quyết Tiến. |
HTX tiên phong đầu tư trồng và tự xuất khẩu được trái chuối vào thị trường khó tính là Hàn Quốc. HTX đang tiếp tục triển khai dự án cánh đồng lớn trồng bưởi da xanh cung cấp cho thị trường nội địa và xuất khẩu.
Để phát triển chuỗi giá trị trồng chuối hiệu quả, HTX thực hiện dự án trồng chuối cấy mô, trồng xen canh cây chuối già cấy mô trên vườn cao su với 356 ha. Sản lượng xuất khẩu của HTX khoảng trên 95%, còn 5% tiêu thụ nội địa. Thị trường xuất khẩu chính ngạch chủ yếu sang Hàn Quốc, Trung Quốc và Trung Đông.
Với mong muốn đẩy mạnh phát triển mô hình trồng bưởi da xanh, HTX đã được Trung tâm Xúc tiến Thương mại & Đầu tư của Liên minh HTX Việt Nam tư vấn hỗ trợ tham gia Đề án phát triển chuỗi giá trị bền vững của Liên minh HTX Việt Nam và đầu tư hỗ trợ hệ thống tưới tự động cho 30 ha bưởi da xanh của HTX, đồng thời hỗ trợ HTX trong đào tạo quản lý, kế toán...
Chính vì vậy mà từ đó đến nay, mô hình sản xuất bưởi của HTX cho hiệu quả kinh tế cao và đã mở rộng diện tích qua từng năm. Mô hình sản xuất của HTX cũng đã phát triển theo chuỗi giá trị công nghệ cao, bảo đảm các tiêu chuẩn xuất khẩu.
Không còn hộ nghèo
Nhờ sự hỗ trợ, phát triển của các THT, HTX, nhiều hộ gia đình tại huyện Cẩm Mỹ đã thoát nghèo và có thu nhập ổn định. Các HTX đã tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương, đặc biệt là phụ nữ và người có hoàn cảnh khó khăn. Sản phẩm của các HTX không chỉ tiêu thụ tốt trong nước mà còn xuất khẩu sang một số thị trường quốc tế, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập cho người lao động.
Theo thống kê của UBND huyện, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn đạt 83 triệu đồng/năm; thu nhập bình quân trên 1 ha diện tích trồng trọt và nuôi trồng thủy sản đạt 190 triệu đồng. Đặc biệt, huyện không có hộ nghèo và hộ cận nghèo đa chiều theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 của Trung ương.
Những số liệu này đưa Cẩm Mỹ thành huyện đi đầu ở Đồng Nai trong phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững, được khuyến nghị cần nhân rộng ở nhiều địa phương khác.
Trong thời gian tới, huyện Cẩm Mỹ sẽ đẩy mạnh phát triển các mô hình HTX hiệu quả, gắn với chuỗi giá trị sản phẩm và nhu cầu thị trường. Sự hỗ trợ từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục là động lực quan trọng giúp các HTX phát triển bền vững, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân địa phương.
Trí Chiến