Đến nay, toàn tỉnh có 390 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó, số HTX ứng dụng CNC trong sản xuất có 58 HTX. Tuy nhiên, số HTX ứng dụng CNC hiện nay mới chỉ chiếm gần 15% tổng số HTX nông nghiệp đang hoạt động.
Tiên phong khẳng định vai trò “bà đỡ”
Là một trong những HTX đi đầu trong việc đầu tư lắp đặt hệ thống máy móc phục vụ hoạt động sản xuất, đặc biệt là chế biến sâu nông sản sau thu hoạch, HTX nông nghiệp và thủy sản Hưng Thịnh ở xã Quang Hưng, kể từ khi thành lập (2017), đã luôn khẳng định vai trò “bà đỡ” đồng hành cùng thành viên, người dân địa phương trong việc sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản.
![]() |
Thành viên HTX nông nghiệp và thủy sản Hưng Thịnh, xã Quang Hưng chế biến nông sản sau thu hoạch. |
Ông Tống Xuân Vũ, Giám đốc HTX cho biết, nhằm từng bước thích nghi với xu hướng thị trường, thời gian qua, HTX đã đổi mới cách nghĩ, cách làm, đầu tư lắp đặt hệ thống máy móc phục vụ hoạt động sản xuất, đặc biệt là chế biến sâu nông sản sau thu hoạch. Từ đó, HTX không chỉ giải quyết bài toán về đầu ra cho nông sản mà còn tạo sự liên kết bền vững, từng bước nâng cao giá trị nông sản.
Được biết, khi chưa có máy móc chế biến, sản phẩm nông nghiệp của HTX chủ yếu bán tươi. Nhiều năm được mùa, nông sản tươi khó bán, giá rẻ, một số thành viên của HTX đã thực hiện sấy nông sản bằng lò than. Tuy nhiên, nông sản sấy bằng phương pháp thủ công chất lượng không cao.
Trước thực trạng đó, năm 2019, cùng với sự hỗ trợ của tỉnh, các thành viên HTX đã góp vốn để đầu tư 4 máy sấy bằng điện phục vụ sản xuất. Sản phẩm của HTX nhờ đó không chỉ tăng năng suất, chất lượng mà còn nâng cao giá trị kinh tế, tính cạnh tranh rõ rệt. Mặt khác, HTX quyết liệt đổi mới trong khâu đóng gói và bảo quản. Mỗi sản phẩm dù nhỏ đều có tem mác, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, đáp ứng nhu cầu của khách hàng, xây dựng thương hiệu, góp phần tạo lập vị thế cho nông sản địa phương trên thị trường.
Với sản phẩm sau chế biến bảo đảm chất lượng, mẫu mã đa dạng, HTX chú trọng việc tiêu thụ, xây dựng mối liên kết bền vững. Bên cạnh việc tham gia hội chợ, triển lãm, các chương trình kết nối cung cầu, HTX còn tích cực kết nối, livestream bán sản phẩm qua các nền tảng mạng xã hội… Với những nỗ lực bền bỉ để thay đổi nhằm phát triển, sau mỗi năm, HTX lại có thêm những mối liên kết, bạn hàng mới ở trong và ngoài tỉnh.
Ông Vũ Hồng Ngân, thành viên HTX cho biết: Ngoài chế biến các sản phẩm thế mạnh của địa phương là nhãn, bột sắn dây, tôi còn chế biến sản phẩm dược liệu. Việc thực hiện chế biến sâu sau thu hoạch đã góp phần nâng cao giá trị nông sản so với bán thô như trước đây. Đặc biệt, việc ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động sản xuất giúp mở rộng thị trường, khách hàng. Thông qua kênh thương mại điện tử, đến nay tôi duy trì mối liên kết với 3 công ty. Sản phẩm của gia đình tôi không chỉ cung cấp trong tỉnh mà còn cung cấp ra các tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh…
Tính đến nay, HTX duy trì hơn 50 ha trồng cây ăn quả, 100% diện tích sản xuất theo quy trình VietGAP. Sau 8 năm hoạt động, HTX nông nghiệp và thủy sản Hưng Thịnh đã có 25 thành viên. Sản phẩm long nhãn của HTX đã được công nhận sản phẩm OCOP hạng 3 sao. Mỗi năm, HTX chế biến được 50 - 60 tấn nông sản các loại. Do hoạt động hiệu quả, những năm qua, thu nhập của các thành viên trong HTX đều ổn định, trung bình đạt 100 - 500 triệu đồng/năm.
Tiếp nối những thành công
Có thể thấy, đằng sau sự chuyển mình mạnh mẽ của các HTX là vai trò không thể thiếu của Liên minh HTX Việt Nam trong việc hỗ trợ vốn, xúc tiến thương mại và đào tạo nghề.
Nhờ sự hỗ trợ về vốn vay ưu đãi từ Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên, các thành viên của HTX Nông nghiệp sạch Quang Hưng (xã Quang Hưng) - HTX chuyên chế biến tinh bột nghệ theo hướng nông nghiệp sạch, có thể đầu tư dây chuyền chế biến tinh bột nghệ theo công nghệ khép kín gồm sơ chế, tách tinh bột, sấy lạnh và đóng gói hiện đại.
Ngoài ra, được Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên hỗ trợ trong việc xây dựng thương hiệu “Tinh bột nghệ Quang Hưng” và đào tạo kiến thức về sở hữu trí tuệ, HTX đã đăng ký nhãn hiệu và tem truy xuất QR code cho sản phẩm.
“Chúng tôi hiểu rằng không chỉ làm ra sản phẩm sạch, mà còn phải chứng minh cho người tiêu dùng thấy được điều đó bằng minh bạch thông tin. Đó là lý do chúng tôi áp dụng truy xuất nguồn gốc từ vùng nguyên liệu, công đoạn chế biến đến tay người tiêu dùng. Nhờ đó, sản phẩm tinh bột nghệ đã vào được chuỗi cửa hàng nông sản sạch và bán tốt qua các sàn thương mại điện tử”, chị Nguyễn Thị Hòa, đại diện HTX chia sẻ.
![]() |
Ứng dụng khoa học kỹ thuật là chìa khóa thành công của nông dân, HTX tại Hưng Yên. |
Hiện HTX Nông nghiệp sạch Quang Hưng đang tạo việc làm ổn định cho hơn 50 lao động, trong đó hơn 70% là phụ nữ nông thôn. Ngoài ra, HTX còn tổ chức các lớp đào tạo nghề sơ chế nghệ, vận hành thiết bị cho bà con tại địa phương.
Từ thực tế cho thấy sự phát triển của các HTX trên địa bàn tỉnh Hưng Yên không thể tách rời sự hỗ trợ thiết thực từ Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên.
Cụ thể, thời gian qua, nhiều HTX đã được hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX để đầu tư công nghệ, thiết bị sơ chế, bảo quản nông sản. Bên cạnh đó, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Hưng Yên cũng tổ chức nhiều lớp đào tạo về quản trị HTX, sở hữu trí tuệ, kỹ năng số và marketing online cho thành viên các HTX.
Đáng chú ý, các chương trình hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh không chỉ tập trung về vốn mà còn đồng hành trong khâu xúc tiến thương mại. Liên minh HTX Việt Nam đã tổ chức cho các HTX tham gia hội chợ, kết nối cung cầu, đưa sản phẩm nông sản tiêu biểu của Hưng Yên vào các siêu thị lớn và sàn thương mại điện tử, như Postmart, Voso, Lazada...
Cần đẩy mạnh mô hình HTX công nghệ cao
Thực tế, nhờ ứng dụng CNC, thời gian qua giúp nhiều HTX trên địa bàn tỉnh Hưng Yên tăng hiệu quả sản xuất lên 25 – 30%, giảm chi phí nhân công và nâng cao cao giá trị nông sản.
Với những thành công đang gặt hái được, ông Đỗ Văn Chiến – đại diện HTX Dịch vụ Nông nghiệp xã Minh Tân – khẳng định để thích ứng với biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng cao của thị trường, việc ứng dụng khoa học công nghệ không còn là lựa chọn mà là điều bắt buộc.
“Chúng tôi đang hợp tác với một startup nông nghiệp công nghệ cao để triển khai mô hình trồng cây ăn quả trong nhà màng, kiểm soát điều kiện sinh trưởng bằng cảm biến. Tất cả dữ liệu được đưa về ứng dụng quản lý trên điện thoại”, ông Tân cho biết.
Song song đó, HTX Minh Tân cũng đang xây dựng hệ thống phân tích dữ liệu lớn (big data) để dự báo năng suất, theo dõi sức khỏe cây trồng và lên lịch thu hoạch tối ưu. Mô hình này đã bước đầu thành công trên cây bưởi và cam đường Canh, hứa hẹn mở ra hướng đi mới cho sản xuất nông nghiệp thông minh tại địa phương.
Tuy nhiên, số HTX ứng dụng CNC trên địa bàn tỉnh tính đến nay mới chỉ chiếm gần 15% tổng số HTX nông nghiệp đang hoạt động. Tìm hiểu được biết, việc ứng dụng CNC của nhiều HTX vẫn còn một số khó khăn cơ bản, như thiếu nguồn vốn, cơ sở vật chất, hạ tầng chưa đồng bộ, diện tích sản xuất chưa tập trung...
Theo các chuyên gia, để việc ứng dụng CNC hiệu quả, các HTX cần phải thực hiện đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn nhân lực đủ trình độ đáp ứng yêu cầu. Tuy nhiên, hầu hết các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh hiện nay đều có quy mô nhỏ, vốn điều lệ thấp, cơ sở vật chất, khả năng tài chính hạn hẹp.
Ông Đào Văn Quyên, Giám đốc HTX Hoa Anh Đào (xã Chí Minh) cho biết, HTX được tỉnh hỗ trợ kho lạnh sản xuất, song do thiếu quỹ đất canh tác tập trung, sản xuất manh mún khó cho việc đầu tư, chăm sóc, áp dụng CNC nên hiện nay HTX chủ yếu nhập hoa về bán.
“Với định hướng ứng dụng CNC trong trồng hoa, trong quá trình thực hiện, do diện tích sản xuất của HTX nằm xen kẹt với diện tích sản xuất của người dân nên việc chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, bảo đảm nước tưới, tiêu gặp khó khăn… Thời gian qua, HTX cũng đã tuyên truyền, vận động người dân liên kết sản xuất, chuyển đổi sang trồng hoa để hình thành vùng sản xuất tập trung nhưng không được người dân ủng hộ. Do đó, hoa có chất lượng kém, hiệu quả kinh tế giảm. Đến nay, hơn 20 mẫu đất sản xuất của HTX gần như trong tình trạng bỏ không” – ông Quyên bày tỏ.
Ông Lê Văn Thắng, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Hưng Yên cho biết: Để từng bước gỡ khó trong phát triển HTX nông nghiệp CNC, hằng năm, chi cục tổ chức nhiều lớp tập huấn nhằm nâng cao nhận thức của các thành viên HTX về hiệu quả của ứng dụng CNC. Đồng thời, lựa chọn một số HTX có khả năng, tiềm lực để tư vấn, hỗ trợ máy, hạ tầng sản xuất giúp các HTX phát triển theo hướng ứng dụng CNC; thường xuyên kiểm tra, trao đổi với HTX kịp thời nắm bắt khó khăn, vướng mắc để có giải pháp hỗ trợ kịp thời.
Hồng Hương