Không dừng lại ở đó, để phát triển bền vững vùng chè, những người con của huyện Hải Hà đã tập trung phát triển các vùng trồng chè gắn với du lịch sinh thái cộng đồng, giúp cải thiện đời sống và nâng cao thu nhập cho người dân ở địa phương.
Làm giàu bền vững với cây chè
Tại huyện Hải Hà hiện nay có gần 2.000 hộ dân trồng chè với tổng diện tích hơn 800 ha, trong đó có nhiều diện tích chè giống mới có giá trị kinh tế cao. Các giống chè trên địa bàn phát triển tốt và cho năng suất cao, trung bình đạt từ 8-10 tấn chè búp tươi/ha/năm.
 |
|
Các giống chè trên địa bàn huyện Hải Hà phát triển tốt và cho năng suất cao, trung bình đạt từ 8-10 tấn chè búp tươi/ha/năm. |
Trong đó, điển hình tại xã Quảng Long, từ lâu, cây chè đã gắn bó với đời sống của bà con.
Nghị quyết Đảng bộ xã Quảng Long nhiệm kỳ 2020-2025 đã xác định cây chè là cây chủ lực. Vì vậy, địa phương đã có những giải pháp để gia tăng diện tích, hướng tới sản xuất các loại chè chất lượng cao, gia tăng giá trị sản xuất. Xã đã vận động nhân dân chuyển đổi các giống chè từ cây chè trung du lá nhỏ, chất lượng thấp sang các giống chè chất lượng cao như Ngọc Thuý, Hương Bắc Sơn, tăng sản lượng, chất lượng cây chè bằng nhiều giải pháp khác nhau, từ chăm sóc bằng các giải pháp thông thường chuyển sang chăm sóc chè hữu cơ, thành lập các tổ HTX phát triển cây chè.
Đặc biệt, để đáp ứng yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ngày càng cao hơn, các doanh nghiệp, HTX và người dân đã quyết định chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang canh tác hữu cơ để chè Hải Hà không chỉ thơm ngon mà còn đáp ứng được yêu cầu thị trường.
Ông Lê Văn Thắng, thành viên HTX Chè Đường Hoa Cương (xã Quảng Long) cho biết, thời gian qua, việc liên kết chặt chẽ giữa các hộ sản xuất trong trồng, chăm sóc, chế biến chè, sử dụng phân hữu cơ an toàn, thu hái bằng tay đã góp phần đảm bảo chất lượng sản phẩm, nâng giá trị chè của HTX.
Người dân địa phương đã tận dụng tối đa các chính sách ưu đãi, tham gia tích cực các hội chợ triển lãm trong và ngoài nước để quảng bá sản phẩm. Các doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ cùng các HTX và người dân tạo các chuỗi sản xuất sản phẩm đảm bảo để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.
Chính bởi sự kết hợp nhiều giải pháp đồng bộ như vậy, giai đoạn vừa qua, sản phẩm chè của HTX Đường Hoa Cương đã thay đổi rõ rệt. Nếu như trước đây 1ha chỉ cho thu nhập 50-70 triệu đồng/năm thì nay nâng lên gấp 2, gấp 3 lần.
Chị Nguyễn Thị Thủy ở xã Quảng Long phấn khởi cho hay, chị là một trong những người trồng chè tập trung đầu tiên trên vùng đất Hải Hà và xác định trồng chè mang lại công việc, thu nhập ổn định, giúp gia đình cải thiện cuộc sống. "Cây chè cho thu hái đến 9 lứa/năm. Mỗi lứa như vậy mang lại cho gia đình khoảng 20 triệu đồng, trong đó chỉ khoảng 20% là chi phí vật tư chăm sóc, còn lại là lãi. Tính ra thu nhập từ cây chè cao hơn nhiều so với các cây trồng khác" – chị bày tỏ.
Không ngừng gia tăng chuỗi liên kết
Cùng với phát triển vùng trồng chè với các giống chè chất lượng cao, Hải Hà còn đẩy mạnh thành lập mới, mở rộng quy mô sản xuất và nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, cơ sở sản xuất kinh doanh chè; thành lập các chuỗi hợp tác, liên kết giữa doanh nghiệp, HTX, cơ sở chế biến kinh doanh và nông hộ trong sản xuất, chế biến.
 |
|
Sẵn thế mạnh từ cây chè, huyện Hải Hà đặt mục tiêu hình thành sản phẩm du lịch nông nghiệp trải nghiệm đồi chè... |
Ông Trần Sĩ Dũng – Giám đốc HTX chè Đường Hoa Cương chia sẻ, nhằm khẳng định thương hiệu chè Đường Hoa, hình thành chuỗi liên kết giữa các hộ trồng chè với chế biến chè, năm 2022, tỉnh Quảng Ninh cùng Liên minh HTX tỉnh đã hỗ trợ thành lập HTX chè Đường Hoa Cương với 16 thành viên ban đầu. Hiện nay, diện tích chè của HTX là 35ha, gồm có 4 giống chè chủ yếu sau: Chè Trung Du, chè Cành, chè Ngọc Thuý, chè Hương Bắc Sơn.
Từ khi thành lập, HTX chè Đường Hoa Cương đã hướng dẫn người dân thay đổi quy trình, kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái chè, nhất là việc ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng mô hình sản xuất và chế biến chè theo hướng VietGAP.
"Trước đây, đa số các hộ dân thường thu hái chè theo cách truyền thống, hái bằng tay. Tuy phương pháp này đảm bảo búp chè đạt kích thước khi thu hái, nhưng hiệu quả không cao. Do đó, khi tham gia HTX, 100% người dân đã chuyển sang hình thức thu hái chè bằng máy giúp nâng hiệu quả nhất định" – ông Dũng nói.
Cũng theo ông Dũng, trong sản xuất nông nghiệp, liên kết chính là chìa khóa giúp phát triển một nền nông nghiệp hiện đại, đảm bảo hài hòa lợi ích của các chủ thể tham gia. Quá trình liên kết đó góp phần đảm bảo các bên cùng có lợi; làm tăng hiệu quả trong sản xuất nông sản; góp phần nâng cao hiệu quả, vai trò quản lý nhà nước về kinh tế.
Do đó, mô hình chuỗi liên kết sản xuất, kinh tế tập thể, HTX là hướng phát triển tất yếu và bền vững đối với cây chè trong giai đoạn hiện nay.
Đặc biệt, những năm gần đây, cùng với đẩy mạnh sản xuất, những người trồng chè tại huyện Hải Hà đã và đang tích cực mở rộng phát triển du lịch sinh thái vùng chè. Từ năm 2018 đến năm 2023, xã Quảng Long là vùng trồng chè lớn của huyện, thường niên tổ chức Ngày hội Văn hóa - Du lịch Trà Đường Hoa. Qua đó vừa tôn vinh cây chè Đường Hoa, góp phần quảng bá thương hiệu trà OCOP chủ lực của huyện, đồng thời còn mang đến những trải nghiệm thú vị cho du khách khi trực tiếp được trải nghiệm đồi chè, các công đoạn chế biến chè cũng như khám phá vẻ đẹp văn hóa, thiên nhiên độc đáo của vùng đất Hải Hà.
Chung tay phát triển kinh tế
Được biết, giai đoạn tới, địa phương sẽ tiếp tục tập trung phát triển cây chè, đưa các loại máy móc công nghệ cao vào để sản xuất, chế biến, làm sao tạo ra sản phẩm sạch cung cấp ra thị trường: Chăm bón sử dụng phân hữu cơ, phun thuốc theo hướng dẫn chỉ định, liều lượng, thu hái định kỳ, đảm bảo đúng theo quy trình VietGAP. Dần dần sẽ thay thế hết giống chè trung du lá nhỏ sang chè Ngọc Thuý… cho năng suất, chất lượng cao hơn. Xã hiện có trên 350 hộ sản xuất, chế biến, kinh doanh chè. Cây chè cho người dân nguồn thu nhập ổn định, bình quân 1ha cho thu nhập 150-200 triệu đồng/ha/năm.
Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Hà Nguyễn Hữu Liêm cho biết: "Thời gian tới, huyện Hải Hà tiếp tục đặt mục tiêu hình thành sản phẩm du lịch nông nghiệp từ cây chè, kết nối với loại hình du lịch văn hóa bản địa vùng cao biên giới dân tộc thiểu số Quảng Sơn, Quảng Đức và loại hình du lịch biển với đảo Cái Chiên tươi đẹp, mở ra hướng phát triển kinh tế, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân vùng trồng chè trên địa bàn huyện".
Theo đó, địa phương xác định 3 vùng sẽ phát triển du lịch sinh thái gắn với đồi chè. Trong đó, riêng đồi chè của Công ty TNHH Đầu tư xây dựng và thương mại Việt Tú sẽ giao cho doanh nghiệp triển khai theo đúng mô hình doanh nghiệp - nhà nông để phát triển du lịch. Còn lại là cánh đồng chè thôn 8, 9 xã Quảng Long và xã Quảng Sơn, huyện sẽ đầu tư các tuyến giao thông, một số vị trí sẽ làm một số chòi canh hoặc các xưởng sơ chế phục vụ khách du lịch tới trải nghiệm hái chè, sao chè và chế biến chè…
Cây chè đã giúp người dân của huyện Hải Hà có việc làm, thu nhập ổn định và vươn lên làm giàu. Việc gắn các sản phẩm nông nghiệp với du lịch đang được huyện Hải Hà chuyển dịch đúng hướng, không chỉ gìn giữ, phát huy giá trị kinh tế của cây chè mà còn tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
|
Tính đến hết năm 2024, huyện Hải Hà đã hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo theo tiêu chí của tỉnh. Số hộ cận nghèo giảm xuống còn 60 hộ, chiếm 0,33% tổng số hộ dân, giảm 221 hộ so với năm trước. Trong năm 2025, Hải Hà tiếp tục tập trung triển khai kế hoạch giảm nghèo bền vững giai đoạn 2025-2030. |
Hồng Hương