Sự ra đời của HTX Nông nghiệp – Thương mại – Dịch vụ Tân Tiến (HTX Tân Tiến Farm) mới đây là một minh chứng sống động cho thấy quyết tâm và hướng đi đúng đắn này.
Từ "hạt mầm" Tân Tiến Farm đến lời giải bài toán giảm nghèo
Ngày 27/5 vừa qua, tại ấp Mỹ Hiệp 2, xã Tân Tiến, một sự kiện tuy không quá rầm rộ nhưng lại mang ý nghĩa chiến lược đối với nông nghiệp và công cuộc giảm nghèo của TP Vị Thanh đã diễn ra. Đó là hội nghị thành lập HTX Tân Tiến Farm. Sự hiện diện của ông Hồ Văn Phú – Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Hậu Giang và ông Nguyễn Tấn Sơn – Phó Chủ tịch HĐND TP Vị Thanh, đã cho thấy sự quan tâm và ủng hộ mạnh mẽ của các cấp chính quyền và tổ chức đối với mô hình kinh tế này.
HTX Tân Tiến Farm ra đời với 15 thành viên sáng lập, quy tụ những nông dân tâm huyết, cùng số vốn điều lệ ban đầu là 1,6 tỷ đồng. Đây không phải là một con số quá lớn, nhưng nó đại diện cho sự chung tay, góp sức và niềm tin vào một hướng đi mới. Lĩnh vực hoạt động của HTX rất đa dạng, bao trùm từ khâu sản xuất (trồng lúa, cây ăn trái) đến thương mại (buôn bán rau quả, phân bón, vật tư nông nghiệp) và dịch vụ (dịch vụ trồng trọt, sau thu hoạch).
Việc thành lập HTX Tân Tiến Farm không chỉ là một sự kiện đơn lẻ, nâng tổng số HTX trên địa bàn TP Vị Thanh lên con số 24, với 778 thành viên và tổng vốn điều lệ hơn 31 tỷ đồng. Những con số này cho thấy một làn sóng phát triển kinh tế tập thể, HTX đang lan tỏa mạnh mẽ, len lỏi vào từng mảnh đất, từng hộ nông dân, biến những tư duy sản xuất nhỏ lẻ, tự phát thành một sức mạnh tập thể có tổ chức, có định hướng và có tầm nhìn.
Nếu HTX Tân Tiến Farm là một trong những "hạt mầm" mới gieo, thì Vị Thanh đã có những "cây cổ thụ" HTX đang đơm hoa kết trái, trực tiếp giải quyết "bài toán kép" là vừa tạo công ăn việc làm, vừa nâng cao thu nhập, giúp người dân giảm nghèo bền vững. Điển hình nhất chính là câu chuyện về cây khóm (dứa) – nông sản chủ lực của địa phương.
Trước đây, người trồng khóm Vị Thanh thường đối mặt với điệp khúc "được mùa, mất giá", sản xuất manh mún, thiếu liên kết và phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Đầu ra bấp bênh khiến đời sống người nông dân luôn trong trạng thái không ổn định. Tuy nhiên, khi các HTX vào cuộc, bức tranh đã hoàn toàn thay đổi.
 |
|
Cây khóm là nông sản chủ lực giúp nhiều người dân nâng cao thu nhập. |
Các HTX như Nông nghiệp khóm Thạnh Xuân (xã Hỏa Tiến), HTX Thương mại dịch vụ Thạnh Tiến (xã Tân Tiến) và HTX Nông nghiệp Thạnh Thắng (xã Hỏa Tiến) đã tiên phong trong việc tổ chức lại sản xuất theo các tiêu chuẩn chất lượng cao. Kết quả là 10 ha khóm tại HTX Thạnh Xuân đã được cấp chứng nhận VietGAP, và đặc biệt hơn, 30 ha tại HTX Thạnh Tiến và HTX Thạnh Thắng đã đạt chuẩn GlobalGAP. Đây là những "tấm vé thông hành" để nông sản Vị Thanh có thể vươn ra thị trường quốc tế khó tính.
Việc áp dụng các tiêu chuẩn này không chỉ giúp trái khóm và những sản phẩm chế biến từ trái khóm có giá bán cao hơn mà còn buộc nông dân phải thay đổi tập quán canh tác, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật một cách khoa học, có ghi chép và truy xuất được nguồn gốc, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và chính bản thân họ.
Không dừng lại ở đó, các HTX Thương mại dịch vụ Thạnh Tiến, HTX Nông nghiệp Thạnh Thắng còn là nơi khởi nguồn của những sáng tạo đột phá. Mô hình trồng khóm theo hướng hữu cơ kết hợp nuôi thủy sản (cá, tôm) trong mương vườn của những HTX này đã tạo ra một cuộc cách mạng về thu nhập. Thay vì chỉ trông chờ vào một nguồn thu từ cây khóm, bà con thành viên có thêm nguồn lợi từ thủy sản. Mô hình này mang lại lợi nhuận từ 60 – 70 triệu đồng/ha/năm, cao hơn tới 30 triệu đồng/ha so với việc chuyên canh cây khóm. Đây là một con số cực kỳ ý nghĩa, trực tiếp giúp các hộ nông dân thoát nghèo và vươn lên làm giàu.
Tính đến nay, khoảng 70% trong tổng số 2.540 ha khóm của toàn thành phố đã được áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật. Năm 2025, dự kiến sản lượng khóm toàn thành phố đạt hơn 42.400 tấn, hứa hẹn một vụ mùa thắng lợi.
Quan trọng hơn, các HTX đã giúp nông dân vượt qua tư duy bán "nông sản thô". 10 sản phẩm chế biến sâu từ trái khóm (như mứt khóm, kẹo khóm, nước ép khóm...) đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao. Các sản phẩm này đều có bao bì, nhãn mác chuyên nghiệp, và đặc biệt là có tem truy xuất nguồn gốc, tạo niềm tin vững chắc nơi người tiêu dùng.
Đa dạng hóa sản phẩm
Sự thành công từ cây khóm thông qua các HTX đã lan tỏa sang các nông sản khác trên địa bàn TP Vị Thanh. Nhận thấy việc phụ thuộc vào một loại cây trồng có thể tiềm ẩn rủi ro, các HTX ở Vị Thanh, với sự định hướng của ngành chức năng, đã chủ động đa dạng hóa sản phẩm. HTX Tân Thuận ở xã Vị Tân là một ví dụ: Thay vì chỉ tập trung vào cây trái truyền thống, HTX đang mạnh dạn đầu tư vào các sản phẩm độc đáo, có giá trị gia tăng cao như quả hạnh muối và ếch chà bông.
Để hỗ trợ các sản phẩm mới này thâm nhập thị trường, các ngành chức năng đã cấp phát 6.000 tem truy xuất nguồn gốc cho 3 sản phẩm OCOP tiêu biểu của xã Vị Tân và Tân Tiến, bao gồm sản phẩm Hạnh muối của HTX Tân Thuận, ngoài ra còn có sản phẩm Chả lụa Thanh Trí và Chuối sấy Mai Thị Phượng. Đây là sự hỗ trợ thiết thực, giúp các HTX và cơ sở sản xuất nhỏ xây dựng thương hiệu, khẳng định chất lượng và mở rộng thị trường tiêu thụ.
 |
|
Các ruộng khóm có xen kẽ mương nhỏ giúp người dân tận dụng để nuôi thêm cá để tăng thu nhập. |
Thành công của các HTX ở Vị Thanh không thể không kể đến vai trò then chốt của Liên minh HTX Việt Nam và đặc biệt là Liên minh HTX tỉnh Hậu Giang. Các tổ chức này đã thực sự đóng vai trò là "bà đỡ", đồng hành và hỗ trợ các HTX từ những bước đi đầu tiên.
Từ việc xây dựng điều lệ, phương án sản xuất kinh doanh đến các thủ tục pháp lý, Liên minh HTX tỉnh luôn cử cán bộ có chuyên môn sâu sát, hỗ trợ để các HTX ra đời một cách thuận lợi, đúng pháp luật như trường hợp của HTX Tân Tiến Farm.
Hay việc tổ chức các lớp tập huấn về quản trị HTX, kỹ năng marketing, quản lý tài chính, ứng dụng khoa học công nghệ cho đội ngũ cán bộ quản lý và thành viên HTX cũng được quan tâm. Điều này giúp các HTX vận hành chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.
Liên minh HTX tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam cũng là cầu nối quan trọng giúp các HTX ở Vị Thanh tiếp cận với các doanh nghiệp, hệ thống siêu thị trong và ngoài tỉnh, tham gia các hội chợ triển lãm để quảng bá sản phẩm.
Sự đồng hành này đã tiếp thêm sức mạnh, giúp các HTX ở Vị Thanh vượt qua những khó khăn ban đầu, tự tin phát triển và trở thành những đơn vị kinh tế vững mạnh.
Kết quả ngọt ngào
Sự phát triển của mô hình kinh tế tập thể, HTX đã tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến công cuộc giảm nghèo của TP Vị Thanh. Năm 2023, thành phố đặt mục tiêu giảm 0,7% hộ nghèo (tương đương 147 hộ) và đã hoàn thành xuất sắc.
Đến năm 2024, bức tranh kinh tế, an sinh xã hội đã có những thay đổi rõ rệt. Toàn thành phố chỉ còn 613 hộ nghèo (chiếm 2,9%) và 768 hộ cận nghèo (chiếm 3,64%).
Đặc biệt, theo đánh giá của ngành chức năng, khi các thành viên HTX có thu nhập ổn định từ 60-70 triệu đồng/ha/năm, họ không chỉ thoát nghèo mà còn có tích lũy để tái đầu tư sản xuất, chăm lo cho con cái học hành và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Với đà phát triển này, TP Vị Thanh đã đặt ra một mục tiêu đầy tham vọng trong nhiệm kỳ 2024-2029 là giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn thành phố xuống dưới 1%. Đây là một mục tiêu lớn, nhưng hoàn toàn có cơ sở để đạt được nếu tiếp tục nhân rộng và nâng cao chất lượng hoạt động của các mô hình HTX.
Trong đó, mô hình phát triển kinh tế tập thể ở Vị Thanh là một lời giải bền vững cho bài toán giảm nghèo. Nó không chỉ cho người dân "con cá" thông qua các chính sách hỗ trợ, mà còn trao cho họ "cần câu" và dạy họ "cách câu". Đó chính là phương thức làm ăn tập thể, tư duy kinh tế thị trường, và năng lực ứng dụng khoa học công nghệ.
Con đường mà Vị Thanh đang đi là lấy HTX làm trụ đỡ để người nông dân vươn lên, xứng đáng là một hình mẫu để nhiều địa phương khác nghiên cứu và học tập, góp phần phát nông nghiệp bền vững và một nông thôn không còn người nghèo.
Trí Chiến