Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, Đồng Tháp đã đạt được những kết quả ấn tượng, không chỉ giảm tỷ lệ hộ nghèo mà còn tạo ra những cơ hội mới để người dân vươn lên thoát nghèo, có cuộc sống ổn định và phát triển bền vững.
Nông dân chủ động tiếp cận công nghệ 4.0
Chiếm hơn 40% diện tích xoài toàn tỉnh, với sản lượng khoảng 32.000 tấn, phường Cao Lãnh được xem là “thủ phủ” xoài của Đồng Tháp. Xoài được chọn là một trong 5 ngành hàng chủ lực thực hiện thí điểm trong Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của địa phương. Cũng như nhiều loại nông sản khác, thực trạng “được mùa mất giá, được giá thất mùa” cứ luẩn quẩn khiến việc sản xuất khá bấp bênh.
Chính từ thực trạng này, năm 2016, Ban quản trị HTX xoài Mỹ Xương nảy ra ý tưởng sản xuất xoài sạch, đồng thời thí điểm mô hình “Cây xoài nhà tôi”. Điểm nhấn của mô hình này chính là bán xoài qua mạng nhằm tạo đầu ra thông thoáng, hạn chế tình trạng phụ thuộc vào thương lái.
![]() |
Xoài được chọn là một trong 5 ngành hàng chủ lực thực hiện thí điểm trong Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của phường Cao Lãnh. |
Theo ông Võ Việt Hưng, Giám đốc HTX xoài Mỹ Xương, để bán hàng qua mạng, HTX thành lập website xoaicaolanh.com.vn và đưa thông tin về cây xoài cần bán. Với giá mỗi cây được bán khoảng 3 triệu đồng, người mua chỉ cần vào website của HTX để lựa chọn cây ưng ý (với các giống xoài cát hòa lộc, xoài cát chu hay xoài tượng) sau đó ký hợp đồng là khách hàng sẽ được sở hữu toàn bộ số trái trên cây.
Từ đây, mọi công tác chăm sóc được nhà vườn thực hiện thuê. Mỗi năm 2 vụ, số trái thu hoạch được dao động từ 70-150kg/cây. Tất cả trái sẽ được đóng gói chuyển đến tận nhà người mua. “Nhờ sự minh bạch trong sản xuất, chất lượng xoài của mô hình “Cây xoài nhà tôi” được đảm bảo nên thời gian qua, đông đảo khách hàng trong và ngoài tỉnh đặt mua, tạo thu nhập ổn định cho bà con thành viên”, ông Hưng cho biết.
Ông Nguyễn Văn Mách, thành viên HTX chia sẻ, gia đình ông bắt đầu trồng xoài từ năm 1995. Trước đây, xoài chủ yếu bán cho thương lái, giá cả bấp bênh nên giá trị trái xoài không được phát huy. Sau khi tham gia vào hoạt động của HTX xoài Mỹ Xương, HTX triển khai mô hình “Cây xoài nhà tôi” được hỗ trợ kỹ thuật canh tác, ông Mách tham gia chuỗi giá trị sản xuất theo phương pháp hữu cơ, sản phẩm được quản lý truy xuất nguồn gốc nên chất lượng được đảm bảo.
"Từ khi tham gia mô hình “Cây xoài nhà tôi” với giá bán ổn định, khách hàng trả tiền trước nên tạo điều kiện thuận lợi cho nông dân giảm gánh nặng chi phí đầu tư sản xuất ban đầu. Đồng thời, thu nhập tăng cao giúp cuộc sống gia đình không còn khó khăn như trước", ông Mách kể.
Mô hình “Cây xoài nhà tôi” được HTX xoài Mỹ Xương triển khai từ tháng 9/2016. Hơn 2 năm đi vào hoạt động với mô hình kinh doanh mới, nông dân Cao Lãnh đã tiếp thị, quảng bá và bán trên 290 cây xoài từ mô hình “Cây xoài nhà tôi”, thu về hơn 900 triệu đồng. Hiện, trên địa bàn có gần 30 thành viên tham gia mô hình này.
Không chỉ bán hàng qua mạng, để tránh tình trạng giả mạo nhãn hiệu xoài Mỹ Xương, hiện nay, HTX xoài Mỹ Xương còn ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc blockchain trong sản xuất xoài. Theo đó, từng thông tin trong công đoạn sản xuất xoài được lưu trữ trên blockchain. Khi dùng điện thoại quét QR code trên tem dán trên quả xoài, người tiêu dùng có thể truy xuất được toàn bộ thông tin về quy trình canh tác và phân phối sản phẩm.
Theo HTX xoài Mỹ Xương, việc ứng dụng công nghệ blockchain mở ra cơ hội mới cho HTX khi xuất khẩu xoài cát chu ra nước ngoài. Người tiêu dùng tại các nước nhập khẩu có thể truy xuất được nguồn gốc giúp họ yên tâm hơn về chất lượng xoài Cao Lãnh.
Liên kết hợp tác, tiêu thụ sản phẩm cho nông dân
Tương tự, HTX dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới (phường Cao Lãnh), được thành lập nhằm hướng đến sản xuất mang tính bền vững, nâng cao giá trị nông sản, giúp người dân giảm chi phí sản xuất thông qua mô hình liên kết chuỗi giá trị...
Theo ông Võ Tấn Bảo, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới, địa phương có diện tích đất nông nghiệp 1.144ha. Trong đó, diện tích trồng xoài gần 1.000ha, sản lượng cung ứng cho thị trường hàng năm gần 10.000 tấn xoài các loại.
Thời gian qua, việc liên kết hợp tác trong sản xuất gắn với tiêu thụ tại địa phương còn nhiều hạn chế. Do đó, HTX xem việc thay đổi suy nghĩ, cách làm để người dân tích cực tham gia liên kết, hợp tác sản xuất và tiêu thụ là một trong những việc làm trọng tâm. Qua đó, nhằm giúp giảm giá thành canh tác, nâng cao thu nhập cho bà con nông dân.
Được sự hỗ trợ từ ngành chức năng, chính quyền địa phương, năm 2018, trên nền tảng Đồng Tâm Hội quán, Thịnh Hưng Hội quán và các tổ hợp tác, HTX tổ chức hội nghị thành lập HTX với 156 thành viên (trong đó thành viên hội quán là 134) với vốn góp trên 624 triệu đồng.
![]() |
HTX dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới được UBND tỉnh phê duyệt triển khai mô hình HTX nông nghiệp đảm nhiệm các dịch vụ đầu vào, sơ chế chế biến và đầu ra trong chuỗi giá trị nông sản. |
Sau khi thành lập HTX, Hội đồng quản trị HTX phối hợp với Ban chủ nhiệm các Hội quán tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động thực hiện phương án sản xuất kinh doanh, đặc biệt là dịch vụ liên kết tiêu thụ xoài. Trong các buổi sinh hoạt Hội quán, Ban giám đốc và Hội đồng quản trị HTX đều tham dự, nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc khi tổ chức thực hiện và hướng dẫn người dân tham gia các mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ.
Từ khi thành lập, HTX phối hợp với Viện cây ăn quả miền Nam triển khai 42ha sản xuất xoài đủ điều kiện xuất khẩu (tiêu chuẩn VietGAP) phục vụ các thị trường nước ngoài như: Mỹ, Malaysia, Trung Quốc. Ngoài ra, HTX liên kết với Công ty phân bón hữu cơ vi sinh Hiệp Thắng cung cấp cho thành viên trả trong 4 tháng không tính lãi khoảng 40 tấn phân bón các loại. HTX còn liên kết với Trường Đại học Cần Thơ thực hiện mô hình sản xuất xoài theo hướng bền vững thích ứng biến đổi khí hậu gắn với hợp đồng tiêu thụ, với diện tích gần 140ha.
Qua việc phối hợp với các viện, trường, công ty thực hiện các mô hình sản xuất xoài an toàn đạt chất lượng đã thu hút được nhiều doanh nghiệp đến bao tiêu, thực hiện chuỗi giá trị. Cụ thể, HTX ký hợp đồng tiêu thụ xoài loại 2 với Công ty TNHH Gò Đàng; ký hợp đồng với Công ty TNHH Cát Tường thu mua xoài loại 1 (bao vàng) với sản lượng 2 tấn/tuần; ký hợp đồng với HTX công nghệ cao Mặt Trời Mọc xã Củ Chi (TP.Hồ Chí Minh) liên kết tiêu thụ xoài cho nông dân 11 tấn; ký liên kết tiêu thụ với Công ty Kim Nhung 138ha; Công ty TNHH Long Uyên 100ha; ký hợp đồng cung cấp xoài các loại cho chuỗi siêu thị Big C.
Ngoài liên kết tiêu thụ, HTX còn liên kết với Công ty Biotech TP.Hồ Chí Minh cung ứng vật tư đầu vào cho thành viên HTX và nông dân; liên kết với Công ty TNHH Hiệp Thắng cung cấp 40,5 tấn phân hữu cơ cho thành viên HTX. Đồng thời liên kết với Tập đoàn Lộc Trời, Công ty Tín Tâm (An Giang) cung ứng thuốc bảo vệ thực vật cho thành viên. Nhờ đó, chi phí đầu vào giảm, đầu ra sản phẩm được đảm bảo, thu nhập của thành viên tăng cao.
Hỗ trợ hoàn thiện HTX
Trước khi sáp nhập tỉnh Tiền Giang, UBND tỉnh Đồng Tháp đã ban hành Kế hoạch Triển khai hỗ trợ hoàn thiện HTX thí điểm của tỉnh Đồng Tháp tham gia Đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới hiệu quả tại các địa phương trên cả nước năm 2025.
Theo đó, UBND tỉnh Đồng Tháp yêu cầu các sở, ngành liên quan, Liên minh HTX tỉnh và UBND các huyện có HTX được lựa chọn theo Quyết định số 2007/QĐ-UBND-HC cùng các đơn vị khác cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động phối hợp hỗ trợ các HTX hoàn thiện mô hình theo kế hoạch đề ra.
Đồng thời, các sở, ngành liên quan, Liên minh HTX tỉnh và UBND các huyện có HTX được lựa chọn cùng các đơn vị khác tập trung các giải pháp đến thời gian tổ chức đánh giá kết thúc việc đánh giá xếp loại các HTX Tốt, với 90 điểm trở lên theo quy định.
Kế hoạch này của UBND tỉnh Đồng Tháp sẽ tập trung vào 5 HTX đã được UBND tỉnh phê duyệt, với các mô hình cụ thể: HTX dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới với mô hình HTX nông nghiệp đảm nhiệm các dịch vụ đầu vào, sơ chế chế biến và đầu ra trong chuỗi giá trị nông sản; HTX nông nghiệp Tân Bình có mô hình HTX nông nghiệp đảm nhiệm các dịch vụ đầu vào, sơ chế/chế biến và đầu ra trong chuỗi giá trị nông sản; HTX dịch vụ nông nghiệp Phú Thọ...
Bên cạnh đó còn mô hình HTX phát triển nông lâm thủy sản bền vững; HTX dịch vụ nông nghiệp Bình Thành và HTX dịch vụ hoa kiểng xã Tân Dương triển khai mô hình HTX vừa sản xuất, vừa tham gia thị trường (sàn giao dịch nông sản).
Huyền Mi