Thời gian qua, tỉnh Lào Cai đã phát huy mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương, chuyển dịch lao động, cơ cấu kinh tế, hình thành nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp có hiệu quả.
Sản xuất gắn chuỗi giá trị
Một số mô hình HTX hoạt động hiệu quả theo phương thức sản xuất gắn với chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ cao, như mô hình sản xuất, chế biến chè chất lượng cao của HTX Bản Liền; HTX Nậm Dù Xuân Quang sản xuất mật ong, liên kết tiêu thụ quả na; HTX rau quả Thắng Lợi trồng dâu tây bằng phương pháp giá thể trong nhà kính; HTX Nông nghiệp công nghệ cao Lùng Phình trồng các loại rau, củ, quả trong nhà màng.
Ngoài ra còn có một số HTX du lịch hoạt động khá hiệu quả, tạo việc làm ổn định cho người lao động bản địa, như HTX Cộng đồng Dao đỏ; HTX Du lịch sinh thái Hoàng Liên; HTX du lịch Cộng đồng Tả Phìn; HTX Mường Hoa; HTX Tả Phìn Xanh...
 |
|
HTX Nông nghiệp công nghệ cao Lùng Phình trồng các loại rau, củ, quả trong nhà màng. |
Cũng như nhiều HTX khác trên địa bàn, khi mới thành lập, HTX Nông sản - Dược liệu Mạnh Hương gặp không ít khó khăn. Đơn vị đã chọn hướng phát triển là sản xuất, kinh doanh các sản phẩm nông sản, dược liệu và thực phẩm như tinh bột nghệ, bột sắn dây, khoai sâm (hoàng sin cô), hà thủ ô, cà gai leo, trà bí đao, trà mướp đắng, trà hoa đu đủ đực, miến dong, nấm hương...
HTX đã đầu tư máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, chế biến sản phẩm. HTX còn tích cực tham gia các hội chợ, hoạt động xúc tiến thương mại, bán sản phẩm trên sàn thương mại điện tử Postmart, trên trang facebook, zalo...
Hiện, HTX có 6 sản phẩm dược liệu đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh. Mỗi năm HTX đưa ra thị trường khoảng 25 tấn tinh bột nghệ cùng nhiều sản phẩm nông sản khác.
Theo ông Nguyễn Tiến Mạnh, Giám đốc HTX Nông sản - Dược liệu Mạnh Hương, doanh thu bình quân của HTX ước đạt 250 triệu đồng/tháng, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho 8 lao động thường xuyên và 30 lao động thời vụ, thu nhập bình quân 7 triệu đồng/người/tháng.
Hay như HTX cộng đồng Dao đỏ đã tạo việc làm, tăng thu nhập cho 100% thành viên là đồng bào dân tộc Dao.
Từ khi phát triển thành vùng trồng dược liệu Atiso, HTX đã hướng dẫn bà con trồng có kiểm soát, theo tiêu chuẩn an toàn của Tổ chức Y tế thế giới để mang lại nguồn nguyên liệu sạch, an toàn và bền vững. Cao mềm Atiso là sản phẩm chủ lực của HTX. Hiện nay, ngoài cung ứng ra thị trường bán lẻ, toàn bộ sản phẩm được doanh nghiệp đặt hàng sản xuất.
HTX có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế
Đại diện ngành nông nghiệp tỉnh nhận xét, những mô hình HTX hiệu quả thời gian qua đã hỗ trợ sản xuất, mở rộng cơ hội việc làm, đa dạng nguồn sinh kế nhằm mở hướng cho người dân địa phương thoát nghèo. Qua đó đóng góp không nhỏ cho công cuộc giảm nghèo chung toàn tỉnh.
Xác định kinh tế tập thể (KTTT), HTX có vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, những năm qua, tỉnh đã ban hành các chương trình, kế hoạch, văn bản chỉ đạo để triển khai thực hiện, đồng thời có chính sách hỗ trợ phát triển.
Tỉnh đã phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các HTX; mở rộng thị trường, xúc tiến thương mại; hỗ trợ các HTX chuyển đổi số, áp dụng công nghệ số để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, nâng cao năng lực và lợi thế cạnh tranh; hỗ trợ vốn cho các HTX phát triển sản xuất.
 |
|
HTX Nông sản - Dược liệu Mạnh Hương liên kết với người dân trong việc trồng và thu mua nông sản, dược liệu thô. |
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn những khó khăn cần tháo gỡ. Đó là hiện nay, số lượng và quy mô của HTX trên địa bàn còn nhỏ, đa số chỉ thực hiện được một số dịch vụ đầu vào của sản xuất; nhiều HTX đang gặp phải đó là tích tụ đất đai; tiếp cận vốn vay ưu đãi; phát triển thương mại điện tử, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm; xây dựng sản phẩm OCOP; tập huấn, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật sản xuất; quản lý chất lượng nông sản; quản trị HTX; xây dựng liên kết sản xuất; cơ chế, chính sách hỗ trợ HTX...
Ngoài ra, năng lực nội tại, đặc biệt là vốn, cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ, trình độ đội ngũ cán bộ quản lý của các HTX còn yếu; tính liên kết, hợp tác trong HTX chưa cao; khả năng mở rộng quy mô, đa dạng hóa ngành nghề, tiếp cận với các chương trình, dự án cũng như các nguồn vốn tín dụng của các HTX còn hạn chế; tỷ lệ HTX ngừng hoạt động, chờ giải thể còn cao.
Hỗ trợ phát triển các mô hình HTX
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh, phát triển KTTT, HTX kiểu mới là xu thế tất yếu, khách quan, là phương thức tổ chức sản xuất phổ biến và hiệu quả. Liên kết hộ cá thể thì mới có khả năng ứng dụng công nghệ cao, huy động các nguồn lực sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, giảm chi phí, tăng thu nhập cho người dân, là động lực để phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Để phát triển KTTT hiệu quả tỉnh cần tận dụng những cơ hội và điều kiện thuận lợi, đồng thời cần có giải pháp vượt qua những khó khăn, thách thức do tác động của biến đổi khí hậu và thích ứng với cuộc cách mạng công nghệ 4.0, đáp ứng những đòi hỏi và mức độ cạnh tranh ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế, làm thế nào để mọi người dân tham gia phát triển KTTT, HTX, khởi nghiệp thông qua mô hình HTX.
Bên cạnh đó, nâng cao năng lực quản trị, thu hút lao động chất lượng, tay nghề cao, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến; huy động nguồn lực đầu tư mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX, hoạt động hiệu quả và tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa HTX và thành viên…
Cùng với đó, tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển KTTT, với những chính sách đặc thù, phù hợp với điều kiện của địa phương miền núi, biên giới. Đặc biệt chú trọng các chính sách về đất đai, tín dụng, đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ và xúc tiến thương mại cho HTX. Củng cố, nâng chất hoạt động, kiên quyết giải thể, chuyển đổi sang loại hình khác đối với các HTX hoạt động kém hiệu quả, ngừng hoạt động. Tổng kết, biểu dương nhân rộng các điển hình tiên tiến, các mô hình HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả.
Đại diện UBND tỉnh cho biết, thời gian tới, tỉnh tiếp tục triển khai thực chất, hiệu quả các chủ trương, chính sách của Trung ương về phát triển KTTT, HTX. Thu hút đại bộ phận nông dân tham gia HTX và huy động ngày càng nhiều các tổ chức, doanh nghiệp tham gia hoặc liên kết với HTX; xây dựng và phát triển các HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa chủ lực của tỉnh; tăng cường xúc tiến thương mại trong và ngoài nước, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu các sản phẩm chủ lực; xây dựng các mô hình KTTT, HTX kiểu mới phù hợp với bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0; tăng cường hỗ trợ nhằm nâng cao năng lực sản xuất và khả năng thích nghi trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, biến đổi khí hậu cho kinh tế hợp tác.
Bên cạnh đó, phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh nghiên cứu kỹ, bài bản để tập trung phát triển HTX; tăng cường công tác đối thoại, nắm bắt những khó khăn để tháo gỡ, hỗ trợ kịp thời, góp phần duy trì, thúc đẩy KTTT, HTX phát triển. Quan tâm phát triển sản xuất chuỗi giá trị, đem lại hiệu quả cao, tăng thu nhập cho các HTX.
Nhật Nam