Sáng nay (28/3), Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố Báo cáo thường niên Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2018.
![]() |
Những phản ánh về hiện tượng chi phí không chính thức vẫn tương đối cao (Nguồn: Internet) |
Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế (VCCI), cho biết kết quả điều tra PCI 2018 ghi nhận những cảm nhận tích cực của cộng đồng doanh nghiệp (DN) dân doanh về nỗ lực gần đây của chính quyền trong phòng chống tham nhũng và cắt giảm chi phí phi chính thức.
Trước tiên, đó là hiện tượng "tham nhũng vặt" - chi phí bôi trơn nhỏ mà DN phải chi trả để xin cấp các loại giấy phép - trong năm 2018 đã giảm so với thời kỳ trước. Cụ thể, mức độ phổ biến của hiện tượng này đã giảm, với tỷ lệ 54,8% DN cho biết phải trả chi phí không chính thức, mức thấp nhất trong 5 năm trở lại đây (năm 2015 là 66,3%). Quy mô chi trả chi phí không chính thức cũng đã nhỏ đi, khi chỉ có 7,1% DN cho biết phải chi trả trên 10% doanh thu cho các loại chi phí không chính thức (năm 2015 là 11,1%).
Tuy vậy, vẫn còn có 58,2% DN cho biết tồn tại hiện tượng nhũng nhiễu của cán bộ cơ quan nhà nước địa phương giải quyết thủ tục cho DN.
Điều tra PCI 2018 cũng ghi nhận "tham nhũng lớn" có dấu hiệu giảm bớt. Chỉ 30,8% DN cho biết có chi trả chi phí không chính thức để đẩy nhanh thủ tục đất đai (giảm so với 32% vào năm ngoái). Ấn tượng hơn cả là con số 39,3% DN cho biết có chi trả chi phí không chính thức cho cán bộ thanh, kiểm tra (năm 2017 là 51,9%).
Năm 2018 có 48,4% DN đồng ý với nhận định "chi trả hoa hồng" là cần thiết để có cơ hội thắng thầu (năm 2017 là 54,9%). Cuối cùng, tỷ lệ DN lo ngại tình trạng chạy án là phổ biến trong hoạt động tố tụng qua tòa án chỉ còn 28,8% (năm 2017 là 31,6%).
Tuy nhiên, ông Đậu Anh Tuấn cũng cho biết những phản ánh về hiện tượng chi phí không chính thức vẫn tương đối cao và cho thấy cần có thêm nhiều nỗ lực kiên trì, bền bỉ của các cơ quan nhà nước.
Cùng với đó, ông Tuấn cho biết, DN gia nhập thị trường vẫn còn nhiều khó khăn dù có những cải cách ấn tượng trong thủ tục đăng ký DN. Kết quả điều tra PCI 2018 cho thấy gánh nặng "hậu đăng ký DN" đang là vấn đề lớn với nhiều DN. Cụ thể năm 2018 có 15,8% DN cho biết phải chờ hơn một tháng mới có đủ tất cả các giấy tờ cần thiết khác (ngoài giấy chứng nhận đăng ký DN) để có thể chính thức đi vào hoạt động. Con số trên có xu hướng gia tăng trong 5 năm trở lại đây. Tỷ lệ DN cho biết gặp khó khăn để xin được các loại giấy phép cũng cao ở mức đáng báo động.
Minh bạch thông tin chưa có nhiều cải thiện, DN vẫn gặp nhiều khó khăn để tiếp cận được thông tin. Cụ thể, với thang điểm từ 1 - 5 (không dễ - rất dễ), khả năng tiếp cận của DN với các tài liệu quy hoạch chỉ đạt 2,38 điểm theo điều tra năm 2018, chỉ xung quanh mức của năm 2015 và 2016 và thấp hơn đáng kể mức 2,36 điểm của điều tra năm 2016.
Khả năng tiếp cận của DN với các tài liệu pháp lý có khá hơn ở mức 3,01 điểm trong năm 2018, song cũng chưa có nhiều cải thiện kể từ những năm đầu tiến hành điều tra. Vẫn có tới 69,4% DN cho biết "cần có mối quan hệ" để có được các tài liệu của tỉnh.
Về khó khăn mà các DN đang gặp phải trong quá trình sản xuất kinh doanh năm 2018, những khó khăn lớn nhất mà các DN dân doanh Việt Nam đang gặp phải là tìm kiếm khách hàng (60%), tìm kiếm nguồn vốn (37%) và những biến động của thị trường (32%). Kế đến là những khó khăn trong tuyển dụng lao động, tìm kiếm đối tác hợp tác kinh doanh, biến động chính sách, pháp luật.
Trong đó, các DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa gặp khó khăn nhiều hơn các DN lớn trong tìm kiếm khách hàng, nguồn vốn cũng như mặt bằng kinh doanh.
Nhật Linh