Như mới đây, trong một hội nghị bàn về thương mại Halal Việt Nam - Singapore, bà Dewi Hartaty Suratty, Giám đốc điều hành của Down Horizon, cho rằng ngành công nghiệp Halal (tiêu chuẩn thực phẩm Hồi giáo) đã chuyển sang một giai đoạn mới, được thúc đẩy bởi chủ nghĩa tiêu dùng có đạo đức, chuyển đổi số và sự nổi lên của ASEAN như một trung tâm thương mại Halal. Cho nên các doanh nghiệp (DN) cần phải hiểu điều này và phải “đi trước một bước”.
Sáng tạo và bản lĩnh thương trường
Bà Suratty cũng gợi ý cho các DN Việt nên ứng một số nền tảng hỗ trợ Trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm giúp việc tuân thủ Halal đơn giản và hiệu quả hơn.
 |
|
Người tiêu dùng quốc tế ngày càng đặt ra những yêu cầu cao về mặt hàng nông sản thực phẩm, để chinh phục họ đòi hỏi các DN Việt phải “đi trước một bước”. |
Còn theo Ts. Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó chủ tịch Uỷ ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, Halal không chỉ là một yêu cầu tín ngưỡng mà ngày nay đã trở thành một tiêu chuẩn toàn cầu cho chất lượng, sự tin cậy và tính bền vững.
“Chính phủ Việt Nam đã và đang xác định phát triển ngành công nghiệp Halal là một trong những hướng đi quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa thị trường xuất khẩu (XK) và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm Việt. Theo đó, đã có những bước đi quan trọng trong việc xây dựng hành lang pháp lý và hệ thống tiêu chuẩn phục vụ ngành Halal”, ông Nghĩa chia sẻ.
Bên cạnh Halal, với các thị trường tiềm năng khác cũng đang có những chuyển biến mới đòi hỏi các DN xuất khẩu nông sản thực phẩm cũng phải “đi trước một bước” để tạo được lợi thế cạnh tranh.
Đơn cử như những ngày gần đây Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao đã tổ chức một đoàn DN trong ngành hàng nông sản thực phẩm đến Thái Lan tham dự, trưng bày gian hàng tại Thaifex – Anuga Asia 2025 (hội chợ về ngành thực phẩm lớn nhất ở châu Á). Và đã có những DN Việt khẳng định được khả năng sáng tạo, nỗ lực đầu tư vào câu chuyện sản phẩm, nghiên cứu tính mới, hay câu chuyện thương hiệu, hình ảnh sản phẩm, từ đó thu hút sự chú ý của khách hàng quốc tế.
Chẳng hạn như Công ty TNHH TM DV Biển Phương sản phẩm “Viên trứng chay” lọt vào danh sách chung kết và được chọn triển lãm tại khu trưng bày những sản phẩm thực phẩm được đánh giá là đột phá, sáng tạo nhất trong kỳ hội chợ này, với sự tuyển chọn gắt gao từ ban tổ chức.
Hay như Công ty TNHH Tân Nhiên, với tinh thần đổi mới, đã đã gây ấn tượng với mô hình trải nghiệm gỏi cuốn tại gian hàng, giúp khách quốc tế dễ dàng hiểu được cách sử dụng sản phẩm bánh tráng. Ngoài ra, những sản phẩm như bánh tráng không nhúng nước, muối đặc sản từ tài nguyên bản địa của công ty cũng để lại ấn tượng mạnh.
Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội DN hàng Việt Nam chất lượng cao, cho biết nhiều DN Việt đã được vinh danh tại các hạng mục sáng tạo quan trọng của Thaifex. Có thể thấy đây là một “lớp học thực chiến” dành cho DN. Tại đây, họ tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, nhận góp ý cụ thể và điều chỉnh để nâng cao khả năng cạnh tranh. Đó cũng là nơi thể hiện sự sáng tạo và bản lĩnh thương trường cho DN Việt Nam.
Cũng bàn về việc “đi trước một bước” cho các DN xuất khẩu nông sản thực phẩm, tại hội nghị giới thiệu loạt triển lãm liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp là Agri – AgroChemEx – Livestock Vietnam 2025 và Agri – Livestock – Aquafisheries Cambodia 2025 được tổ chức ở Tp.HCM hôm 28/5, bà Trần Nguyên Thu Thủy, Giám đốc dự án của Công ty Minh Vi (VEAS), cho rằng đây là lúc mà các DN Việt trong ngành hàng nông sản cần đẩy mạnh hợp tác, chuyển giao công nghệ và đổi mới toàn diện chuỗi giá trị. Nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và yêu cầu phát triển bền vững ngày càng gia tăng, ngành nông nghiệp – chăn nuôi tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ.
“Chìa khóa” là công nghệ
Theo bà Trần Nguyên Thu Thủy, riêng hồi năm rồi, giá trị XK nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đạt kỷ lục 62,4 tỷ USD. Việt Nam hiện đứng thứ 2 thế giới về XK cà phê và hạt điều, thứ 3 về XK gạo, và nằm trong nhóm dẫn đầu về thủy sản. Ngành đang tích cực cơ giới hóa, số hóa và phát triển theo hướng liên kết vùng, tạo tiền đề cho các hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư.
Đưa ra dẫn chứng về việc chinh phục thị trường gần, bà Thủy cho rằng ở khu vực Đông Nam Á, Campuchia đang nổi lên là thị trường nhiều tiềm năng (hồi năm 2024 nước này XK hơn 11 triệu tấn nông sản, đạt giá trị 4,7 tỷ USD và đang có định hướng trở thành một trong 10 cường quốc nông nghiệp vào năm 2030) là điểm đến chiến lược cho các DN Việt trong ngành nông nghiệp. Và điều kỳ vọng là các DN cần chủ động “đi trước” bằng việc tham gia vào những nền tảng kết nối hàng đầu để nhanh chóng tiếp cận và phát triển tại thị trường này.
Đứng ở góc độ của một DN trong ngành hàng nông sản thực phẩm, để chinh phục đa dạng thị trường, bà Trịnh Tú Anh, Giám đốc Công ty TNHH Tây Trúc Xanh, cho rằng điều này cần có sự song hành giữa DN với nông dân. Nhất là muốn XK nông sản đến nhiều thị trường thì nông dân phải làm sạch từ tâm. Bản thân công ty đang hướng họ tới tư duy sản xuất sạch, chuẩn quốc tế. Bên cạnh đó, công ty cũng đang tiếp cận các phương thức quản trị, bán hàng hiện đại để nâng cao năng lực cạnh tranh.
Riêng với góc nhìn của một chuyên gia ngành kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn, thạc sĩ Lê Năng Hùng (Ủy ban thường vụ Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Tp.HCM), đã dành lời khuyên cho các DN xuất khẩu nông sản thực phẩm muốn “đi trước” để chinh phục nhiều thị trường thì phải chú trọng nhiều hơn nữa đến yếu tố bền vững trong sản xuất. Và các DN cũng cần xác định khoa học công nghệ chính là chiếc “chìa khóa” vạn năng để phát triển nông nghiệp bền vững theo đúng xu thế hiện nay trên toàn cầu.
Theo ông Hùng, việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ sẽ giúp cho các DN giải quyết được những “bài toán” trong ngành hàng này, trong đó có “bài toán” về thị trường XK.
Bên cạnh đó, như lưu ý của vị chuyên gia này, trong bối cảnh Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào thị trường toàn cầu, các tiêu chuẩn cao của thị trường XK đòi hỏi các DN nông sản thực phẩm Việt phải thích ứng tốt nhất nhằm thâm nhập thị trường.
Chính vì vậy, trách nhiệm cốt lõi của các DN trong ngành hàng nông sản thực phẩm là cần đảm bảo chuỗi giá trị của họ thể hiện được tính an toàn và bền vững của sản phẩm để thuyết phục các thị trường với những yêu cầu khắt khe. Hơn nữa, ngành hàng này cần thiết lập một chuỗi giá trị tương ứng với một nền tảng vững chắc về cải thiện môi trường, an toàn và chất lượng.
Thế Vinh