Đặc biệt, để nâng giá trị sản xuất, làm giàu cho người nông dân, chính quyền huyện đã có nhiều chính sách thu hút HTX, doanh nghiệp tham gia vào chuỗi liên kết.
Làm giàu với cây lúa
Ông Đỗ Văn Quý, thành viên Tổ hợp tác nông nghiệp Hà Tiến (xã Hà Tiến) cho hay, nhờ sự hỗ trợ đồng hành của cán bộ nông nghiệp xã Hà Tiến, mấy năm gần đây, gia đình ông mạnh dạn chuyển đổi gần 1 ha đất trồng lúa kém hiệu quả để phát triển mô hình trồng lúa kết hợp nuôi các loại cá mè, cá trôi. Đây là một trong những mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho nhiều hộ dân tại địa phương.
![]() |
Mô hình cá - lúa mang lại lợi ích bền vững cho người dân tại huyện Hà Trung. |
Được biết, trước đây, khu ruộng của gia đình ông Quý nằm ở vùng trũng, năng suất thấp nên thu nhập rất bấp bênh, nhiều thời điểm ruộng bỏ hoang. Chỉ đến khi được xã và Tổ hợp tác hỗ trợ kỹ thuật, gia đình đã đào sâu ruộng và đắp bờ, có mương bao quanh ruộng và ao chứa cá khi chuyển vụ.
Cùng với đó, ông Quý sử dụng chế phẩm vi sinh để cải tạo môi trường nước, đáy ruộng nhằm đảm bảo môi trường sống an toàn, qua đó giúp nâng cao sức đề kháng của cá, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Sự kết hợp hài hòa góp phần nâng cao năng suất của cả lúa và cá.
“Nếu trước đây, hơn 1 ha lúa chỉ thu về khoảng 2-3 tấn thóc, thu nhập vừa đủ ăn, thì nay nhờ sự kết hợp hiệu quả, năng suất lúa đạt trên 3,5 tấn/ha, cộng thêm thu nhập 35-50 triệu đồng/vụ từ cá. Tính bình quân mỗi vụ, tôi thu về 60 - 70 triệu đồng”, ông Quý hồ hởi nói.
Tính đến nay, toàn xã Hà Tiến đã chuyển đổi được hơn 10 ha đất trồng lúa kém hiệu quả để phát triển mô hình cá - lúa, đồng thời kết hợp diện tích mặt nước để chăn nuôi vịt, nâng cao hiệu quả kinh tế.
Cũng trên địa bàn xã, nay đã có 3 tổ hợp tác phát triển mô hình, tạo điểm tựa cả trong sản xuất và vấn đề tiêu thụ sản phẩm cho thành viên, hộ nông dân liên kết. Để nhân rộng, xã đang tích cực hỗ trợ thành lập các HTX, tổ hợp tác nhằm khuyến khích người dân liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.
Theo lãnh đạo Phòng NN&MT huyện Hà Trung, để biến khó khăn của những vùng sâu trũng thành lợi thế, những năm qua, huyện đã tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ người dân cùng các tổ hợp tác, HTX trên địa bàn huyện trong việc thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chỉ đạo UBND các xã có diện tích sản xuất nông nghiệp thuộc vùng sâu trũng cải tạo mặt ruộng để đào ao, đắp bờ nhằm chuyển đổi diện tích đất sâu trũng trồng 1 vụ lúa, năng suất, hiệu quả kinh tế thấp sang thực hiện mô hình kết hợp trồng lúa và nuôi cá. Nhờ đó, huyện Hà Trung đã hình thành nhiều mô hình trồng trọt, chăn nuôi cho giá trị kinh tế cao.
Hiệu quả từ chuỗi liên kết
Nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, huyện khuyến khích các hộ dân chuyển đổi từ canh tác nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung, quy mô lớn. Các vùng đất được quy hoạch giúp tạo thuận lợi cho việc cơ giới hóa, tiết kiệm chi phí và đảm bảo sản phẩm đồng nhất về chất lượng.
Gia đình bà Trần Thị Lan (xã Hà Long) là một trong những điển hình thành công với mô hình trồng khoai tây giống Đức trên diện tích 1,5ha. Bà Lan chia sẻ, nhờ tham gia vào chuỗi liên kết với HTX nông nghiệp Hà Long, gia đình bà được hỗ trợ giống, phân bón và hướng dẫn kỹ thuật canh tác từ khâu làm đất đến thu hoạch. “Khoai tây giống Đức rất phù hợp với thổ nhưỡng nơi đây và cho năng suất cao. Mỗi vụ, tôi thu được khoảng 30 tấn khoai. HTX bao tiêu sản phẩm với giá 9.000 đồng/kg, nhờ đó gia đình có thu nhập ổn định hơn 100 triệu đồng mỗi vụ” – bà Lan thông tin. Ngoài ra, gia đình bà Lan còn áp dụng luân canh giữa khoai tây và rau màu để duy trì độ phì nhiêu của đất, góp phần giảm thiểu sâu bệnh và tăng năng suất cho các vụ sau.
Để giải quyết bài toán tiêu thụ nông sản, huyện Hà Trung đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị giữa các hộ sản xuất và doanh nghiệp. Các hợp đồng bao tiêu được ký kết ngay từ đầu vụ giúp nông dân yên tâm canh tác mà không lo tình trạng “được mùa, mất giá”.
![]() |
Một góc thị trấn Hà Trung được đổi mới, phát triển nhờ phát triển các mô hình chuỗi liên kết. |
Trên địa bàn huyện, HTX nông nghiệp Hà Long đã ký hợp đồng với một công ty thực phẩm lớn để bao tiêu toàn bộ khoai tây sản xuất trong vùng. Tương tự, các doanh nghiệp chế biến ngô tại địa phương cũng cam kết thu mua sản phẩm từ các hộ dân, tạo đầu ra ổn định cho nông sản vụ đông. Huyện còn hỗ trợ nông dân đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, mở rộng kênh tiêu thụ và tiếp cận thị trường ngoài tỉnh. Các sản phẩm như gạo nếp, ngô nếp, khoai lang và rau an toàn của huyện đã có mặt trên các sàn thương mại lớn, giúp tăng giá trị và tạo thương hiệu cho nông sản Hà Trung.
Đẩy lùi đói nghèo
Có thể nói, các mô hình sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Hà Trung đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân, làm thay đổi tập quán sản xuất, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho lao động địa phương.
Theo chính quyền địa phương, tính đến nay, trên địa bàn huyện đã có trên 300 doanh nghiệp cùng hàng chục HTX và tổ hợp tác đang hoạt động, góp phần giải quyết việc làm cho hàng chục nghìn lao động với thu nhập ổn định từ 5 - 10 triệu đồng/người/tháng.
Để tiếp tục khuyến khích người dân xây dựng các mô hình nông nghiệp hiệu quả, huyện Hà Trung đã thực hiện tích tụ tập trung đất đai, hình thành các vùng chuyên canh sản suất, hiệu quả kinh tế cao, như: lúa nếp hạt cau xã Hà Lĩnh, lúa nếp cái hoa vàng xã Hà Long; dứa tại các xã Hà Long, Hà Vinh; dưa chuột tại các xã Hà Giang, Hà Long, Hà Lĩnh...
Hiện, trên toàn huyện đã tích tụ, tập trung được 634,34ha đất nông nghiệp, phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp tập trung, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, gắn với xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến bao tiêu sản phẩm
Hàng năm, các đơn vị của Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Thanh Hóa kết hợp cùng Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật mới trong trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản cho người dân, đồng thời tiếp nhận khảo nghiệm, chuyển giao nhanh các giống cây, con có năng suất cao, chất lượng tốt vào sản xuất.
Để phát huy những thành tựu đang có, thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục đẩy mạnh chính sách thu hút HTX, doanh nghiệp đầu tư hỗ trợ các mô hình sản xuất nông nghiệp tập trung, ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo chuỗi giá trị. Huyện cũng kiến nghị các cấp, các ngành nghiên cứu hỗ trợ đầu tư hạ tầng vùng sản xuất, áp dụng khoa học, công nghệ cao, cơ giới hóa, không ngừng đào tạo, tập huấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại địa phương.
Hồng Hương