Trong dòng chảy đó, các HTX nông nghiệp trở thành hạt nhân thúc đẩy sự đổi mới, trở thành điểm tựa giúp thành viên phát triển chuỗi liên kết, nâng cao giá trị sản xuất, tăng sức cạnh tranh trên thị trường, với sự hỗ trợ tích cực từ Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh.
“Ép” mùa, thắng giá – câu chuyện từ vườn thanh long
Những ngày tháng 5 rực nắng, vườn thanh long ruột đỏ hơn 1 ha của ông Trần Văn Thiện, thành viên Tổ hợp tác trồng thanh long xã Bưng Riềng, ở xã Bưng Riềng (huyện Xuyên Mộc) vẫn tỏa sắc hoa trắng trong đêm.
Nhờ áp dụng kỹ thuật xông đèn để “ép” thanh long ra trái nghịch vụ, ông Thiện dự kiến thu lãi trên dưới 150 triệu đồng dù thời tiết cực đoan khiến năng suất giảm. “Từ cuối tháng 3, thanh long ruột đỏ bán được 30.000 – 35.000 đồng/kg. Nhờ nghịch vụ mà giá lên cao, bù lại năng suất giảm do hạn hán”, ông Thiện chia sẻ.
![]() |
Ứng dụng khoa học công nghệ "ép" thanh long ra quả trái vụ là chìa khóa giúp nông dân Bà Rịa - Vũng Tàu giải bài toán thị trường. |
Không chỉ xông đèn, gia đình ông Thiện còn đầu tư cho công nghệ cao với hệ thống tưới tự động nhỏ giọt, giúp quá trình chăm sóc vườn thanh long tiết kiệm nước và phân bón, đảm bảo cây phát triển đều, cho quả chất lượng cao.
Đáng chú ý, chuyển đổi sang sản xuất theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, ông Thiện và các hộ dân trong Tổ hợp tác trồng thanh long xã Bưng Riềng đã mở ra hướng đi mới: không còn phụ thuộc vào thời tiết, mùa vụ mà chủ động sản xuất, nâng cao giá trị nông sản. Đây cũng là cách người nông dân Bà Rịa - Vũng Tàu “vượt bão El Nino” để giữ vững thu nhập và làm giàu từ mảnh vườn của mình.
Không chỉ có thanh long, những năm gần đây, cây nhãn cũng trở thành điểm sáng trong tái cơ cấu nông nghiệp tại tỉnh. Tại xã Hòa Hiệp (huyện Xuyên Mộc), HTX dịch vụ Nhân Tâm là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với khoa học công nghệ.
Cây trồng chủ lực vươn tầm xuất khẩu
“Trước kia, người dân bị ép giá, mua vật tư đắt đỏ, khó xuất khẩu. Nhưng từ khi HTX ra đời, chúng tôi tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, đầu tư bao bì, truy xuất nguồn gốc nên sản phẩm đã có mặt tại nhiều hệ thống siêu thị lớn, đạt doanh thu hơn 1,3 tỷ đồng/năm”, ông Phạm Thế Hoành – Giám đốc HTX Nhân Tâm chia sẻ.
Hiện nay, HTX sở hữu 13,9 ha nhãn VietGAP, trong đó vùng trồng đã được cấp mã số xuất khẩu sang Nhật Bản, cung cấp trung bình 12 tấn nhãn tươi/tháng. Theo ông Hoành, để đạt chuẩn, HTX đã ứng dụng hệ thống cảm biến độ ẩm, sử dụng phần mềm quản lý canh tác và thiết lập quy trình phòng trừ sâu bệnh sinh học thay cho hóa chất.
Sự phát triển của HTX Nhân Tâm không chỉ là thành công đơn lẻ mà còn là điển hình để nhiều HTX khác trên địa bàn học hỏi. Tính riêng huyện Xuyên Mộc, hiện đã có hơn 10 HTX nông nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, dịch vụ nông nghiệp… với hàng trăm thành viên, hàng nghìn lao động tham gia.
Thanh long, nhãn chỉ là hai trong số hàng loạt cây trồng đã và đang khẳng định giá trị kinh tế tại Bà Rịa - Vũng Tàu. Trên địa bàn tỉnh, các vùng trồng cây có múi, sầu riêng, hồ tiêu, măng cụt… đang được quy hoạch, đầu tư bài bản theo hướng ứng dụng công nghệ cao.
Đặc biệt, các địa phương như Châu Đức, Long Điền, Đất Đỏ... đã hình thành những vùng chuyên canh lớn, hướng đến xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu.
![]() |
Thành công trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở Bà Rịa - Vũng Tàu có dấu ấn đậm nét của các HTX. |
Một điểm đáng chú ý là người dân và HTX tại Bà Rịa - Vũng Tàu không chỉ sản xuất giỏi mà còn đi đầu trong xây dựng mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc, đóng gói đạt chuẩn quốc tế. Nông nghiệp không còn bị “được mùa mất giá”, mà là chuỗi sản xuất hiện đại, có chiến lược tiếp cận thị trường bài bản.
Những giống nhãn nổi tiếng như xuồng cơm vàng, nhãn tiêu da bò, nhãn bắp cải… với giá bán từ 25.000 - 150.000 đồng/kg cũng đang góp phần quan trọng vào thu nhập của nông dân, giúp nhiều gia đình vươn lên thoát nghèo, làm giàu.
Hướng tới nông nghiệp bền vững và sinh thái
Phía sau những thành công của các HTX, tổ hợp tác ở Bà Rịa - Vũng Tàu là sự hỗ trợ rất quan trọng của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh.
Thông qua các chương trình đào tạo, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ vốn vay ưu đãi, xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh đã giúp các HTX tại Bà Rịa - Vũng Tàu chuyển mình mạnh mẽ.
Gần đây, Liên minh HTX Việt Nam đã phối hợp với tỉnh triển khai các chương trình đào tạo quản trị HTX theo chuẩn quốc tế, hỗ trợ các HTX tiếp cận công nghệ tưới nhỏ giọt Israel, thiết lập hệ thống số hóa quản lý vùng trồng, truy xuất nguồn gốc qua mã QR... Qua đó, từng bước hình thành các HTX kiểu mới – vừa là trung tâm sản xuất, vừa là đơn vị dẫn dắt thị trường cho nông dân.
Song song với đó, Liên minh HTX Việt Nam còn hỗ trợ các HTX tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi thông qua Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, giúp nhiều đơn vị có điều kiện đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm, nhà màng, nhà lưới, máy sấy, kho bảo quản nông sản… Điển hình, HTX Nhân Tâm (huyện Xuyên Mộc) đã được hỗ trợ đầu tư hệ thống đóng gói và truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm nhãn VietGAP, góp phần nâng cao giá trị nông sản và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Đặc biệt, Liên minh HTX Việt Nam còn triển khai các chương trình xúc tiến thương mại, kết nối cung – cầu, đưa nông sản của các HTX tại Bà Rịa - Vũng Tàu vào hệ thống siêu thị lớn và sàn thương mại điện tử. Các hoạt động này không chỉ giúp HTX tiêu thụ sản phẩm bền vững mà còn góp phần xây dựng thương hiệu nông sản địa phương.
Trong chiến lược phát triển nông nghiệp giai đoạn tới, Bà Rịa - Vũng Tàu xác định sẽ tiếp tục đẩy mạnh nông nghiệp công nghệ cao gắn với phát triển du lịch nông nghiệp, tạo ra các mô hình vừa sản xuất, vừa trải nghiệm để gia tăng giá trị trên một đơn vị diện tích đất.
Tỉnh cũng đang khuyến khích đầu tư vào hạ tầng nông nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và liên kết HTX – doanh nghiệp – nông dân để sản xuất theo chuỗi.
Giữa những thách thức từ biến đổi khí hậu và thị trường, người nông dân Bà Rịa - Vũng Tàu đang chứng minh rằng sự chủ động thay đổi tư duy, cùng với sức bật từ khoa học công nghệ và tổ chức sản xuất hiện đại sẽ là con đường bền vững để phát triển nông nghiệp. Trong hành trình ấy, các HTX chính là lực đẩy, còn Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh là “người bạn đồng hành” không thể thiếu.
Sáu Ngạn