Theo quy định, từ ngày 18/2, hàng nhập khẩu giá trị dưới 1 triệu đồng qua chuyển phát nhanh không còn được miễn thuế nhập khẩu, giá trị gia tăng (VAT). Tại dự thảo Nghị định quy định về quản lý hải quan đối với hàng hoá xuất khẩy đang được đưa ra lấy ý kiến, Bộ Tài chính đề xuất cho phép miễn giấy phép, điều kiện, kiểm tra chuyên ngành với hàng hoá nhập khẩu có giá trị từ 1 triệu đồng trở xuống nhưng mỗi năm tổng giá trị không quá 48 triệu đồng với mỗi tổ chức, cá nhân.
Theo VCCI, quy định đang thiết kế theo hướng quản lý theo người mua (người nhập khẩu), tuy nhiên quy định này chưa thực sự phù hợp, có nguy cơ tiếp tục tạo ra sự không bình đẳng với hàng hóa sản xuất trong nước.
Dẫn số liệu từ nền tảng dữ liệu Metric, VCCI cho biết năm ngoái hơn 324 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được bán qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14.200 tỷ đồng, tức giá trị trung bình chỉ khoảng 43.682 đồng mỗi sản phẩm. Như vậy, với quy định tại dự thảo dẫn đến hệ quả là phần lớn hàng hóa thương mại điện tử (TMĐT) sẽ không phải chịu giấy phép, kiểm tra chuyên ngành, dù tổng giá trị hàng bán vào Việt Nam có thể rất lớn, gây bất bình đẳng với hàng hóa trong nước.
![]() |
Năm ngoái hơn 324 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được bán qua sàn Shopee, tạo ra doanh thu 14.200 tỷ đồng, tức giá trị trung bình chỉ khoảng 43.682 đồng mỗi sản phẩm |
Theo VCCI, với hàng nhập khẩu qua TMĐT, thông tin về người bán (kể cả người bán nước ngoài) rõ ràng hơn nhiều so với người mua, kiểm soát bởi sàn TMĐT theo quy định tại Nghị định 52/2013/NĐ-CP.
Ngoài ra, do thói quen mua sắm dựa vào đánh giá và độ tin cậy, đơn hàng thường tập trung vào một số lượng người bán nhất định, giúp việc giám sát tập trung và hiệu quả hơn.
Vì vậy, thay vì tiếp tục quản lý theo người mua, VCCI đề nghị Bộ Tài chính chuyển sang quản lý theo người bán.
Cụ thể là với người bán có số lượng đơn hàng nhỏ trong năm có thể được miễn kiểm tra chuyên ngành. Còn người bán có số lượng đơn hàng lớn sẽ phải tuân thủ quy định về giấy phép và kiểm tra chuyên ngành tương tự như cơ chế áp dụng trong hoạt động chuyển phát nhanh.
Theo VCCI, cơ chế này sẽ đồng thời đảm bảo quản lý theo rủi ro, theo đó, tập trung quản lý với các hàng hoá có khối lượng giao dịch lớn trên thị trường.
Đồng thời, VCCI cũng thừa nhận việc xây dựng chính sách thuế nhập khẩu với hàng TMĐT sẽ gặp nhiều thách thức, khó áp dụng quy định về mã HS để phân loại hàng hóa như nhập khẩu truyền thống. Nguyên nhân do mỗi lô hàng TMĐT thường gồm nhiều đơn hàng nhỏ, mỗi đơn lại có nhiều mặt hàng với mã rất khác nhau.
Trong khi đó, số lượng hàng hóa TMĐT vô cùng đa dạng, có thể dẫn đến khó khăn quy mô lớn trong việc xác định mã HS, làm chậm trễ quá trình giao nhận, dẫn tới hủy đơn hàng, gây thiệt hại cho người bán và sàn TMĐT.
Theo VCCI, thực chất, quy định miễn thuế nhập khẩu với hàng hóa dưới 1 triệu đồng xuất phát từ nguyên lý chi phí mà Nhà nước hoặc cơ quan thuế phải bỏ ra để thực hiện việc thu thuế với các sản phẩm giá trị nhỏ có thể lớn hơn nhiều so với số tiền thuế thu được.
Để giải quyết vấn đề này, VCCI cho rằng có thể áp dụng kinh nghiệm quốc tế trong việc đơn giản hóa biểu thuế cho hàng hóa TMĐT. Như Canada đã áp dụng cách làm này từ năm 2012, sử dụng 3 nhóm hàng hóa thay thế cho gần 5.400 mã HS.
Theo đó, cơ quan quản lý có thể gộp các mã HS thành một số giỏ hàng hóa theo nhóm ngành hoặc công dụng, mỗi giỏ tương ứng với một mức thuế suất cụ thể. Chẳng hạn, giỏ 1 (quần áo, giày dép, hàng dệt may, bộ đồ giường) và giỏ 2 (máy tính, điện thoại, tai nghe)... Mỗi giỏ sẽ gắn với một mức thuế suất cố định, giúp đơn giản hóa thủ tục và dễ dàng áp dụng cho doanh nghiệp cũng như cơ quan quản lý.
Theo cách này, VCCI cho rằng doanh nghiệp có thể dễ dàng phân loại hàng hóa thay vì tranh luận chi tiết mã HS cụ thể cho từng sản phẩm nhỏ lẻ.
Thanh Hoa