Huyện Bảo Thắng hiện có hơn 7.000 ha quế, tập trung tại các xã Phú Nhuận, Sơn Hải, Sơn Hà, Phong Hải, Phong Niên. Cây quế là một trong những cây trồng chủ lực của huyện, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.
Thu về hàng trăm triệu
Mỗi ha quế cho thu hoạch khoảng 6 - 8 tấn vỏ quế khô, 10 - 15 tấn lá và cành (nguyên liệu để chưng cất tinh dầu, định mức khoảng 200 kg cho 1 lít dầu), 80 - 100 m3 gỗ. Mỗi chu kỳ canh tác 1ha quế đem lại nguồn thu từ 700 triệu trở lên.
Theo chia sẻ của ông Triệu Giàu Nhàn, thôn Đầu Nhuần, xã Phú Nhuận, khoảng 25 năm trở về trước, những vườn đồi toàn là đất trống, đồi trọc, bà con chỉ chăm chăm vào việc trồng ngô, sắn năng suất thấp, hiệu quả kinh tế không cao, cuộc sống khó khăn.
![]() |
Cây quế là một trong những cây trồng chủ lực của huyện Bảo Thắng, mang lại hiệu quả kinh tế cao. |
Đầu những năm 2000, gia đình ông đã bắt đầu chuyển đổi sang mô hình kinh tế đồi rừng bằng việc chuyển đất trồng ngô, sắn sang trồng cây quế, với kỳ vọng sẽ cho thu nhập cao.
Sau nhiều năm chăm bón và nâng diện tích, hiện nay, gia đình ông có 7ha quế, trong đó có 2ha trồng mới, với tuổi đời 5 năm, còn lại là quế 20 - 25 tuổi.
Ông Nhàn cho biết, những gốc quế hơn chục năm tuổi đang vào thời kỳ khai thác vỏ, giá bán vỏ quế khoảng 25 nghìn đồng/kg tươi, thu về hàng trăm triệu đồng từ bán vỏ quế. Nhờ có cây quế, cuộc sống của gia đình ông đã khá giả hơn, làm được nhà kiên cố, khang trang.
Cũng như ông Nhàn, vụ vừa qua gia đình ông Triệu Kim Phúc, thôn Khe Bá, xã Phú Nhuận đã thu về được khoảng 400 triệu đồng từ bán vỏ quế, chưa tính bán thân, lá.
Lãnh đạo xã Phú Nhuận cho biết, thực hiện Nghị quyết số 10 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Lào Cai về phát triển nông nghiệp hàng hoá, xã đã cụ thể hoá Nghị quyết của tỉnh, huyện bằng nhiều văn bản; triển khai cho bà con nông dân phát triển trồng các cây chủ lực phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của địa phương, trong đó có cây quế.
Nhờ đó, diện tích quế của xã Phú Nhuận ngày càng tăng lên, hiện xã Phú Nhuận có khoảng 2.000ha quế, với gần 1.000 hộ dân trồng; nhiều diện tích quế đã có tuổi đời khoảng 30 năm, được trồng tập trung tại các thôn Phú Hợp, Khe Bá, Phú Sơn, Phú Thịnh... Hộ nhiều có tới 30ha, hộ ít nhất cũng hơn 1,5ha.
HTX đứng ra thu mua
Để cây quế sinh trưởng, phát triển tốt, người dân xã Phú Nhuận còn được tham gia các lớp tập huấn, hướng dẫn về các phương pháp phòng trừ sâu đo hại quế theo hướng hữu cơ như: Biện pháp thủ công, biện pháp bẫy, biện pháp lâm sinh, biện pháp phun thuốc sinh học đối với từng đối tượng sâu bệnh và thử nghiệm phun thuốc phòng trừ sâu bệnh bằng máy bay không người lái…
Cùng với đó, các doanh nghiệp, HTX trong và ngoài huyện Bảo Thắng đã thu mua sản phẩm quế cho người dân; hướng dẫn người dân cách bóc vỏ quế đúng tiêu chuẩn, kích thước; hướng dẫn các chủ cơ sở thu mua vỏ quế tươi của người dân phơi khô, sơ chế thô để thành sản phẩm quế xuất khẩu...
Được sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh, chị Tạ Thị Hợi đã đứng ra thành lập HTX Tâm Hợi (xã Sơn Hà, huyện Bảo Thắng). HTX đi vào hoạt động từ tháng 1/2021và đã phát huy hiệu quả trong liên kết sản xuất, thu mua, chế biến sản phẩm vỏ quế cho người dân trên địa bàn tỉnh và đưa sản phẩm quế ra thị trường thế giới.
Chị Tạ Thị Hợi cho biết: Nhiều xã của Bảo Thắng có thế mạnh về phát triển cây quế, sản lượng quế người dân khai thác hằng năm lớn. Tuy nhiên, đầu ra của sản phẩm phụ thuộc nhiều vào các tư thương nên giá bấp bênh và chưa có ưu thế trên thị trường. Xuất phát từ thực tế trên, chị quyết định thành lập HTX nhằm liên kết thu mua, chế biến sản phẩm vỏ quế và tìm đầu ra cho sản phẩm.
HTX đã ký hợp đồng liên kết với 5 tổ hợp tác trồng quế với 97 thành viên, cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm quế của các thành viên, với tổng diện tích 500 ha, sản lượng ước đạt từ 2.500 - 3.000 tấn quế tươi/năm. Giá cả theo thỏa thuận với các thành viên theo từng thời điểm, thanh toán tiền hàng tháng.
Không chỉ vậy, nhờ sản xuất, chế biến bài bản, tuân thủ quy trình kỹ thuật, các sản phẩm quế bột, quế chẻ, quế sáo thanh, quế sáo vụn, quế ép kiện,… của HTX dần được các khách hàng ưa chuộng, tin dùng.
![]() |
Các tổ hợp tác trồng quế được tham gia các lớp tập huấn. |
Đặc biệt, HTX còn tập trung chế biến sâu sản phẩm từ vỏ quế, hoàn tất hồ sơ và được cấp chứng nhận 3 sao OCOP cấp tỉnh vào năm 2021. Sản phẩm quế ống sáo Tâm Hợi hiện đã được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới, tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa phương và góp phần ổn định giá thu mua quế vỏ trên địa bàn.
Hiện nay, các sản phẩm quế HTX Tâm Hợi đã xuất khẩu sang thị trường 9 nước: Singapore, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Bangladesh, Qatar, Lebanon, Israel, Thổ Nhĩ Kỳ với doanh thu khoảng 80 – 90 tỷ đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 70 lao động địa phương, với mức thu nhập bình quân từ 6 - 8 triệu đồng/tháng, tùy theo sản phẩm người lao động làm ra.
Góp phần thay đổi diện mạo vùng quê
Ông Trần Quang Chương, Chủ tịch UBND xã Phú Nhuận, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai cho biết: Nhờ cây quế đã góp phần thay đổi diện mạo vùng quê nông thôn mới này thêm khởi sắc. Đặc biệt là tiêu chí thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo trong xây dựng nông thôn mới. Đến thời điểm này, thu nhập bình quân đầu người của xã đã đạt 72 triệu đồng/năm.
Không chỉ vậy, cùng với việc triển khai đồng bộ các giải pháp giảm nghèo, số hộ nghèo tại Bảo Thắng giảm dần qua từng năm; người nghèo có việc làm, thu nhập ổn định, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Theo báo cáo của UBND huyện, từ năm 2021 đến nay, tỷ lệ giảm nghèo trung bình hằng năm của huyện đạt khoảng 3%/năm. Kết thúc năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của huyện còn 2,55%.
Với mục tiêu giảm nghèo bền vững, phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện năm 2025 xuống dưới 2,1%, thời gian tới, Bảo Thắng tiếp tục tạo điều kiện để các hộ đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận chính sách trợ giúp xã hội, các cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước; định hướng cho người dân phát triển kinh tế, trong đó tập trung những cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp với thổ nhưỡng và tập quán canh tác. Huyện cũng đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng mô hình tổ tự quản giảm nghèo để tập hợp những hộ khá hoặc đã thoát nghèo với hộ nghèo, cận nghèo giúp nhau giảm nghèo bền vững.
Bên cạnh đó, tập trung phát triển ngành hàng quế theo hướng hữu cơ. Đây chính là chìa khóa then chốt giúp sản phẩm từ cây quế phát triển bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường. Việc chuyển đổi sang canh tác hữu cơ không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm nhờ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe, giúp quế thâm nhập thị trường cao cấp với giá bán tăng từ 20-40%, giảm thiểu chi phí đầu vào do hạn chế sử dụng phân bón hóa học.
Đặc biệt, mô hình này tạo việc làm ổn định, nâng cao vai trò của phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số trong chuỗi giá trị, đồng thời bảo tồn được bản sắc văn hóa địa phương thông qua các sản phẩm quế đặc trưng.
Theo đó, đại diện huyện cho biết sẽ phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh tổ chức đào tạo, tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc, bảo vệ diện tích quế theo hướng hữu cơ bền vững làm cơ sở mở rộng, phát triển vùng quế hữu cơ; tổ chức các hội thảo, hội nghị bàn giải pháp về phát triển quế hữu cơ nhằm nâng cao năng lực của các tổ, nhóm, HTX, doanh nghiệp tham gia.
Nhật Nam