Xuất phát từ mong muốn tìm hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương, từ cuối tháng 4/2024, anh Nguyễn Thế Hoàn (thôn Bình Phong, xã Mai Hoa) đã quyết định cải tạo 1.200 m² đất đồi để trồng giống nho mẫu đơn.
Tiên phong trồng nho mẫu đơn
Nho mẫu đơn (còn gọi là nho sữa hoặc nho xanh sữa) có độ giòn, vị ngọt với hàm lượng đường cao, hương thơm nhẹ của sữa đặc trưng. Đây là một loại nho có nguồn gốc từ Nhật Bản, đòi hỏi kỹ thuật cao và điều kiện chăm sóc nghiêm ngặt.
Anh Hoàn cho biết, qua những lần tìm hiểu thông tin trên mạng, anh biết đến mô hình trồng nho mẫu đơn ở Vĩnh Phúc. Thấy cách làm đem lại hiệu quả kinh tế cao, tận dụng được quỹ đất của gia đình nên quyết tâm ra tận nơi để học hỏi và đưa vào trồng thử nghiệm.
 |
|
Anh Nguyễn Thế Hoàn đã cải tạo 1.200 m² đất đồi để trồng giống nho mẫu đơn. |
Thời gian đầu triển khai, mô hình này gặp nhiều khó khăn do khí hậu Hà Tĩnh nắng nóng, độ ẩm cao, trong khi nho mẫu đơn vốn không chịu được nắng hạn cũng như mưa ẩm kéo dài.
Để khắc phục, anh Hoàn đã làm mái che chống nóng, thuê máy tạo luống cao nhằm thoát nước khi mưa và giữ ẩm cho đất, tạo điều kiện thuận lợi cho cây phát triển.
Sau hơn 1 năm trồng, cây đã bắt đầu thích nghi và ra trái. Từ giữa tháng 7 đến nay, anh Hoàn đã thu hoạch hơn 2 tạ nho, với chất lượng ổn định, có vị ngọt đậm, thanh mát, mẫu mã tương đối đồng đều.
Hiện nay, nho được anh Hoàn bán với giá 200.000 đồng/kg, phần lớn tiêu thụ tại địa phương và một số đơn đặt hàng từ các xã lân cận. Tổng thu nhập từ vụ đầu ước đạt hơn 40 triệu đồng. Dù chưa phải là con số lớn so với chi phí đầu tư, nhưng với một mô hình mới, vụ thu hoạch này được xem là thành công về mặt kỹ thuật và khả năng thương mại hóa.
“Tôi chọn nho mẫu đơn vì đây là giống cây có giá trị cao, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện nay. Dù kỹ thuật chăm sóc khá phức tạp và thời gian đầu chưa cho năng suất cao, nhưng cây có thể sống đến 20 năm, mỗi năm 2 vụ và từ năm thứ 3 sẽ cho năng suất ổn định hơn. Sau vụ đầu tiên, tôi càng tin rằng vùng đất này hoàn toàn có thể phát triển mô hình trồng nho mẫu đơn theo hướng mới, sạch và bền vững”, anh Hoàn chia sẻ.
Hiện tại, anh Hoàn đang lên kế hoạch mở rộng diện tích trồng và tự nhân giống để tiếp tục phát triển vườn nho trong năm tới. Đồng thời, anh cũng sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ kỹ thuật cho một số hộ dân có nhu cầu chuyển đổi cây trồng tại địa phương.
Được biết, vườn nho của anh Hoàn còn thu hút nhiều người đến tham quan, chụp ảnh, đặc biệt là giới trẻ. Theo anh Hoàn, đây cũng là cơ hội để quảng bá mô hình trồng nho sạch đến gần hơn với người tiêu dùng, đồng thời mở ra hướng phát triển du lịch nông nghiệp trong tương lai.
Bắt đất cằn nhả tiền tỷ
Không riêng gì ở xã Mai Hoa, thời gian qua cũng có nhiều người tiên phong trồng loại cây này ở nhiều xã tại Hà Tĩnh.
Thành công vụ dưa đầu tay, anh nông dân Nguyễn Đăng Mạnh (xã Thạch Hạ cũ) quyết định thành lập HTX Rau củ quả và dịch vụ tổng hợp Thạch Hạ với 7 thành viên tham gia. Trong đó có cả những kỹ sư ngành nông nghiệp để cùng phát triển thị trường dưa cung cấp trong và ngoài tỉnh.
HTX đã mở rộng thêm 7.000 m2 nhà màng, đưa diện tích nhà màng lên 10.000 m2; đầu tư thêm hệ thống tưới nước, bón phân và lắp đặt hệ thống chăm sóc tự động. Hàng năm, HTX thu lãi ròng 1,5 tỷ đồng, thu nhập của các thành viên bình quân từ 7 - 9 triệu đồng/tháng; tạo công ăn việc làm theo mùa vụ cho hàng chục lao động trên địa bàn.
Sau khi thành công với mô hình trồng dưa lưới nhà màng, anh Nguyễn Đăng Mạnh đã mạnh dạn đầu tư trồng thêm giống nho mẫu đơn. Đáng nói, dù được trồng trên đất phèn, nhưng sau 2 năm, cây đã bắt đầu cho ra những chùm quả ngọt, khiến người dân và chính quyền địa phương không khỏi ngạc nhiên.
Anh Nguyễn Đăng Mạnh chia sẻ: "Sau khi tìm hiểu thông tin trên mạng, tôi biết đến mô hình trồng nho mẫu đơn ở Bắc Giang. Thấy mô hình này mang lại hiệu quả kinh tế cao, tôi quyết tâm đến tận nơi học hỏi. Khi thấy người ta trồng nho mẫu đơn, tôi rất mê. Giống nho mẫu đơn tuy khó trồng nhưng phù hợp với khí hậu tại địa phương và mang lại thu nhập cao. Tôi nghĩ nếu người ta trồng được, mình cũng trồng được, nên quyết định mua 400 gốc giống nho mẫu đơn nhập từ Hàn Quốc với chi phí 200 triệu đồng để thử nghiệm".
Để cây nho phát triển tốt, anh Mạnh tìm hiểu kỹ thuật chăm sóc, xây dựng hệ thống rãnh thoát nước cho vườn, cải tạo đất để đảm bảo dinh dưỡng cho cây.
Giống nho mẫu đơn có giá khá cao, khoảng 500.000 đồng/cây giống, nhiều người gọi là nho “quý tộc”. Nho mẫu đơn có tính kháng bệnh cao nhưng yêu cầu am hiểu kỹ thuật để xử lý cho cây ra trái.
 |
|
Vườn nho mẫu đơn của HTX Rau củ quả và dịch vụ tổng hợp Thạch Hạ đã bắt đầu cho ra những chùm quả ngọt. |
Dù mới trồng thử nghiệm, vườn nho mẫu đơn của anh Mạnh đã thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên. Quả đã cho thu hoạch, chất lượng quả khá đảm bảo. Tháng 3/2024, cây nho đã có những hoa đầu tiên, dự kiến sẽ cho thu hoạch vụ mùa đầu tiên vào tháng 7/2025 âm lịch.
Anh Mạnh dự tính, nếu thuận lợi, mỗi gốc nho sẽ cho sản lượng 15kg, tổng năng suất có thể đạt 6 tấn, giá bán từ 250.000-300.000 đồng/kg, thu về hàng tỷ đồng mỗi năm.
Được biết, ngoài mô hình trồng cây, HTX của anh mạnh còn triển khai mô hình hoạt động liên kết giữa người nông dân và HTX thông qua việc bao tiêu sản phẩm, xây dựng chia sẻ kỹ thuật kinh nghiệm cho bà con.
Nhiều lợi ích từ trồng nho
Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh có khá nhiều mô hình sản xuất có tính sáng tạo, đặc biệt là mô hình trồng nho mẫu đơn. Mô hình trồng nho mẫu đơn mang nhiều lợi ích. Trước tiên là sự chuyển đổi trong cơ cấu giống cây trồng, khi giống cây mới bắt đầu bén rễ với thổ nhưỡng nhiều địa phương. Bên cạnh đó mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế nông nghiệp, đồng thời tạo công ăn việc làm ổn định cho người dân địa phương.
“Những thành công bước đầu của mô hình minh chứng cho ý chí vươn lên, sự sáng tạo trong lao động, mang lại những giá trị mới, hướng đi mới trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng sản xuất hữu cơ, công nghệ cao, bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao giá trị, chất lượng, thu nhập và thúc đẩy phát triển du lịch", vị này nhấn mạnh.
Theo thống kê tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đến cuối năm 2024, toàn tỉnh Hà Tĩnh có 9.236 hộ nghèo, tỷ lệ 2,40% (giảm bình quân 0,76%/năm); 11.736 hộ cận nghèo, tỷ lệ 3,04% (giảm bình quân 0,68%/năm).
Thời gian tới tỉnh sẽ tiếp tục nghiên cứu, giới thiệu mô hình này đến với bà con nông dân các xã để nhiều người được tiếp cận, hướng cho địa phương phát triển nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ thành lập thêm nhiều HTX để triển khai, nhân rộng mô hình trồng nho mẫu đơn.
Linh Đan