 |
|
Ông Trần Viết Ngãi, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam |
Tính đến cuối tháng 6/2019, cả nước có 89 nhà máy điện gió và mặt trời, với tổng công suất lắp đặt 4.543,8MW, chiếm 8,3% tổng công suất của hệ thống điện quốc gia.
Con số này đã vượt xa so với dự kiến của Quy hoạch điện VII điều chỉnh (chỉ 850 MW điện mặt trời vào năm 2020). Sự phát triển quá nhanh của các dự án điện tái tạo, trong khi hệ thống truyền tải không theo kịp dẫn đến quá tải, nhiều nhà máy phải giảm phát tới 60% công suất, gây thất thoát, lãng phí.
Giải trình trước Quốc hội mới đây, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, dự kiến điện năng sản xuất năm 2019 sẽ đạt 240 tỷ kWh, tăng trên 10% so với năm 2018. Tuy nhiên con số này chưa đủ để giải quyết vấn đề về thiếu điện và cần giải pháp tháo gỡ hữu hiệu.
Trong khi đó, tình trạng dự án chậm tiến độ đang trở nên trầm trọng khi trong khoảng 60 dự án đang đầu tư, có đến 35 dự án công suất 200MW trở lên chậm tiến độ từ 1-5 năm, thậm chí kéo dài hơn.
Theo lãnh đạo EVN, năm 2019, Tập đoàn phải huy động khoảng 2,57 tỷ kWh điện từ chạy dầu với chi phí rất cao. Đến năm 2020, sản lượng huy động các nguồn điện chạy dầu có thể tăng tới mức 8,6 tỷ kWh. Sản lượng điện thiếu hụt năm 2021 khoảng 6,6 tỷ kWh, năm 2022 tăng thêm khoảng 11,8 tỷ kWh, năm 2023 là 15 tỷ kWh.
Riêng năm 2020 gần như không có dự phòng nguồn điện nên có thể đối mặt với nguy cơ thiếu điện trong các tình huống cực đoan.
Cũng theo ông Trần Viết Ngãi, để bù đắp cho sự thiếu hụt điện là sự phát triển trở lại của các dự án nhiệt điện than, nhưng các dự án này không đạt tiến độ theo Quy hoạch điện VII (điều chỉnh), dẫn đến không hoàn thành mục tiêu bổ sung 7.000W điện mỗi năm.
Chưa kể, đòi hỏi vấn đề môi trường trong phát triển nhà máy nhiệt điện đã đặt ra áp lực rất lớn. Nguồn điện vốn được kỳ vọng lớn trong xã hội thời gian qua là năng lượng tái tạo hiện có công suất lắp đặt chiếm tỷ trọng khoảng 9% tổng công suất nguồn điện cả nước nhưng sản lượng mới chỉ đạt 2,5%.
Hiện, các nguồn nhiên liệu như than đá, dầu mỏ, khí đốt vẫn đang đáp ứng phần lớn nhu cầu năng lượng, tuy nhiên, nguyên liệu này đang dần cạn kiệt, gây ra biến đổi khí hậu và ảnh hưởng tới sức khoẻ con người.
Vì vậy, việc nghiên cứu và sử dụng các nguồn năng lượng mới có khả năng tái tạo như: năng lượng gió, năng lượng mặt trời, địa nhiệt hay năng lượng sinh khối là xu hướng tất yếu của nhiều quốc gia trên thế giới.
Trong khi đó, Việt Nam là nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa, với đường bờ biển dài hơn 3.000km, gió biển quanh năm, số giờ nắng trong ngày lớn, đây chính là điều kiện thuận lợi để nước ta có thể khai thác và sử dụng nguồn năng lượng tái tạo trong cuộc sống.
Do đó, nếu có những chính sách kịp thời thì nguồn điện từ các nhà máy điện năng lượng tái taọ sẽ góp phần bổ sung nguồn điện, giảm áp lực thiếu điện ngay trước mắt, bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường.
Linh Đan