Là một tỉnh miền núi phía Bắc, Bắc Kạn vẫn còn đối diện với nhiều thách thức về phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi tỷ lệ hộ nghèo còn ở mức cao.
Ươm mầm kỹ năng, nảy lộc việc làm
Nhận diện rõ nhu cầu cấp thiết về nâng cao tay nghề và tạo việc làm cho người dân, Liên minh HTX Việt Nam và các đơn vị trực thuộc đã triển khai hàng loạt chương trình đào tạo nghề thiết thực, bám sát vào tiềm năng và lợi thế của địa phương. Thay vì những khóa học lý thuyết khô khan, các chương trình tập trung vào "cầm tay chỉ việc", trang bị những kỹ năng cụ thể để người dân có thể áp dụng ngay vào thực tế sản xuất kinh doanh.
Từ những lớp tập huấn về kỹ thuật trồng trọt các loại cây đặc sản như dong riềng, nếp cái hoa vàng theo tiêu chuẩn VietGAP, đến các khóa học chăn nuôi gia súc, gia cầm an toàn sinh học, người dân Bắc Kạn đã được tiếp cận với những kiến thức và phương pháp sản xuất tiên tiến. Không chỉ dừng lại ở lĩnh vực nông nghiệp, các chương trình đào tạo còn mở rộng sang các ngành nghề phi nông nghiệp như chế biến nông sản (làm bánh, kẹo, trà...), phát triển du lịch cộng đồng, dệt thổ cẩm truyền thống, hay các kỹ năng mềm về quản lý kinh doanh, marketing sản phẩm.
Điểm đặc biệt là các khóa đào tạo thường xuyên có sự tham gia của các chuyên gia, nghệ nhân có kinh nghiệm, những người trực tiếp chia sẻ kiến thức và bí quyết thành công. Hình thức đào tạo cũng linh hoạt, từ các lớp tập trung tại trung tâm, đến việc "cầm tay chỉ việc" ngay tại đồng ruộng, trang trại, giúp người dân dễ dàng tiếp thu và ứng dụng.
![]() |
Lớp tập huấn về quản lý tiêu thụ nông sản, phát triển sản xuất do Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư của Liên minh HTX Việt Nam tổ chức. |
Để nâng cao năng lực cho người dân, thành viên, cán bộ HTX, Ban Kinh tế và Đầu tư (Liên minh HTX Việt Nam) đã xây dựng, mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo ở địa phương; tổ chức hội thảo, hội nghị và các hoạt động khác về công tác giảm nghèo.
Ngoài ra, còn có một số lớp tập huấn về quản lý tiêu thụ nông sản, phát triển sản xuất nông nghiệp gắn với chuỗi giá trị cho giám đốc, thành viên các HTX do Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư (Liên minh HTX Việt Nam) tổ chức.
Người lao động sau khi được đào tạo đã chủ động mở rộng quy mô sản xuất, tăng tổng đàn chăn nuôi, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chế biến các mặt hàng nông sản để tăng thu nhập và ổn định kinh tế gia đình. Các HTX phát triển kinh tế bền vững hơn với những sản phẩm nông sản được công nhận đạt chuẩn VietGAP, sản phẩm OCOP...
Không chỉ hỗ trợ đào tạo nghề cho cá nhân người dân, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh còn đặc biệt chú trọng đến việc củng cố và phát triển các HTX hiện có, đồng thời khuyến khích thành lập các HTX mới. Bởi lẽ, HTX được xem là cầu nối hiệu quả để người dân liên kết sản xuất, chia sẻ rủi ro, nâng cao sức cạnh tranh và tạo ra nhiều việc làm ổn định.
Xây dựng tổ chức vững mạnh, tạo dựng tương lai
Liên minh HTX Việt Nam đã cử các cán bộ có kinh nghiệm trực tiếp xuống địa bàn, tư vấn và hỗ trợ các HTX xây dựng điều lệ hoạt động, phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, cũng như kết nối với các nguồn lực hỗ trợ từ Nhà nước và các tổ chức khác. Đặc biệt, việc hỗ trợ các HTX xây dựng sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP (Chương tình Mỗi xã một sản phẩm) đã mở ra những cơ hội mới để nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản địa phương, tạo thêm việc làm trong khâu chế biến, đóng gói và tiêu thụ.
Những sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa và tự nhiên của Bắc Kạn như miến dong Na Rì, nếp cái hoa vàng Ngân Sơn, trà Shan tuyết Pác Nặm... của các HTX không chỉ được người tiêu dùng trong nước ưa chuộng mà còn từng bước khẳng định vị thế trên thị trường thế giới. Sự thành công của các HTX này đã tạo ra hiệu ứng lan tỏa, khuyến khích người dân tham gia mô hình kinh tế tập thể, từ đó tạo ra nhiều việc làm hơn và nâng cao thu nhập một cách bền vững.
Những nỗ lực không ngừng nghỉ của Liên minh HTX Việt Nam kết hợp với Liên minh HTX tỉnh và các đơn vị trực thuộc đã góp phần thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của nhiều vùng quê nghèo ở Bắc Kạn.
![]() |
Thành viên HTX Tài Hoan đã tham gia các lớp đào tạo, tập huấn, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm. |
Nhiều người dân đã có trong tay những nghề nghiệp ổn định, thu nhập được cải thiện đáng kể, chất lượng cuộc sống từng bước được nâng cao. Các HTX ngày càng khẳng định được vai trò là "trụ cột" trong phát triển kinh tế địa phương, tạo ra môi trường làm việc ổn định và thu nhập bền vững cho các thành viên.
Chị Hoàng Thị Mến ở xã Yến Dương (huyện Ba Bể) trước đây cuộc sống gặp nhiều khó khăn, chủ yếu dựa vào trồng lúa nương và làm thuê. Sau khi tham gia lớp đào tạo về kỹ thuật trồng nấm hương do Liên minh HTX tỉnh phối hợp tổ chức, chị đã mạnh dạn vay vốn đứng ra thành lập Tổ hợp tác trồng nấm. Đến nay, mô hình của chị không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho gia đình mà còn tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.
"Nhờ có các lớp đào tạo và sự hỗ trợ của Liên minh HTX, tôi đã có kiến thức và tự tin để phát triển kinh tế gia đình. Cuộc sống giờ đây đã khấm khá hơn rất nhiều", chị Mến chia sẻ.
Kiên định với mô hình kinh tế tập thể
Hay như HTX Miến dong Tài Hoan ở huyện Na Rì, từ một cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, nhờ được tư vấn về xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm và kết nối thị trường, sản phẩm miến dong của HTX đã trở thành một trong những đặc sản OCOP nổi tiếng của tỉnh và vươn ra xuất khẩu sang nhiều thị trường khó tính. HTX không chỉ tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nghề truyền thống của vùng.
Những thành công tại Bắc Kạn đã cho thấy vai trò quan trọng và hiệu quả của việc "cầm tay chỉ việc", đào tạo nghề gắn với thực tế và hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX trong công tác giảm nghèo bền vững.
Tuy nhiên, để nhân rộng những mô hình thành công này và tiếp tục "tiếp sức" cho người dân, HTX vùng cao, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh, chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan.
Việc tiếp tục đầu tư vào các chương trình đào tạo nghề chất lượng cao, đa dạng hóa ngành nghề, tăng cường hỗ trợ về vốn và tín dụng ưu đãi cho các HTX và thành viên, đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu... là những yếu tố then chốt để tạo ra những chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong công tác giảm nghèo tại Bắc Kạn và các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội tương đồng.
Tùng Lâm