Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang xây dựng dự thảo Nghị định quy định về cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Trung tâm tài chính quốc tế (TTTC) tại Việt Nam.
Cụ thể, dự thảo quy định một số chính sách đặc thù, vượt trội cho đối tượng báo cáo tại TTTC gồm: cho phép thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền mà chủ sở hữu, ngân hàng mẹ đang áp dụng mà pháp luật Việt Nam chưa có quy định nhưng đảm bảo không trái quy định của pháp luật Việt Nam; áp dụng chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế (ngưỡng báo cáo 1.000 USD) đối với các đối tượng báo cáo tại TTTC.
Quy định này nhằm phòng chống rửa tiền, bảo đảm hoạt động bình thường về kinh tế, đầu tư; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
 |
|
Các giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế từ 1.000 USD trở lên phải báo cáo nhằm phòng chống rửa tiền. |
Theo đó, với mức độ mở cửa cao hơn trong TTTC về dòng vốn, giao dịch xuyên biên giới cùng với sự hiện diện của nhiều tổ chức tài chính quốc tế lớn trong các lĩnh vực không chỉ riêng ngân hàng, cần phải có cơ chế chính sách chặt chẽ để các đối tượng không “lợi dụng” TTTC và các chính sách đặc thù vượt trội để “hợp pháp hóa” nguồn tiền.
Dự thảo Nghị định được quy định theo hướng cho phép NHNN không thực hiện can thiệp sớm, áp dụng kiểm soát đặc biệt, các biện pháp tái cơ cấu, cho vay đặc biệt… và không thực hiện các nghiệp vụ ngân hàng trung ương (như quy định tại Luật Các TCTD đối với hệ thống ngân hàng trong nước). Đồng thời, quy định ngân hàng thương mại (NHTM), chi nhánh ngân hàng nước ngoài là thành viên không tham gia bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (do các ngân hàng thành lập trong TTTC không nhận tiền gửi của cá nhân trên lãnh thổ Việt Nam).
Thay vào đó, dự thảo quy định về việc thu hồi Giấy phép, giải thể, phá sản và thanh lý tài sản khi các ngân hàng là thành viên của TTTC xảy ra sự cố. Theo đó, dự thảo quy định 4 trường hợp ngân hàng là thành viên của TTTC gặp sự cố: số lỗ lũy kế lớn hơn 15% giá trị của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ và vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu; vi phạm tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu trong thời gian 6 tháng liên tục; vi phạm tỷ lệ khả năng chi trả trong thời gian 30 ngày liên tục; bị rút tiền hàng loạt dẫn đến có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc mất khả năng chi trả và có báo cáo gửi cơ quan có thẩm quyền.
Dự thảo giao cho cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy phép, thanh tra, giám sát NHTM, chi nhánh NHNN là thành viên thực hiện việc theo dõi khi các ngân hàng rơi vào trường hợp nêu trên. Khi các ngân hàng thành viên của TTTC gặp sự cố, NHNN sẽ không tham gia tái can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, cho vay đặc biệt... Thủ tục phá sản các ngân hàng gặp sự cố sẽ được giải quyết tại Tòa án chuyên biệt tại TTTC.
NHNN đang đề xuất Chính phủ xem xét ban hành Nghị định này theo trình tự, thủ tục rút gọn để tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện hoạt động ngân hàng cũng như các giao dịch ngoại hối tại TTTC; tạo cơ sở pháp lý cho việc thanh tra, giám sát, phòng, chống rửa tiền…
Đồng thời, tại Kế hoạch hành động triển khai xây dựng TTTC có nội dung giao các Bộ, ngành khẩn trương trình Chính phủ xem xét việc ban hành các Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 222 theo trình tự, thủ tục rút gọn, hoàn thành trong tháng 8/2025.
Các quy định được xây dựng nhằm tránh dòng vốn từ phần còn lại của Việt Nam chảy vào TTTC và sau đó chuyển ra đầu tư tại nước ngoài, đi ngược với chủ trương thu hút vốn vào Việt Nam.
Về điều kiện cấp Giấy phép, dự thảo quy định, với NHTM 100% vốn nước ngoài và chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Quy định này nhằm không tạo sự khác biệt giữa các nhà đầu tư nước ngoài khi thành lập NHTM dù ở trong TTTC hay trên lãnh thổ Việt Nam.
Về mạng lưới, dự thảo quy định, nhà đầu tư/ngân hàng mẹ chỉ được phép thành lập 1 hiện diện tại TTTC và không được mở rộng mạng lưới.
Về dòng vốn, nhằm đảm bảo mục tiêu khuyến khích các dòng vốn lớn từ TTTC vào Việt Nam, NHTM, chi nhánh NHNN là thành viên được cung cấp cho khách hàng theo nguyên tắc: được phép luân chuyển dòng vốn từ TTTC vào phần còn lại của Việt Nam; dòng vốn luân chuyển trong TTTC; dòng vốn giữa TTTC và thế giới. Tuy nhiên, không được phép thực hiện chuyển dịch dòng vốn từ phần còn lại của lãnh thổ Việt Nam vào TTTC. Các ngân hàng không được huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân không phải là thành viên TTTC trên lãnh thổ Việt Nam.
Thanh Hoa