Khánh Hòa từ lâu được biết đến là “xứ trầm, biển yến”, trong đó trầm hương không chỉ là sản vật quý hiếm mà còn là biểu tượng văn hóa, tâm linh. Ở xã Vạn Thắng nghề trầm hương có lịch sử hàng trăm năm, gắn liền với đời sống kinh tế và tín ngưỡng của cộng đồng. Nhằm gìn giữ, phát huy giá trị đặc sắc ấy, năm 2019 HTX Trầm hương Vạn Thắng ra đời, trở thành điểm tựa quan trọng trong việc duy trì làng nghề, tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho hàng chục hộ dân.
Giữ “hồn” trầm hương, khởi sắc làng nghề
Làng nghề trầm hương Phú Hội 1 (xã Vạn Thắng) hiện có khoảng 400 hộ với hơn 700 nhân khẩu theo nghề qua nhiều thế hệ. Trước đây, phần lớn chỉ làm gia công, đầu ra bấp bênh, thu nhập không ổn định. Để khắc phục, năm 2018 tổ hội nghề nghiệp xoi trầm hương được thành lập, tạo nền tảng cho HTX Trầm hương Vạn Thắng ra đời năm 2019.
![]() |
Làng nghề trầm hương đã tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động ở mọi lứa tuổi. |
Làng nghề trầm hương Phú Hội 1 (xã Vạn Thắng) hiện có khoảng 400 hộ với hơn 700 nhân khẩu theo nghề qua nhiều thế hệ. Trước đây, phần lớn chỉ làm gia công, đầu ra bấp bênh, thu nhập không ổn định. Để khắc phục, năm 2018 tổ hội nghề nghiệp xoi trầm hương được thành lập, tạo nền tảng cho HTX Trầm hương Vạn Thắng ra đời năm 2019.
Ông Trần Công Đức – Giám đốc HTX Trầm hương Vạn Thắng chia sẻ: HTX khởi đầu với 7 thành viên, sau 6 năm đã có hơn 50 lao động, trong đó 20 người làm việc thường xuyên. Việc chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang mô hình HTX giúp các nghệ nhân hợp tác, hỗ trợ nhau, đồng thời mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm trầm hương Vạn Thắng.
HTX sản xuất nhiều dòng sản phẩm như trầm cảnh mỹ nghệ, vòng trang sức, nhang trầm không tăm, tinh dầu trầm hương… với thiết kế tinh xảo, vừa mang giá trị thẩm mỹ vừa giàu ý nghĩa tâm linh. Nhờ đó, nhiều hộ dân có việc làm ổn định, thu nhập bình quân 6 – 8 triệu đồng/tháng; riêng các sản phẩm trầm cảnh có giá trị hàng trăm triệu đồng. Đặc biệt, năm 2019, sản phẩm trầm cảnh mỹ nghệ của HTX được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh, góp phần khẳng định thương hiệu trầm hương Vạn Thắng.
Bên cạnh sản xuất, HTX còn ký kết liên kết với doanh nghiệp và hộ dân trong vùng nhằm đảm bảo nguồn nguyên liệu và đầu ra. Trung bình mỗi hộ liên kết cung cấp 1 – 2 tấn cây dó bầu/năm. Cách làm này vừa tăng hiệu quả kinh tế, vừa tạo gắn kết cộng đồng. Làng nghề trầm hương Vạn Thắng hiện cũng là điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn, nơi du khách có thể trải nghiệm quy trình chế tác, chiêm ngưỡng sản phẩm thủ công tinh xảo.
Có thể nói, HTX Trầm hương Vạn Thắng đã mang lại sinh khí mới cho làng nghề, giúp gìn giữ nghề truyền thống, nâng cao thu nhập, gắn kết cộng đồng, đồng thời góp phần phát triển KTTT và xây dựng nông thôn mới.
Sức bật từ kinh tế tập thể
Theo ông Ngô Văn Nhân – Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Thủ công mỹ nghệ Vĩnh Phước (phường Ninh Hòa), hiện nay HTX đang tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động địa phương. Trong giai đoạn 2022 – 2024, HTX đạt doanh thu hơn 184 tỷ đồng, lợi nhuận trên 4,5 tỷ đồng; tổng tài sản cuối năm 2024 gần 40 tỷ đồng.
![]() |
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ tạo việc làm cho hàng nghìn lao động tại địa phương. |
HTX Vĩnh Phước thành lập năm 1978, chuyên sản xuất, xuất khẩu sản phẩm thủ công mang đậm nét văn hóa Việt Nam. Trải qua hơn bốn thập kỷ, HTX vừa gìn giữ truyền thống vừa đổi mới sáng tạo, cho ra đời những sản phẩm vừa có giá trị nghệ thuật, vừa đáp ứng thị trường. Với định hướng bền vững, HTX ứng dụng công nghệ hiện đại trong thiết kế, sản xuất để tiết kiệm tài nguyên, đồng thời đẩy mạnh sáng tạo, tạo ra sản phẩm “xanh”, chất lượng cao, lan tỏa giá trị văn hóa Việt ra thế giới.
HTX cũng chú trọng đào tạo, nâng cao tay nghề nghệ nhân, cải thiện thu nhập, giúp họ gắn bó với nghề và tự hào về sản phẩm truyền thống. Năm 2024, sản phẩm mây tre đan của HTX vinh dự nằm trong danh sách 100 sản phẩm HTX tiêu biểu được tôn vinh tại giải thưởng Mai An Tiêm lần thứ nhất do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức. HTX cũng luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ tận tình trong lĩnh vực đào tạo, xúc tiến thương mại, kỹ năng thương mại điện tử... từ hệ thống Liên minh HTX tỉnh và Trung ương.
Trong buổi thăm, kiểm tra một số HTX trên địa bàn tỉnh ngày 5-8 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trịnh Minh Hoàng đã đề nghị các sở ngành nghiên cứu, tham mưu giải quyết khó khăn cho HTX, nhất là liên quan đến vấn đề thuê đất, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho HTX phát triển bền vững.
Nhìn lại giai đoạn 2021-2025, có thể thấy Khánh Hòa đã tạo bước tiến vững chắc trong công cuộc giảm nghèo bền vững. Chính sách đúng, đầu tư trúng và sự lan tỏa từ mô hình HTX đã giúp hàng nghìn hộ dân có việc làm, thu nhập ổn định, đồng thời gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Thành công này không chỉ dừng lại ở những con số về tỷ lệ hộ nghèo giảm hay thu nhập tăng mà quan trọng hơn là sự thay đổi về tư duy: từ chỗ trông chờ, ỷ lại sang chủ động vươn lên, hợp tác cùng phát triển.
Sát cánh cùng người dân giảm nghèo bền vững
Nếu như nguồn vốn đầu tư và chính sách tạo nên “nền móng” thì các HTX lại chính là “cánh tay nối dài” đưa chủ trương đến gần hơn với đời sống. Nhiều HTX ở Khánh Hòa không chỉ góp phần nâng cao thu nhập, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động mà còn lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc, khẳng định thương hiệu địa phương trên thị trường trong nước và quốc tế.
Trước ngày 1/7/2025, toàn tỉnh Khánh Hòa có 221 HTX, 1 Liên hiệp HTX, 4 Quỹ tín dụng nhân dân, 25 doanh nghiệp thành viên với tổng vốn điều lệ hơn 1.406 tỷ đồng, thu hút gần 14.000 lao động thường xuyên, tạo thu nhập bình quân từ 45 – 55 triệu đồng/người/năm. Sau khi sáp nhập với tỉnh Ninh Thuận, tổng số HTX tại tỉnh Khánh Hòa là khoảng 360 HTX.
Theo kế hoạch từ 01/7/2025, tỉnh Khánh Hòa sẽ phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu: Tỷ lệ nghèo đa chiều trên địa bàn tỉnh giảm từ 1% - 1,5%; tỷ lệ hộ nghèo giảm 0,41%. 100% người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nhu cầu được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm.
100% trẻ em thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo đi học đúng độ tuổi; 100% người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người lao động có thu nhập thấp có nhu cầu được hỗ trợ đào tạo kỹ năng nghề phù hợp.
Trên 90% hộ nghèo, hộ cận nghèo sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; ít nhất 60% hộ nghèo, hộ cận nghèo sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh. 90% hộ nghèo, hộ cận nghèo có nhu cầu được tiếp cận sử dụng các dịch vụ viễn thông, Internet…Theo đó, tỉnh Khánh Hòa sẽ phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu: Tỷ lệ nghèo đa chiều trên địa bàn tỉnh giảm từ 1% - 1,5%; tỷ lệ hộ nghèo giảm 0,41%. 100% người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nhu cầu được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm.
Mục tiêu của tỉnh Khánh Hòa sau khi sáp nhập với tỉnh Ninh Thuận là trung bình mỗi năm giảm từ 800 đến 1.000 hộ nghèo và đến hết năm 2025 không còn xã nghèo. Để đạt mục tiêu này thì điều kỳ vọng là các HTX sẽ ngày càng phát triển bứt phá một cách hiệu quả nhằm tạo sinh kế ổn định, nâng cao thu nhập cho người dân nghèo nơi đây.
Trong bối cảnh đó, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Khánh Hòa sẽ tiếp tục đẩy mạnh phối hợp, đào tạo, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm của các HTX ở Khánh Hòa. Đây được xem là một trong những giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm của các HTX, đồng thời giúp người dân có thể vươn lên thoát nghèo, thực hiện đúng mục tiêu giảm nghèo mà tỉnh Khánh Hòa đã đề ra.
Thu Thảo