Bức tranh tài chính quý I/2025 của ngành bia cho thấy xu hướng chững lại rõ nét với doanh thu và lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp đầu ngành đồng loạt sụt giảm.
“Ông lớn” thất thu, công ty con lao đao
Theo báo cáo tài chính quý I/2025, Tổng CTCP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, mã: SAB) ghi nhận doanh thu thuần 5.811 tỷ đồng, giảm 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Lãi ròng gần 800 tỷ đồng, giảm 22% so với cùng kỳ và là mức thấp nhất trong vòng 14 quý gần đây.
Tại thời điểm 31/3, tổng tài sản của Sabeco giảm hơn 1.800 tỷ đồng so với đầu năm, còn 31.619 tỷ đồng. Nguyên nhân chính là sự sụt giảm gần 1.000 tỷ đồng ở khoản phải thu ngắn hạn và hơn 2.117 tỷ đồng ở tiền gửi ngân hàng.
Về cơ cấu nguồn vốn, tổng nợ phải trả giảm 33% so với đầu năm còn hơn 6.000 tỷ đồng, chủ yếu nhờ giảm các khoản phải trả người bán và các nghĩa vụ liên quan đến chi trả cổ tức. Tuy vậy, nợ vay ngắn hạn tăng mạnh gần gấp đôi, từ 245 tỷ đồng lên hơn 481 tỷ đồng.
![]() |
Sabeco báo lãi quý I/2025 giảm về mức thấp nhất trong vòng 14 quý gần đây. |
Trong khi đó, "ông lớn" ngành bia phía Bắc là Tổng CTCP Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội (Habeco, mã: BHN) ghi nhận doanh thu thuần quý I đạt 1.458 tỷ đồng, tăng hơn 11% so với cùng kỳ năm 2024 nhưng giảm 36% so với quý liền trước.
Doanh thu nghìn tỷ nhưng Habeco chỉ lãi sau thuế vỏn vẹn 21 tỷ đồng, thấp nhất một năm qua. Nguyên nhân chủ yếu do giá vốn đầu vào bào mòn biên lợi nhuận gộp, cũng như việc đẩy mạnh chi tiêu cho hoạt động quảng cáo khiến chi phí bán hàng của công ty gia tăng.
So với đầu năm, tổng tài sản của Habeco tại ngày 31/3 giảm gần 8% xuống 6.716 tỷ đồng. Chiếm 58% quy mô tài sản là các khoản tiền mặt và tiền gửi.
Không chỉ công ty mẹ mà cả nhóm công ty con và liên kết của Sabeco và Habeco cũng đang lâm vào tình cảnh kinh doanh kém sắc. Nhiều đơn vị ghi nhận doanh thu sụt giảm, biên lợi nhuận teo tóp, thậm chí tiếp tục chìm trong thua lỗ.
Chẳng hạn, CTCP Bia Hà Nội - Hải Dương (HAD), công ty con do Habeco nắm 55% vốn, ghi nhận doanh thu thuần gần 15 tỷ đồng và lỗ ròng gần 1 tỷ đồng. Kết quả này gần như không biến động so với cùng kỳ năm trước và đánh dấu quý thua lỗ thứ 2 liên tiếp của nhà sản xuất này.
CTCP Bia Sài Gòn - Hà Nội (BSH), công ty con của Sabeco, không khá khẩm hơn là bao khi doanh thu giảm 16% xuống 109 tỷ đồng. Việc bán hàng sát giá vốn khiến lợi nhuận gộp của nhà sản xuất này bị bào mỏng, là một trong những nguyên nhân đưa lợi nhuận từ dương sang âm 1 tỷ đồng.
Một công ty con khác của Sabeco là CTCP Bia Sài Gòn - Miền Trung (SMB) cũng ghi nhận doanh thu giảm 10% xuống 296 tỷ đồng. Dẫu vậy, công ty vẫn báo lãi tăng 21% lên 29 tỷ đồng so với cùng kỳ nhờ việc cải thiện giá vốn.
Trên thị trường, cổ phiếu ngành bia cũng ghi nhận diễn biến kém tích cực trong thời gian qua. Trong đó, cổ phiếu SAB đã giảm về vùng đáy lịch sử ở mức giá 42.600 đồng/cp trong phiên 8/4. Mặc dù cũng có sự phục hồi sau khi xuống đáy, thị giá cổ phiếu SAB vẫn giảm hơn 13% so với đầu năm.
Còn cổ phiếu BHN không ghi nhận sự bứt phá, vẫn đi ngang quanh vùng giá 37.000 đồng/cp từ đầu năm đến nay.
Nhiều yếu tố tác động tiêu cực
Theo giới phân tích, lợi nhuận của Sabeco suy giảm là một chỉ báo quan trọng bởi đây là tập đoàn hàng đầu hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh bia có thị phần lớn đứng thứ 2 về sản lượng tiêu thụ (sau Heineken) với 26 công ty con và 17 công ty liên kết cung cấp hệ thống sản xuất và phân phối khắp cả nước.
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, lãnh đạo Sabeco thừa nhận ngành bia vẫn phải đối mặt nhiều khó khăn do ảnh hưởng hậu Covid-19 cũng như tác động từ một số cơ chế chính sách liên quan.
Việc người dân thắt chặt chi tiêu, thị hiếu và yêu cầu ngày càng cao đối với thiết kế bao bì, chất lượng cũng là một áp lực, đòi hỏi doanh nghiệp phải chi mạnh tay và chạy đua trong các chiến dịch quảng cáo lẫn khuyến mại để tăng sức cạnh tranh và đẩy mạnh tiêu thụ.
Các quy định về kiểm soát nồng độ cồn khi tham gia giao thông, cũng như tăng mức xử phạt vi phạm giao thông được dự đoán là rào cản lớn kìm hãm sự phục hồi của ngành bia trong năm nay. Chưa kể, các yếu tố như chi phí sản xuất kinh doanh (bao bì, nguyên vật liệu, vận chuyển) vẫn ở mức cao, biến động bất thường.
Thêm vào đó, ngành bia có thể chịu thêm gánh nặng nếu Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) được thông qua với mức điều chỉnh thuế suất mới lên tối đa 100%. Hiện, đồ uống có cồn tại Việt Nam chịu 3 loại thuế là thuế nhập khẩu (5-80% tùy loại FTA), giá trị gia tăng (10%) và tiêu thụ đặc biệt (tăng từ 50% lên 65% vào năm 2018 và duy trì đến nay).
Chứng khoán VCBS dự báo, về dài hạn, tiêu thụ cho đồ uống có cồn gặp khá nhiều yếu tố tác động tiêu cực. Các quy định nghiêm ngặt và tăng cường kiểm soát của chính quyền về nồng độ cồn khi tham gia giao thông vẫn tiếp tục diễn ra. Bên cạnh đó, theo Forbes, thế hệ Gen Z uống rượu bia ít hơn 20% so với thế hệ Millenials và việc ngày càng nhiều người tiêu dùng chú trọng tới sức khoẻ cũng khiến tiêu thụ bia truyền thống giảm.
Theo Innova Market Insights, khoảng 33% người tiêu dùng trong độ tuổi từ 18 đến 25 cho biết họ đang có xu hướng dịch chuyển khỏi rượu và bia truyền thống trong thói quen tiêu dùng, phản ánh sự thay đổi trong nhận thức và lối sống hướng sức khỏe. Xu hướng này đã góp phần thúc đẩy nhu cầu đối với các lựa chọn thay thế lành mạnh hơn như bia không cồn. Trên quy mô toàn cầu, thị trường bia không cồn được định giá khoảng 21,94 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, đạt 31,99 tỷ USD vào năm 2028, tương đương với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 9,9% trong giai đoạn 2025– 2028.
Tại Việt Nam, nhận thức về sức khỏe của người tiêu dùng ngày càng được nâng cao, cùng với việc siết chặt các quy định liên quan đến nồng độ cồn đã thúc đẩy nhu cầu đối với các sản phẩm bia nhẹ độ và bia không cồn. Nắm bắt xu hướng này, nhiều doanh nghiệp đã cho ra mắt các dòng sản phẩm mới nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường, tiêu biểu như Heineken (Heineken 0.0), Sabeco (Sagota), Budweiser Zero, ... Tuy nhiên, mức tiêu thụ bia không cồn hiện vẫn còn khá khiêm tốn, chỉ chiếm hơn 3% tổng sản lượng bia tiêu thụ. Nguyên nhân có thể xuất phát từ một số yếu tố: bia không cồn có vị nhạt, kém hấp dẫn so với bia truyền thống; giá thành cao hơn; một số sản phẩm vẫn chứa lượng cồn ít dù ghi “không cồn”, gây lo ngại vi phạm Nghị định 100.
Trong dài hạn (2025-2029), FPTS tỏ ra thận trọng hơn, dự phóng sản lượng bia của Sabeco chỉ tăng trưởng 5,9%/năm (thấp hơn dự báo ngành của Euromonitor là 8,6%/năm) do cạnh tranh gay gắt và hiệu quả chưa rõ ràng từ các chiến lược bán hàng, quảng cáo mới. Biên lợi nhuận sau thuế giai đoạn này được kỳ vọng duy trì trong khoảng 13,4 - 14,2%.
Còn Agriseco Research cho rằng thị giá cổ phiếu SAB liên tục giảm sâu nhiều năm trở lại đây đưa định giá cổ phiếu về mức P/E ~ 14 lần và P/B ~ 2,6 lần, thấp hơn nhiều so với lịch sử định giá. Tuy nhiên cần lưu ý rủi ro đối với ngành bia khi đây là ngành đang gặp nhiều khó khăn bởi Nghị định 100 và xu hướng tiêu thụ ít rượu bia hơn của giới trẻ.
Hải Giang